Heilige grond of heilige grondstoffen? Trump maakt natuurmonument stuk kleiner
"Het is weer net als 1850", verzucht Davis Filfred. Zijn blik houdt het midden tussen woede en wanhoop. "Opnieuw wordt het land van de Navajo afgepakt, zonder ook maar enig overleg. Maar we geven niet op."
First Americans zoals Filfred zijn diep geraakt door het besluit van president Trump om het natuurgebied Bears Ears met 85 procent in oppervlakte te verkleinen. En dat terwijl de vorige president de half miljoen hectare natuur nog maar net had aangewezen als beschermd gebied.
"Mensen begrijpen niet wat Bears Ears voor ons betekent", legt Filfred uit. Met een pen verdeelt hij een vel papier in vier vakken. "We zijn hier in de Four Corners, het kruispunt tussen de staten Utah, Colorado, Arizona en New Mexico. Dit was al het leefgebied van vijf stammen, ver voordat de blanken ons land ontdekten. Bears Ears is heilige grond, we brengen er onze offers en vinden er de kruiden voor onze spirituele ceremonies."
Maar nu vreest Filfred dat de historische schatten in het gebied hun bescherming verliezen. In december schrapte president Trump het grootste deel van Bears Ears van de lijst van natuurmonumenten.
Exact een jaar daarvoor hadden de Navajo-, Hopi-, Ute-, Bergute en Zuni-stammen nog een zucht van verlichting geslaakt. Na dertig jaar onderhandelen was Barack Obama de eerste president die een historisch gebied beschermde zoals de oorspronkelijke bewoners het voor ogen stond. 5200 vierkante kilometer grond waar eeuwenoude rotstekeningen, grotwoningen en heilige plekken veilig geconserveerd zouden blijven.
Het gaat hier om de levens van álle mensen in de omgeving, niet alleen om wat de 'indianen' willen.
Maar niet iedereen was blij. "Schandalig," noemde Bruce Adams destijds het besluit van Obama. Hij zet zijn cowboyhoed op en opent de klep van zijn paardentrailer. Adams is veehouder, maar ook voorzitter van het districtsbestuur van San Juan County, waar een groot deel van Bears Ears onder valt. Hij is dolblij dat president Trump het nationale monument weer grotendeels heeft geschrapt.
"Je moet weten dat de meeste grond in Utah federaal land is", zegt Adams. "Dus mensen zijn ontzettend afhankelijk van die gebieden om te kunnen vissen, jagen en hun vee te laten grazen. Maar de strenge regels van Obama legden al die publieke activiteiten aan banden. Ze zouden verdwijnen."
Adams verduidelijkt: "Het gaat hier om de levens van álle mensen in de omgeving, niet alleen om wat de 'indianen' willen."
Adams noemt Bears Ears een typisch voorbeeld van de overmatige restricties en regulering van de vorige regering. Die zijn ook de huidige president een doorn in het oog. Sinds het begin van zijn termijn maakt Trump er een punt van om zoveel mogelijk decreten van Obama ongedaan te maken.
Dus toen hij op 4 december persoonlijk naar Utah kwam om het natuurmonument te schrappen, twijfelde Adams geen moment. Hij stapte in zijn pickup-truck en reed vijf uur naar Salt Lake City om de president van dichtbij te zien. Trump zette niet alleen zijn handtekening onder de deregulering van Bears Ears, maar ook op de cowboyhoed van Adams.
"En dus is dit allemaal niet langer beschermd", zegt milieuactivist Amanda Podmore. Ze wijst naar de tientallen tekeningen van dieren en mensfiguren die in de rode rotsen zijn gekrast. Haar organisatie Friends of White Mesa is een van de vele groepen die een rechtszaak hebben aangespannen tegen de regering.
"Deze muurschilderingen vertegenwoordigen duizenden jaren van onze Amerikaanse geschiedenis. Dat ze hun status van nationaal natuurmonument kwijt zijn, is ronduit zorgwekkend. Dit gebied heeft federale fondsen juist nodig om parkwachten en andere manieren van natuurbescherming te kunnen bekostigen. Door het monument met 85 procent te verkleinen, en daarmee het beschikbare budget, komt dit allemaal in gevaar", zegt Podmore.
Uranium
Volgens haar is deregulering niet de enige reden voor de regering-Trump om Bears Ears te verkleinen. De bergen hier zijn rijk aan grondstoffen. Pal buiten de grenzen van het gebied opereert een lokaal bedrijf de enige werkende uraniummijn van de Verenigde Staten.
"Dit bedrijf heeft uitgebreid gelobbyd in Washington om Bears Ears te verkleinen. Het is duidelijk dat deze regering andere wensen heeft voor dit gebied dan natuurbescherming. En daartoe behoort zeker ook de mogelijkheid om te boren naar grondstoffen", zegt ze.
Voorzitter Adams van het San Juan-districtsbestuur ziet het boren niet zo snel gebeuren. "We steunen een wetsvoorstel waarin staat dat er binnen de oorspronkelijk grenzen van Bears Ears niet mag worden gedolven. Heus, er verandert niets aan de bescherming van het gebied."
Maar zodra Adams wordt gevraagd naar de plannen van het nabijgelegen uraniumbedrijf, verandert zijn verhaal: "Er zijn mijnen geclaimd in onze regio die zeer nuttig kunnen zijn voor de uraniumindustrie. Kijk, in Amerika delven we veel minder dan nodig is voor onze 99 nucleaire faciliteiten. We zijn dus afhankelijk van wat het buitenland ons levert. Het opvoeren van de uraniumproductie in onze eigen mijnen zou ons veel energie-onafhankelijker maken."
En daar is de president zeer gevoelig voor, stelt Adams. Hij steekt een gebalde vuist in de lucht: "Ik steun Donald Trump voor de volle 100 procent. He's my man!"
