Roy Moore, een ontuchtschandaal en de schizofrenie van Amerika
Na de onthullingen over Hollywood-producer Harvey Weinstein duurde het niet lang voordat #MeToo de Amerikaanse politiek bereikte. In oktober traden vrouwelijke Congresleden naar buiten die vertelden over seksuele intimidatie en ongewenste intimiteiten in het Congres.
In de wandelgangen van Capitol Hill circuleren "creep lists" waarmee parlementaire medewerksters elkaar waarschuwen voor al te handtastelijke Congresleden. De Democratische senator Al Franken is in de problemen gekomen na dit relaas van radiopresentatrice Leeann Tweeden.
Maar de meest explosieve affaire is zonder twijfel het ontuchtschandaal rond Roy Moore, de omstreden Republikein uit Alabama. Op 12 december zijn er special elections voor de Senaatszetel die vrijkwam door de benoeming van Jeff Sessions als minister van Justitie. In het conservatieve Alabama leken de verkiezingen een inkoppertje voor Moore, totdat de Washington Post met dit verhaal kwam. Hierin werd de gewezen rechter beschuldigd van ontucht met een 14-jarige.
Deze week kwamen daar nieuwe beschuldigingen bij. Op een persconferentie verklaarde Beverly Young Nelson dat Moore haar op 16-jarige leeftijd had aangerand. Vier andere vrouwen vertelden over handtastelijkheden. De New Yorker onthulde dat Moore in de jaren zeventig op een zwarte lijst stond van een winkelcentrum, omdat hij daar jonge meisjes lastig viel.
Schizofreen
Deze hele affaire laat zien hoe schizofreen Amerika is. Nog niet zo lang geleden waren beschuldigingen van aanranding van minderjarigen alleen al voldoende geweest om een einde te maken aan de politieke ambities van wie dan ook. Maar in het tijdperk van Trump is dat niet meer zo.
Roy Moore is in alle opzichten een Trumpiaanse kandidaat. De stokebrand uit Alabama heeft de oorlog verklaard aan het Republikeinse partij-establishment en wil Senaatsleider Mitch McConnell van de troon stoten. Als de partijleiding tegen hem zegt dat hij moet opstappen, steekt Moore een dikke middelvinger op. Waarom zou hij luisteren naar de partijgenoten die hem sowieso niet zien zitten?
Moore heeft dan ook een belangrijke les geleerd uit het handboek van Trump: draai de kritiek om en richt ze op je tegenstanders. Hij doet de beschuldigingen af als fake news. Ze zijn een samenzwering van het Republikeinse establishment dat met de "Obama-Clinton machine" samenspant om zijn kandidatuur te torpederen. Zo gebruikt hij kritiek als wapen om kiezers ervan te overtuigen dat het een grote heksenjacht is.
Werkt deze tactiek?
Ja en nee. Roy Moore lag maandenlang ruim voor in de peilingen. Maar deze week stond voor het eerst in verschillende peilingen zijn Democratische tegenstander Doug Jones op voorsprong. Dat is een godswonder voor de Democraat. In het oerconservatieve en diep-religieuze Alabama maken Democraten gewoonlijk geen schijn van kans.
Toch is Moore niet kansloos. In twee andere peilingen ligt Moore nog altijd ruim voor op de Democraat. Bovendien laten de peilingen ook iets heel anders zien. Kiezers in Alabama kregen de vraag voorgelegd in welke mate de beschuldigingen hun stemgedrag beïnvloeden. Bijna een derde van de ondervraagden antwoordde dat ze door de beschuldigingen juist méér geneigd zijn op Roy Moore te stemmen.
Kan de Republikeinse partij Moore tegenhouden?
De Republikeinse partij heeft alle banden verbroken met de campagne van Moore, maar heeft geen mechanisme om hem te vervangen door een andere Republikein. Bovendien zijn de stembiljetten al gedrukt en hebben de eerste kiezers al een stem per post uitgebracht.
Wel kan de lokale partijafdeling in Alabama beslissen Moores kandidatuur te schrappen. Dat zou betekenen dat elke stem op Moore ongeldig wordt verklaard. Vooralsnog staat de partijafdeling in Alabama nog vierkant achter hem.
Er zijn weinig goede opties voor de Republikeinen, die met 52 zetels maar een flinterdunne meerderheid hebben in de Senaat. De prominente senator Cory Gardner heeft voorgesteld om Moore meteen uit de Senaat te schoppen, als hij verkozen wordt. Het reglement van de Senaat voorziet in die mogelijkheid, maar het is een ingewikkelde procedure. De laatste keer dat Senaat met succes een van haar leden uitzette, was in 1862. De Republikeinen zijn bovendien verdeeld over deze optie.
Eén belangrijke stem ontbreekt in deze discussie....
Trump heeft zich grotendeels stil gehouden sinds de eerste onthullingen over Moore. De president zit in een onmogelijke situatie. Als hij Moore blijft steunen, maakt hij zich een makkelijk mikpunt van Democratische kritiek.
Maar aan het intrekken van zijn steun kleven ook gevaren. Hij riskeert de woede van een deel van zijn achterban, zeker in Alabama. Als hij Moore afvalt, erkent hij ook impliciet de verhalen van de vrouwen die Moore beschuldigen. Waarom zouden we dan ook niet de zestien vrouwen geloven die Trump hebben beschuldigd van seksueel wangedrag?
