Steeds meer mensen in Nederland overlijden door een val
De afgelopen vijf jaar is het aantal mensen dat door een val om het leven kwam met 60 procent toegenomen. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. Vorig jaar stierven er 3884 mensen door een val, ruim 10 procent meer dan in 2015 (3486).
Het gaat vooral om oudere mensen. Dat komt volgens CBS-onderzoeker Maarten Bloem voor een klein deel door de vergrijzing, maar de vergrijzing is procentueel veel minder groot dan het aantal mensen dat omkomt door een val. Een andere verklaring is dat oudere mensen langer thuis blijven wonen.
Geen landelijke regie
De laatste jaren stijgt het aantal mensen dat omkomt door een noodlottige val dus gestaag. Er overlijden ruim zes keer zoveel mensen in Nederland door een val als in het verkeer. Het aantal verkeersdoden loopt weliswaar weer iets op, maar het aantal mensen dat door een val om het leven komt ligt veel hoger.
Volgens VeiligheidNL, een onafhankelijke organisatie op het gebied van ongevallen en veilig gedrag, is er genoeg informatie over preventie bij vallen. Maar die wordt volgens de organisatie enerzijds op lokaal niveau te weinig toegepast en anderzijds zijn er partijen die het wiel op het gebied van valpreventie opnieuw uit gaan vinden, terwijl er al gecertificeerde methodes zijn.
"Daarbij zie je dat er partijen zijn eigen terrein afbakenen in plaats van samen te werken. Terwijl het van groot belang is dat lokale partijen; zoals gemeente, ggd's, huisartsen, fysiotherapeuten, gezondheidscentra, samen aan de slag gaan", zegt Saskia Kloet van VeiligheidNL. "We moeten lokaal meer gaan samenwerken om zo het aantal slachtoffers onder ouderen te verminderen."
Dat onderschrijft ook Stichting Vitaliteit + Veiligheid voor Senioren, die actief is in gemeenten in Overijssel en Gelderland. De Stichting vindt ook dat er samengewerkt moet worden tussen tussen organisaties in gemeenten. Zij hebben inmiddels 4000 huisbezoeken bij ouderen afgelegd en leggen verbinding tussen alle lokale partijen. "Een dergelijke coördinatie moet meer worden toegepast. De gemeenten zijn namelijk verplicht om preventie voor senioren toe te passen", zegt een woordvoerder van de Stichting VVVS.
Hoge kosten
Behalve het leed voor ouderen levert een val ook vaak hoge zorgkosten op. VeiligheidNL berekende dat de directe kosten van vallen in 2030 uitkomen op 1,3 miljard euro.
Eerder constateerde gezondheidswetenschapper Tanja Dorresteijn van de Universiteit van Maastricht dat kwetsbare ouderen die thuis een gerichte therapie krijgen tegen hun val-angst, beduidend minder vaak vallen dan andere kwetsbare ouderen.
Het aantal ouderen dat op de spoedeisende hulp belandt na een val is na jaren van stijging weer aan het afnemen. Vorig jaar lag dat aantal op 96.200, het jaar ervoor was het nog 97.500.
Als mensen boven de 65 jaar vallen, heeft dat vaak grote consequenties, zoals langdurige opname voor revalidatie of zelfs overlijden. Een heupfractuur en hersenletsel zijn volgens Veiligheid.nl de belangrijkste doodsoorzaken.
Naarmate de leeftijd toeneemt, lijkt de kans op een dodelijke val toe te nemen. In 2016 was driekwart van de overledenen door een val 80 jaar of ouder. Bij vrouwen was 84 procent van de overledenen door een val ouder dan 80 jaar, bij mannen was dit 66 procent. Van de vrouwen was 42 procent 90 jaar of ouder, van de mannen 22 procent.
Bij de 90-plussers neemt het aantal dodelijke vallen het sterkst toe. Tussen 2011 en 2016 is dat zelfs bijna verdubbeld, van 682 in 2011 tot 1308 in 2016. Ook gecorrigeerd voor de veranderende leeftijdssamenstelling van de bevolking is de stijging van het aantal dodelijke vallen het grootst bij deze groep hoogbejaarden.