Nieuwe kabinet: meer mannen dan vrouwen en geen kleur

• Reinalda Start en Winny de Jong

  redacteuren Binnenland

Het nieuwe kabinet-Rutte III telt in totaal 24 bewindslieden, van wie er tien vrouw zijn. Niet de 50-50-verdeling waar onlangs de Franse president Macron en eerder de Canadese premier Trudeau wel voor kozen.

In een speciale petitie riep de vrouwenorganisatie van de VN Rutte op om hun voorbeeld te volgen. Zo'n 1100 mensen hebben de petitie ondertekend.

De titel van de petitie Omdat het 2017 is verwijst naar een uitspraak van Trudeau. Twee jaar geleden presenteerde hij zijn regering aan de pers. Toen een journalist hem vroeg waarom zijn kabinet voor de helft uit vrouwen bestaat, was hij even stil en zei toen: "Omdat het 2015 is". Datzelfde credo zou ook voor Rutte moeten gelden, stelt de VN.

Honderd jaar kiesrecht

Er is nog een reden om werk te maken van een evenwichtige verdeling man/vrouw, schrijft de directeur van de Nederlandse VN-vrouwenorganisatie in de petitie. Het is dit jaar honderd jaar geleden dat vrouwen het recht kregen om zich verkiesbaar te stellen. "Vrouwen als Aletta Jacobs en Wilhelmina Drucker zagen in 1917 hun strijd voor vrouwenkiesrecht eindelijk beloond."

Het aantal vrouwen in de Tweede Kamer liep tot en met 2010 op. In dat jaar was bijna 43 procent van de parlementariërs vrouw. Dat aantal is nu weer gedaald naar 36 procent. Daarmee "zijn we terug op het niveau van 1998. Nederland is voorbijgestreefd door landen als Bolivia, Senegal, Mexico en Burundi en bungelt op de 26e plek van de wereldranglijst."

De huidige demissionaire regering bestaat voor 46 procent uit vrouwen. Nederland staat daarmee op de vierde plek in Europa. In Zweden, Finland en Frankrijk is het percentage vrouwen hoger. In het nieuwe kabinet is 42 procent van de bewindspersonen vrouw.

Weinig migranten

Niet alleen het aantal vrouwen in het kabinet valt op. Het is ook een heel Nederlands kabinet. Van de 24 bewindspersonen zijn er 23 hier geboren. Als het kabinet een afspiegeling zou zijn van de bevolking, dan zou de verhouding 78 procent autochtoon versus 22 procent allochtoon moeten zijn. Die 22 procent is het totaal aantal westerse en niet-westerse migranten in Nederland.

Het aantal westerse migranten in het kabinet is een weerspiegeling van de samenleving dankzij de Zweeds-Nederlandse Kajsa Ollongren (D66) en de in Kroatië geboren Barbara Visser (VVD). Maar er zit geen politicus van niet-westerse afkomst in het nieuwe kabinet. Dat zouden er volgens de verhoudingen in de bevolking minstens drie moeten zijn.

In tegenstelling tot een georganiseerde vrouwenlobby met een duidelijke petitie is er niet zo'n lobby voor een kleurrijker kabinet. Toch klinkt her en der verbazing over de monocultuur van het nieuwe kabinet.

Bij Dave Ensberg uit Tilburg bijvoorbeeld. Hij is een Surinaamse Nederlander, onderwijsbestuurder én lijstduwer voor het CDA in zijn stad. Ensberg pleit al jaren voor een kleurrijker kabinet. Kandidaten genoeg, zegt hij. "Neem nou oud-VVD-Kamerlid Laetitia Griffith, de burgemeester van Almere Franc Weerwind (D66) en CDA-raadslid Turan Yazir uit Rotterdam. Allemaal mensen die niet onderdoen voor de mensen die het nu gaan doen."

Overigens zijn er geen regels die voorschrijven dat het kabinet een afspiegeling vormt van de samenleving. Premier Rutte gaf donderdag wel toe dat zijn partij relatief weinig vrouwelijke kandidaten levert. "Ik had graag meer willen hebben, maar uiteindelijk geldt: we gaan voor de beste mensen. Het is wat het is."