Nederlandse in Mogadishu: bloedige aanslag slaat gat in hart van stad

De dodelijke bomaanslag in Somalië heeft een enorme krater geslagen in het centrum van de hoofdstad Mogadishu. Op een druk kruispunt ontplofte zaterdag een vrachtwagen vol explosieven. Tot dusver zijn meer dan 300 doden geteld. De verwachting is dat het dodental verder oploopt. Nog steeds liggen er mensen onder het puin en worden veel gewonden behandeld in ziekenhuizen.

Op de plek van de aanslag lopen nabestaanden van de slachtoffers huilend en verdwaasd rond, vertelt de Nederlands-Somalische schrijfster Yasmine Allas in het NOS Radio 1 Journaal. Ze is in Mogadishu vanwege een conferentie en was op het moment van de aanslag in het centrum van de stad.

Allas ging na de explosie kijken op de rampplek. Wat ze daar zag, was gruwelijk. "Ik heb afgerukte hoofden en ledematen gezien. Sommige lijken waren verkoold en onherkenbaar. Ik hoorde iemand vragen: 'Is dit het hoofd van mijn vader?' Dan breek je."

Langs de verkeersader waar de vrachtwagen ontplofte, was de afgelopen jaren veel vernieuwd. Allas: "Er waren gloednieuwe winkels gebouwd, er stonden hotels en er waren bomen geplant. Het is een van de drukste straten van Mogadishu. Er komen veel mensen, zeker op het tijdstip waarop de aanslag werd gepleegd." Op het moment van de explosie zou er een file hebben gestaan en stonden veel mensen langs de weg.

De explosie heeft alles in een straal van enkele honderden meters verwoest. "Het is een ruïne, een groot gat in het midden van de stad", zegt Allas. "Uren na de explosie stegen er nog kruitdampen op." Ambulances reden af en aan om alle gewonden naar ziekenhuizen te brengen.

Enkele uren nadat de truck met explosieven was ontploft, was er een tweede bomaanslag in een ander deel van Mogadishu. Bij die aanslag vielen ongeveer tien doden.

'Mogelijk iets misgegaan'

De verantwoordelijkheid voor de dubbele aanslag is niet opgeëist. Maar de Somalische regering en veel Somaliërs denken dat de islamitische terreurgroep al-Shabaab erachter zit. De jihadisten plegen vaker aanslagen in Somalië, vaak bij hotels waar veel politici verblijven. "Maar een explosie midden in een drukke straat, dat hebben we niet eerder gezien", zegt correspondent Koert Lindijer.

Het is dan ook goed mogelijk dat er iets is misgegaan, zegt hij. Het vermoeden bestaat dat de terroristen de vrachtwagen eigenlijk bij het ministerie van Buitenlandse Zaken tot ontploffing wilden brengen, even verderop. De bestuurder van de truck zou bij een controlepost in paniek zijn geraakt en zijn doorgereden. De vrachtwagen zou daarna een tankwagen hebben geraakt, met een enorme explosie tot gevolg.

De aanslag in Mogadishu wordt gezien als de dodelijkste aanval in Somalië en mogelijk zelfs in heel Afrika. "Dit is ook een enorme pr-ramp voor al-Shabaab", zegt Lindijer. Regeringen van over de hele wereld hebben de aanval veroordeeld. De kans dat er een militaire reactie volgt, is groot. In Somalië is een troepenmacht van de Afrikaanse Unie gelegerd, die wordt gesteund door drones van de Verenigde Staten.

Alleen zit de Somalische bevolking niet te wachten op meer geweld. "De Somaliërs hebben stilzwijgend besloten dat ze vrijheid en democratie willen", vertelt Allas. "Ze hebben al zoveel meegemaakt in jaren van burgeroorlog. Dit is hun realiteit, maar ze zijn sterk."

Enorme veerkracht

Kort na de aanslag stonden bij ziekenhuizen lange rijen met Somaliërs die bloed wilden geven om de gewonden te helpen. Ook Allas doneerde bloed voor de slachtoffers. "Ik zag een moeder en haar 5-jarige zoontje in de rij staan."

De schrijfster verbaast zich over de enorme veerkracht van de mensen in haar land van herkomst. "Het idee hier is: wat ze vandaag kapot hebben gemaakt, bouwen we morgen weer op. Na de aanslag kwam Mogadishu heel even tot stilstand, maar de stad ging al snel weer verder."