Karbonades uit Canada door nieuw handelsverdrag
Kaasproducenten zijn er blij mee, veehouders vrezen juist voor forse concurrentie. Het CETA-handelsverdrag tussen Canada en de EU gaat vandaag in. Voorlopig, want de parlementen van de Europese lidstaten moeten zich er nog over uitspreken. En het Europese Hof van Justitie kan ook nog roet in het eten gooien.
Ondanks alle voorbehoud zijn de verwachtingen aan weerszijden van de Atlantische Oceaan hooggespannen. Volgens minister Ploumen kan CETA voor Nederland jaarlijks tussen 600 miljoen en 1,2 miljard euro opleveren. Exporteurs hoeven geen douanerechten meer te betalen. Wederzijdse barrières om te investeren verdwijnen. Europese bedrijven kunnen in Canada meedingen naar overheidsopdrachten en daarmee de concurrentie aangaan met bedrijven uit de VS.
Kaasexporteurs verwachten meer te gaan verkopen in Canada door het wegvallen van importheffingen. Aardappelverwerker Aviko zegt voordeel te behalen uit het wegvallen van heffingen over spullen die het bedrijf uit Canada haalt. Veeteeltbedrijven daarentegen zijn somber. Goedkoop Canadees varken- en rundvlees zal de Europese markt overspoelen, vrezen zij.
Weerstand
Door CETA worden Europese investeringen in Canada beter beschermd. Omgekeerd geldt dat ook. Als bijvoorbeeld een Canadees bedrijf zich benadeeld voelt door een nieuwe regel die de Nederlandse overheid wil invoeren, kan dat bedrijf de Nederlandse overheid aanklagen en een schadevergoeding afdwingen.
Dit 'beschermingsmechanisme' roept veel weerstand op. Jurjen de Waal van Foodwatch, dat zichzelf 'voedselwaakhond' noemt, zegt dat het moeilijker wordt voor consumenten om een geïnformeerde en veilige keus te maken. "Als we in Nederland de informatie over de inhoud van voedsel op verpakkingen willen verbeteren, en Canada vindt dat niet nodig, dan kun je die verbetering op je buik schrijven."
Foodwatch zegt dat door CETA bedrijven uit de VS met een vestiging in Canada een achterdeur naar de Europese markt krijgen. Ook Greenpeace komt daartegen in het geweer. "CETA geeft de Noord-Amerikaanse bio-industrie diverse mogelijkheden om Europese standaarden aan te vallen", zegt Kees Kodde. "Wat ze tot dusver niet hebben bereikt via TTIP en de Wereldhandelsorganisatie, kunnen ze nu gaan doen via CETA."
Lange weg
De protesten konden niet verhinderen dat CETA vandaag in werking treedt, als een 'voorlopige toepassing'. Het verdrag wordt pas definitief als alle parlementen van de EU-lidstaten het hebben bekrachtigd. Tegenstanders hopen dat tenminste één lidstaat het laat afweten.
Ook loopt er nog een procedure bij het Europees Hof van Justitie, over het uitwisselen van passagiersgegevens tussen de EU en Canada. Als alle obstakels de definitieve invoering van CETA niet verhinderen, wil Foodwatch een nationaal referendum afdwingen. Inzet: het door Nederland laten torpederen van CETA, zoals eerder bijna door Wallonië werd gedaan. De Belgische deelregering draaide bij, maar kan alsnog in het verweer komen.
