Nederlandse bedrijven bouwen mee aan omstreden brug naar de Krim

Twee Nederlandse bedrijven hebben meegewerkt aan de bouw van de omstreden Russische brug tussen Rusland en de Krim. De Gelderlander schrijft dat de bedrijven dachten dat de sancties van de EU niet golden omdat ze alleen op Russisch grondgebied werkten.

De brug ligt gevoelig in het Westen, dat Rusland sancties heeft opgelegd voor de annexatie van de Krim in 2014. Met de negentien kilometer lange brug, waaraan nog altijd wordt gebouwd, wil de Russische president Poetin zijn greep op het schiereiland versterken. In Nederland ligt de kwestie extra gevoelig vanwege het neerhalen van vlucht MH17 boven Oost-Oekraïne, waarschijnlijk door pro-Russische rebellen.

De twee betrokken Nederlandse bedrijven hebben volgens de Gelderlander meegewerkt aan de productie van een krachtige heimachine die bij de bouw is gebruikt. Het Dodewaardse bedrijf Dematec Equipment zou de heihamer gebouwd hebben. Bijlard Hydrauliek uit Milsbeek heeft volgens de Gelderlander daarvoor het belangrijkste onderdeel geleverd.

De krant schrijft dat de installatie vervolgens is gebruikt om zware buizen de zeebodem in te stampen die zijn gebruikt als fundering voor de pijlers van de brug. Dematec-directeur Van den Heuvel zegt dat dat alleen op Russisch grondgebied is gedaan. "Volgens EU-sancties mogen we niet op de Krim aan het werk zijn, maar wel in Rusland", citeert de Gelderlander hem.

Directeur Bijlard van het Milsbeekse bedrijf zegt tegen het dagblad dat hij niet wist dat de heihamer voor de Krimbrug ingezet zou worden. "Wij hebben gewoon een onderdeel geleverd aan een klant in Nederland. Meer niet."

Grondgebied

Volgens correspondent David-Jan Godfroid is het lastig te bepalen of de bedrijven EU-sancties overtreden of niet. "De vraag is of de brug op de Krim wordt gebouwd of op Russisch grondgebied; de zee ligt er natuurlijk tussenin. Blijkt het op grondgebied te staan waar EU-sancties gelden, dan zullen de bedrijven diep in de buidel moeten tasten."

Maar hoe diep precies, is moeilijk in te schatten. "De sancties zijn nog redelijk vers. Zover ik weet zijn er nog nooit eerder boetes uitgeschreven voor het overtreden ervan."

De Europese Commissie moet veel vragen beantwoorden voordat ze stappen kunnen ondernemen tegen de bedrijven, vertelt Godfroid. "Door de sancties mogen bedrijven niet investeren in de infrastructuur op de Krim. Gaat dit over zulke investeringen, of zijn het gewoon zakelijke deals?"

Onderzoek

Tweede Kamerleden zeggen tegen de krant dat ze vraagtekens hebben bij de betrokkenheid van de Nederlandse bedrijven. "Deze brug is het symbool van de Russische annexatie. Ik wil van het kabinet weten of dit juridisch is toegestaan", zegt Kirsten van den Hul van de PvdA.

Minister Ploumen laat aan de NOS weten dat het artikel aanleiding is om de export van de twee bedrijven nader onder de loep te nemen. "De Nederlandse overheid hanteert een strikt niet-erkenningsbeleid naar aanleiding van de illegale annexatie van de Krim en stimuleert op geen enkele wijze activiteiten die bijdragen aan normalisering van de situatie."

Er moet nog onderzocht worden of er wetten zijn gebroken. "Ook als er juridisch gezien geen overtredingen zijn begaan, verwacht de Nederlandse overheid van bedrijven dat zij internationaal maatschappelijk verantwoord zakendoen. Waar nodig wordt er voorlichting gegeven met betrekking tot wet- en regelgeving."

Instabiel

In juli 2019 moet de brug klaar zijn. Ondanks de kritiek ligt de bouw op schema. "Het is een enorm project", vertelt Godfroid. "De brug wordt 13 kilometer lang in een stuk zee waar de geologische toestand instabiel is. Er zijn nog wel eens aardverschuivingen en slecht weer; daar moet allemaal rekening mee gehouden worden."