Groningen wil eerste rookvrije stad van Nederland worden

• Liedeke Morssinkhof

  redacteur Binnenland

In Groningen behoort roken in de openbare ruimte over een tijdje tot het verleden. Tenminste, als het aan een aantal grote organisaties in de stad ligt, zoals FC Groningen, het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en de gemeente. Deze koplopers krijgen bijval van amateursportclubs en speeltuinen.

Initiatiefnemer van het project Groningen Rookvrij is verslavingsarts Robert van de Graaf. Toen hij nog in de jeugdzorg werkte, viel het hem op hoe normaal iedereen het vond dat jonge cliënten sigaretten kochten. Zo ontstond het idee om toe te werken naar een rookvrije generatie, te beginnen in zijn eigen Groningen.

"De meeste mensen die verslaafd raken aan tabak, beginnen met roken omdat ze op jonge leeftijd anderen zien roken", legt Van de Graaf uit. "Eenmaal verslaafd is het heel lastig om daar weer vanaf te komen."

"We moeten toe naar een situatie waarin het niet meer vanzelfsprekend is dat kinderen volwassenen zien roken. Dan wordt de kans dat zij later verslaafd raken en daarnaast mogelijk ernstige ziektes krijgen, veel kleiner."

De visie van de verslavingsarts is inmiddels omarmd door een aantal van de belangrijkste organisaties in Groningen. Eind maart sloten ze een convenant waarin ze beloofden werk te maken van het verdwijnen van de sigaret uit de openbare ruimte.

Ze koppelden er maatregelen aan: zo mag er na de zomervakantie niet meer worden gerookt voor het hoofdgebouw van de universiteit. En het UMCG moet vanaf 2019 zowel voor patiënten als personeel compleet rookvrij zijn.

Dat wordt een grote klus, beaamt Joost Wessels van het UMCG. Op dit moment loopt er een enquête onder het personeel en voert het ziekenhuis gesprekken met de patiëntenverenigingen. "Maar het eindpunt staat daarbij wel vast", zegt Wessels. "Vanaf 2019 is het terrein van het UMCG rookvrij."

Niet alleen de grote organisaties in Groningen doen mee, ook kleinere voelen zich aangesproken. Zo wordt de kinderopvang in de stad ook rookvrij. Voetbalclub Velocitas wil de eerste amateursportvereniging worden waar een sigaret opsteken verboden is. En sinds vorige week is de eerste rookvrije speeltuin een feit.

Daartoe sloeg Wieke Paulusma met een paar andere ouders de handen ineen. Ze legden wat geld bij elkaar en maakten een verbodsbord, dat afgelopen maandag is onthuld. "Ik had best wat tegenstand verwacht, maar eigenlijk was iedereen positief", vertelt Paulusma.

Is er niet meer nodig dan een bord om te voorkomen dat ouders toch een sigaret opsteken? "Ik geloof niet zo in handhaving", zegt Paulusma. "Wel in kleine stappen van onderaf op weg naar een grote verandering. Ik denk dat onze speeltuin daaraan bijdraagt."