Poetin trekt nog steeds aan alle touwtjes, ondanks de kritische vragen
Op de vraag of hij volgend jaar nog steeds president van Rusland is, gaf Vladimir Poetin niet echt antwoord. "Ik werk nog steeds", reageerde hij ontwijkend tijdens de jaarlijkse vragensessie, die live werd uitgezonden op radio en tv.
Maar de algehele verwachting is dat de 64-jarige Poetin bij de verkiezingen van volgend jaar meedoet én wint, zeggen Rusland-kenners. "Hij trekt nog steeds aan alle touwtjes", vertelt media-ondernemer Derk Sauer, die in het land woont en werkt.
Het was ongewoon kritisch, zegt Sauer over het jaarlijkse live-programma waarin de president vragen van burgers beantwoordt. Dat laat volgens hem zien dat er in Rusland wel degelijk ruimte is voor andere geluiden. "Die vragen beantwoordde hij live voor miljoenen televisiekijkers, dat zou een echte dictator nooit doen."
Maar een echte democratie kun je Rusland ook zeker niet noemen, vindt de media-ondernemer. "Poetin heeft nog steeds alles stevig in handen." Dat geldt voor de economie, het leger, de inlichtingendiensten en de media.
"Hij is geen dictator", zegt ook correspondent David Jan Godfroid over Poetin. "Hij is in 2012 wel met een overweldigende meerderheid gekozen als president en dat geldt ook voor het parlement, de Doema. Uit democratisch oogpunt was er veel aan te merken op die verkiezingen, maar als ze wel op rolletjes waren verlopen waren de uitslagen niet heel anders geweest."
Als Poetin volgend jaar meedoet aan de verkiezingen, staat zijn overwinning op voorhand al bijna vast. In Rusland is het vertrouwen in de president nog altijd enorm: meer dan 80 procent van de 142 miljoen Russen is positief over Poetin. Godfroid: "Hij heeft het land stabiliteit gebracht na de chaos in de jaren 90."
Als Poetin wordt herkozen blijft hij nog eens zes jaar aan de macht. Maar dat vinden veel Russen prima, zegt Godfroid. "Zij voelen niet veel voor verandering."
Dat het economisch slecht gaat en zo'n 13 procent van de bevolking onder de armoedegrens leeft, nemen veel van hen daarom voor lief. Al klinken er wel steeds meer klachten over het economische beleid van het Kremlin, zegt Sauer. "Er is veel geld besteed aan het leger en militaire avonturen in het buitenland. Die roebels zijn dus niet bij scholen en ziekenhuizen terechtgekomen."
Poetin zelf zei tijdens de vragensessie dat de burgers zich geen zorgen hoeven te maken. Hij beloofde de groeiende armoede te zullen aanpakken en verzekerde arme Russen ervan dat ze geld en onderdak zullen krijgen. "Alles komt goed", zei de president geruststellend.
Maar volgens Sauer is de wijdverbreide steun voor Poetin wel wat aan het afbrokkelen. "Enkele jaren geleden werd hij echt door het hele volk gesteund. Mensen aanbaden hem bijna. Nu zijn er vooral in de grote steden veel jongeren die kritisch zijn op de president en het Kremlin."
Die jongeren lieten deze week van zich horen. Honderden protesteerden in onder meer Moskou en Sint-Petersburg tegen corruptie en zelfverrijking in de hoogste politieke kringen. De protesten werden geleid door oppositieleider Aleksej Navalny, die maandag werd opgepakt toen hij op weg was naar een betoging.
Poetin wil voorkomen dat de oppositie te veel voet aan de grond krijgt, zegt Godfroid. Aan de andere kant had de regering op bepaalde plaatsen wel toestemming gegeven voor demonstraties. "Een van de redenen dat Navalny werd opgepakt, is omdat hij op het laatste moment ergens anders wilde gaan betogen."
In de vragensessie ging president Poetin zelf ook in op de protesten. Hij zei dat die bij een democratie horen, maar dat hij niets te maken wil hebben met oppositieleiders die problemen uitbuiten in plaats van oplossen. Sauer: "Poetin is er waarschijnlijk toch van geschrokken."
Maar vooralsnog vormt de oppositie nog geen echte bedreiging voor het Kremlin. Buiten de steden is er weinig steun en Navalny wordt niet gezien als serieuze kanshebber voor het presidentschap, zegt Godfroid. Als hij al mee mag doen. "Er zijn eigenlijk geen goede alternatieven voor Poetin. Hij zit nog steeds heel erg stevig in het zadel."
