Dertig graden en ramadan, maar toch protest van 50.000 man in Marokko

• Sjoukje Rietbroek

  Correspondent Marokko

Het was de grootste demonstratie tot nu toe. Het feit dat de temperatuur opliep tot zo'n dertig graden en er vanwege de ramadan niets gegeten en gedronken mocht worden, weerhield de Marokkanen er niet van de straat op te gaan.

Naar schatting 50.000 mensen uit heel Marokko kwamen vandaag naar de hoofdstad Rabat. Daar vond een nationale mars plaats uit solidariteit met de Hirak-beweging. Deze volksbeweging demonstreert al acht maanden in het Marokkaanse Rifgebied voor onder andere gelijke rechten, betere sociale voorzieningen en tegen corruptie.

Naast de sociale en economische eisen, riepen ze ook om de onmiddellijke vrijlating van de zeker honderd politieke gevangenen die de afgelopen weken in het noorden van het land werden gearresteerd. Onder hen Nasser Zafzafi, de leider van de beweging.

Sinds zijn arrestatie, eind vorige maand, is de situatie in Al Hoceima grimmiger geworden. Dagelijks worden mensen gearresteerd en de ordetroepen zetten traangas in om de demonstraties, die dagelijks plaatsvinden, een halt toe te roepen.

Dat heeft geleid tot meer steun door het hele land voor de beweging. De demonstraties beginnen zich langzaamaan uit te breiden. Niet alleen uit solidariteit voor de mensen in het Rifgebied maar ook omdat anderen de problemen herkennen.

Zoals Khadija uit Oujda, een stad in het noordoosten van het land. Ze moest bijna een dag reizen om naar Rabat te komen. "Ik ben hier voor de mensen uit Al Hoceima, maar ook voor onszelf", vertelt ze. "Wij hebben ook niet genoeg voorzieningen en werk vergeleken met de grote steden als Casablanca en Rabat. Er is nog veel ongelijkheid in Marokko."

Een man zwaait met een enorme vlag met daarop een Arabische tekst: 'Stop de hogra.' Hogra betekent vernedering. Een passant mompelt tegen niemand in het bijzonder: "Als hij met de Marokkaanse vlag zou zwaaien, zou ik achter hem staan."

Hij verwoordt de mening van de meeste tegenstanders van de demonstraties. Zij hebben begrip voor de eisen van de Hirak-beweging, maar het stuit hen tegen de borst dat de demonstranten met Amazigh- en Berbervlaggen zwaaien en soms zelfs met de vlag van de Riffijnse Republiek. Volgens hen willen de demonstranten onafhankelijkheid, iets wat Nasser Zafzafi veelvuldig tegenspreekt.

De grote vraag is nu of al deze protesten iets uit gaan maken. De overheid is al met verschillende toezeggingen over de brug gekomen, maar volgens de Riffijnen zijn het loze beloftes. Zij willen resultaten zien voor ze stoppen met demonstreren. Maar voordat ze überhaupt bereid zijn om weer het gesprek met de autoriteiten aan te gaan, moeten de politieke gevangen worden vrijgelaten.

Alle ogen zijn nu gericht op koning Mohamed VI, die zich tot nu toe nauwelijks met de onrust heeft bemoeid. Zowel voor- als tegenstanders van de demonstraties zijn het er over eens dat de koning de enig aangewezen persoon is om deze situatie te doorbreken.