Einde van tijdperk KBX: zo vlieg je als een koning

Het is een bijzondere dag voor vliegtuigspotters én liefhebbers van het Koninklijk Huis. Vandaag kunnen een kleine 4000 mensen afscheid nemen van regeringsvliegtuig PH-KBX. Het toestel waarmee de koningin, de koning en ministers de afgelopen twintig jaar de wereld rondvlogen. Het bijzondere toestel, een Fokker 70, is voor het laatst te zien op vliegbasis Woensdrecht. Het toestel wordt vervangen.

"Dit is echt iets unieks", vertelt een fanatieke vliegtuigspotter. "Normaal staat hij altijd in de hangar, dit zie je normaal niet. Dus hier moet je als vliegtuigspotter van profiteren." En ook kinderen die piloot willen worden, zijn op de vliegbasis te vinden. "Hartstikke bijzonder om zo'n mooi vliegtuig te mogen bewonderen. Echt prachtig."

Een andere man maakte vanochtend meteen van de gelegenheid gebruik om een grappige foto te maken. "Het is nu net alsof ik het vliegtuig vastpak." Het toestel doet iets met hem, zegt de man. "Dit is echt iets Nederlands, het maakt je trots."

In het toestel kijken, dat zit er niet in voor de geïnteresseerden. Dat komt omdat het toestel al aan de Australische maatschappij Alliance Airlines is verkocht. Maar er is wel een speciale tentoonstelling met beelden van het interieur van de KBX.

Het koningspaar gebruikte niet altijd dit vliegtuig om naar verschillende bestemmingen te vliegen. Uit cijfers van het Koninklijk Huis blijkt dat het toestel in 2015 in 35 procent van de gevallen werd gebruikt voor een buitenlandse reis. Bij ongeveer de helft van alle reizen dat jaar stapten de koning en koningin op een gewone lijnvlucht. Cijfers van na 2015 zijn niet bekend.

Het begon allemaal in 1946 toen prins Bernhard een Douglas DC-3 Dakota uit de Amerikaanse legerdump kocht. Het kreeg de registratie PH-PBA, wat stond voor Prins Bernhard Alpha. De opvolger werd een Fokker F-27 Friendship (PH-PBF). Die kwam in 1961. Voor het interieur werd onder meer rekening gehouden met de wensen van koningin Juliana en prinses Beatrix.

In 1972 werd een Fokker F-28 Fellowship aangeschaft. Kosten: 16,5 miljoen gulden. De registratie PH-PBX stond voor Prinses Beatrix. Zo'n dertien jaar later kreeg het toestel een opknapbeurt voor zo'n 2,5 miljoen gulden. Maar halverwege de jaren 90 moest er afscheid worden genomen van de PBX, omdat het toestel niet meer voldeed aan de geluids- en milieueisen. Toen werd de KBX gekocht.

Tot begin 2019 moeten het koningspaar en de regering het even zonder eigen vliegtuig doen. Daarna wordt het nieuwe toestel opgeleverd: een Boeing 737 Business Jet. Dat vliegtuig krijgt geen koninklijke registratie, maar de code PH-GOV, wat staat voor government. Anders dan bij de KBX moet het nieuwe toestel zonder bijtanken naar bijvoorbeeld Aruba kunnen vliegen.

Een van de bezoekers op vliegbasis Woensdrecht noemt het jammer dat de Fokker 70 nu verdwijnt. "Het is toch altijd een mooi vliegtuig geweest. Ze hadden dit toestel ook een beetje kunnen opknappen en behouden. Het is toch jammer dat ze dat nu niet doen."