In Zweden is vaderschapsverlof van drie maanden 'heel normaal'

• Rolien Creton

  Correspondent Scandinavië

Nergens is vaderschapsverlof zo populair als in Zweden. De Zweedse Johan Bävman heeft twee zonen en blijft bij beide jongens negen maanden thuis. "Ik wil dat ze met mij net zo'n hechte band hebben als met hun moeder", zegt hij. "Dat ze later, als ze tieners zijn, naar me toekomen als ze ergens mee zitten."

In een voorstad van Malmö zit Manfred van 15 maanden op de arm van zijn vader, terwijl zijn tanden worden gepoetst. Naast hem staat de 5-jarige Viggo, die de klus zelf klaart. Met een stoïcijnse rust maken vader en zoons zich klaar om de oudste naar de kleuterschool te brengen. Sokken aan, schoenen aan, jas aan, het gaat allemaal moeiteloos.

"Dat is ook wel eens anders", lacht Bävman. "Ik ben zeker geen supervader en ik leer elke dag. Ik kan doodmoe zijn en ongeduldig of boos reageren. Maar het enige dat uiteindelijk telt, is dat je tijd uittrekt om samen met je kind te zijn."

Ruime verlofregeling

Met een zeer ruime verlofregeling probeert de Zweedse overheid de verdeling van het ouderschapsverlof tussen man en vrouw meer gelijk te trekken. Zweedse ouders hebben na de geboorte recht op twee weken vrij. Daarnaast hebben ze samen recht op 480 dagen ouderschapsverlof. Ruim een jaar daarvan behouden ze 80 procent van hun loon. Ouders mogen die verlofdagen zelf indelen.

De overheid heeft bovendien een regeling ingevoerd die meer vaders moet overhalen om thuis op de kinderen te passen. Van die 480 dagen die de ouders dus samen krijgen, zijn drie maanden 'geoormerkt' voor de vader. Maakt de vader er geen gebruik van, dan vervalt het aanbod en wordt die periode afgetrokken van de 480 verlofdagen.

Steeds meer Zweedse mannen kiezen voor de volle drie maanden. "Veel van mijn vrienden zitten net als ik ook thuis om op de kinderen te passen", zegt Bävman. "Dat maakt het allemaal veel makkelijker. Het is volledig geaccepteerd in mijn omgeving."

Bävman is fotograaf en kwam bij zijn eerste vaderschapsverlof op het idee om 45 zeer verschillende Zweedse vaders met ouderschapsverlof te portretteren. Zo kwam het boek Swedish Dads tot stand, dat verschillende prijzen won.

Het fotoboek leidde tot tentoonstellingen en reacties vanuit de hele wereld. Zo kreeg Bävman een telefoontje van een een vader uit Bangladesh. "Hij was dolblij om te zien dat hij niet de enige was."

Met het boek wil Bävman het beeld van het vaderschapsverlof nuanceren. "Veel vaders die ik voor mijn boek heb gevolgd, hebben twijfels of ze het wel goed genoeg doen en vragen zich af of het hun carrière schaadt", zegt Bävman. "Maar allemaal hebben ze een hechte band met hun kind, die ze voor geen goud zouden willen opgeven."