En Route: de Morvan is verlaten en verloederd, achterblijvers houden moed

• Noortje Deutekom

Het is een gebied waar Nederlanders dol op zijn, maar dat de Fransen zelf nauwelijks kennen: de Morvan. De Fransen die er wonen, pakken hun spullen en vertrekken. Want er is een tekort aan bijna alles; openbaar vervoer, winkels, banen en huisartsen. Alleen ruimte is er genoeg.

Dat is precies de reden waarom de 62-jarige Nederlandse huisarts Raymond Broeders uit Oss samen met zijn vrouw Marja in Ouroux-en-Morvan is gaan wonen. Voor de rust en de prachtige natuur. "En om de Fransen te helpen, natuurlijk."

De Franse presidentsverkiezingen draaien dit jaar vooral om verandering en als dat ergens nodig is, is het hier. Er is een groot tekort aan banen, waardoor gezinnen en talentvolle jongeren hun geluk ergens anders zoeken. Broeders ziet daar iedere dag de gevolgen van. Hij heeft veel oude, eenzame patiënten. "Dat zijn de achterblijvers."

Dat het kleine plattelandsdorp stilstaat, kan geen enkele bezoeker ontgaan. Aan veel panden hangen grote borden met 'à vendre', te koop. Vroeger zaten hier veel kleine fabrieken. Die zitten nu allemaal in de grote steden. Alleen de veeteelt en de bosbouw zijn over.

Wie een biertje wil drinken op het terras heeft tegenwoordig weinig keus; van de 13 cafés en restaurants zijn er nog zo'n drie over. "Mensen plegen zelfmoord uit eenzaamheid of raken verslaafd aan de alcohol", vertelt dokter Broeders vanachter zijn bureau in zijn behandelkamer.

De dokter heeft een kleine praktijk in het midden van Ouroux gekocht. De praktijk is niet te missen tussen de paar gebouwen die er in het kleine centrum staan. Het is een hartelijke man met veel geduld. Precies zoals je je een huisarts voorstelt. Zonder doktersjas, dat wel. "Dat is hier - net als in Nederland - niet nodig."

Broeders zit er relaxed bij. Hij heeft deze ochtend weinig patiënten. Hij woont hier pas anderhalf jaar en is een nieuw gezicht in de omgeving. "Maar de Franse huisartsen werken zich over de kop. Ik zie soms vijftien patiënten op een dag en dat vind ik wel genoeg. De Fransen ontvangen er twee keer zoveel."

Dat het zo niet langer kan, is duidelijk. Onder de volgende president moet er iets veranderen, vinden ze hier. "De inwoners zijn rechts georiënteerd", vertelt Broeders als hij met zijn zwarte dokterstas in de auto stapt. Hij gaat op huisbezoek bij een paar van zijn patiënten.

"Maar op het moment weten veel mensen niet wat ze moeten stemmen. Op de nieuwe Macron met zijn centrum-partij misschien? Of toch op de republikein Fillon?"

De rechts-populistische Marine Le Pen is ook een goede optie blijkt als dokter Broeders aankomt bij madame Alice Veillard. Het fragiele dametje van 84 zit in een grote fauteuil in de woonkamer. Madame Viellard is onlangs gevallen. Ze heeft een tijd in het ziekenhuis gelegen en woont nu bij haar zoon. Het gaat goed met haar, vertelt ze. Zij heeft geluk dat haar zoon nog in de buurt woonde en hij bereid is voor haar te zorgen.

Haar zoon laat de dokter binnen. Zijn naam is Busin en hij draagt een baret. Busin en zijn moeder weten alle twee al lang op wie ze gaan stemmen. "Marine Le Pen, net als vorige keer", zegt Busin. Een prima idee, vindt zijn moeder. "Want zij zegt tenminste dingen die ik begrijp."

Het is Busin vooral te doen om migranten die banen inpikken. "We hebben hier geen geld en geen werk. Iedere baan is er één." Als Marine Le Pen tegen kan houden dat ze hier nog meer banen verliezen, dan is Busin blij.

Ondanks leegloop en werkloosheid geven de inwoners van Ouroux niet op. "Il faut", zeggen ze hier. "We moeten, het is niet anders." Samen zetten de dorpelingen hun schouders eronder. "Er is veel sociale controle", zegt Broeders. Zijn baan is veranderd. Hij is niet alleen meer huisarts, maar ook sociaal werker. "Net als de postbode trouwens."

De patiënten zijn blij om de dokter te zien. Zijn laatste ritje gaat naar madame Gilberte Goussé. Ze woont in een gezellig Frans huisje met een grote serre ervoor. Ze is bezig in haar moestuintjes als Broeders zijn auto parkeert. Madame Gilbert zwaait vrolijk. Ze is dik in de 90 en woont alleen, maar eenzaam? "Absoluut niet!"

Madame Goussé kan nog goed lopen en gaat regelmatig op pad, vertelt ze vrolijk. Ze ziet leeftijdsgenoten om zich heen die het een stuk lastiger hebben. Maar sommigen zitten ook te veel bij de pakken neer, vindt ze. "Je moet naar buiten gaan, zoals ik. Ik dans zelfs nog." Op wie ze gaat stemmen weet ze nog niet. "In ieder geval niet op Le Pen!"

De werkdag zit erop, Broeders mag naar huis. Hij geniet zichtbaar van zijn bijdrage die hij aan dit gebied kan leveren. "Maar het moet ook weer aantrekkelijk worden voor lokale huisartsen om hier te werken. De lonen moeten omhoog, zodat de werkdruk omlaag kan. Want wij Nederlanders zijn natuurlijk niet de oplossing."