En Route: Frustratie langs de A6 vanwege EU-regels

• Noortje Deutekom

De grote parkeerplaats aan de A6, afslag Venoy, is bijna helemaal leeg. Het is vier uur 's middags. De meeste chauffeurs leggen op dit moment hun laatste kilometers af. Rond dit tijdstip is het hier nooit druk, roept Aurélien naar beneden. Hij hangt met zijn hoofd uit het raam van zijn vrachtwagen, de motor draait, hij is nauwelijks te verstaan.

Aurélien (28) is een klein mager mannetje in een veel te grote truck. Hij heeft moeite naar beneden te komen. "Wacht maar", zegt hij als hij op de grond staat. "Over een paar uur staat het hier helemaal vol." Verdeeld over de parkeerplaats staan nu een stuk of vijf vrachtwagens. Allemaal hebben ze een Frans kenteken. "Vanavond komen de buitenlanders", zegt Aurélien. "Dan gaan de Oost-Europeanen pas pauze nemen."

Concurrentie

Aurélien heeft het over mannen uit bijvoorbeeld Polen en Roemenië. Het zijn z'n belangrijkste concurrenten. Door Europese regels hebben ze de vrijheid om ook in Frankrijk te komen werken. Ze worden ingehuurd door Franse bedrijven, voor veel minder loon. Het kan bijna duizend euro per maand schelen.

Het is voor de chauffeurs de ingrijpendste consequentie die het lidmaatschap van de Europese Unie met zich meebrengt. Het voedt het anti-EU sentiment, een van de belangrijkste verkiezingsthema's dit jaar; de behoefte aan een Frexit groeit, bij sommige delen van de bevolking. "Ik krijg doorbetaald als ik stilsta, mijn concurrenten niet en daarom rijden ze door. Ze stoppen pas als ze gaan slapen. Ik neem verplicht pauze."

Minimumloon

Het steekt de Franse chauffeurs. Sinds de invoering van de Europese detacheringsrichtlijn, die in de hele EU geldt, worden ze ingehaald door goedkopere concurrenten uit het buitenland. Dankzij de richtlijn zijn die vrij om in Frankrijk en andere landen te werken, terwijl ze zich niet aan de landelijke regels hoeven te houden. Het is daarom voor Franse bedrijven een stuk aantrekkelijker geworden om arbeidskrachten uit Oost-Europa in te huren.

Oud-premier Valls probeerde de Franse chauffeurs te beschermen en kwam daarom vorig jaar met een eigen wet. Die wet eist in ieder geval een minimumloon van zo'n 10 euro per uur voor chauffeurs uit een ander land. Inmiddels ligt de detacheringsrichtlijn weer op de Europese onderhandelingstafel. Een ingewikkelde kwestie blijkt, want de lidstaten komen er vooralsnog niet uit; onder andere de Polen liggen dwars. Die zijn bang inkomen mis te lopen.

Problemen

"Al mijn collega's zeuren er over", zegt Andrew Amis, een vijftiger met een groene truck. Zijn armen zitten vol met tatoeages. "De Fransen moeten niets hebben van de Oost-Europeanen, maar ik begrijp ze wel. Die jongens komen hier om 10 jaar lang keihard te werken. In die tijd lopen ze binnen en vervolgens kunnen ze thuis met vervroegd pensioen."

Het inzetten van buitenlanders levert vaak problemen op. Chauffeurs spreken de taal niet en daardoor raken ze de weg kwijt of leveren te laat. Maar ook daar hebben de werkgevers iets op bedacht. Andrew lacht hard. "Ik was bijvoorbeeld onlangs bij zo'n bedrijf in Lyon. Daar hebben ze gewoon een groot bord op gehangen met heel veel knopjes. Voor iedere taal een knopje. Als de chauffeurs daarop drukken, worden ze automatisch doorverbonden met iemand die alles voor ze vertaalt."

Europa indammen

Zelf is Andrew -hij denkt even na- alweer achttien jaar geleden naar Frankrijk gekomen. Hij komt uit Engeland. "Sommige chauffeurs willen een Frexit, maar ik zie wat dat in Groot-Brittannië oplevert. Niets!"

Ook de jonge Aurélien ziet een uittreding uit de EU niet zitten. "Maar we moeten echt eens stevig praten in Brussel", zegt hij. Daarom stemt hij dit jaar op de radicaal linkse Jean-Luc Mélenchon. "Die heeft beloofd dat hij de EU aanpakt. En ook de Duitsers. Hij gaat Europa indammen." Maar een Frexit? Nee, dat gaat ook voor Aurélien te ver.