Formatie dag 5: eerste gesprekken Schippers en politiek leiders
Minister Schippers (VVD) heeft de hele dag de politiek leiders van de dertien partijen in de Tweede Kamer ontvangen. Alle dertien vertelden Schippers afzonderlijk wat er volgens hen moet gebeuren in de formatie. Schippers werd vorige week door de Tweede Kamer aangewezen als verkenner. Ze moet onderzoeken welke coalities mogelijk zijn en welke opdracht een informateur moet krijgen.
Schippers praat morgen verder met de leiders van VVD, CDA, D66 en GroenLinks, Rutte, Buma, Pechtold en Klaver. Ze lijkt dus eerst te willen bekijken of een coalitie van die vier mogelijk is. Deze partijen hebben samen in elk geval een meerderheid in Tweede en Eerste Kamer.
Grootste partij
De adviezen van de fractievoorzitters liepen sterk uiteen, maar velen noemden de VVD als mogelijke partner: de VVD is met afstand de grootste partij. VVD-leider Rutte zei vandaag zelf dat hij het liefst een kabinet vormt van VVD, CDA en D66 en nog een vierde partij. Hij liet in het midden welke. D66-voorman Pechtold wilde wel een voorkeurscoalitie van vier partijen uitspreken. Hij noemde precies de vier met wie Schippers morgen het gesprek voortzet.
CDA-voorman Buma hield zich op de vlakte over zijn precieze wensen, maar hij pleitte in elk geval voor benoeming van een informateur van VVD-huize. GroenLinks-leider Klaver herhaalde zijn voorkeur voor een 'christelijk-progressieve' coalitie, zonder de VVD. Buma ziet daar juist niets in; hij noemde die combinatie erg onlogisch.
ChristenUnie terughoudend
Wat ook een optie zou kunnen zijn, is een kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Zo'n coalitie zou een zeer kleine meerderheid hebben in Tweede en Eerste Kamer. Maar ChristenUnie-leider Segers ziet voorlopig geen rol voor zichzelf. Hij vindt dat de eerste verantwoordelijkheid ligt bij de grootste partij en de partijen die het meeste hebben gewonnen.
Ook grote verliezer PvdA ziet zichzelf niet in het nieuwe kabinet komen. De SP heeft net als GroenLinks een voorkeur voor een centrum-links kabinet. PVV-leider Wilders wil dat er een onderzoek komt naar een kabinet waaraan ook zijn partij meedoet, maar een grote meerderheid voelt daar niets voor.
Kamerdebat
Het is de bedoeling dat Schippers uiterlijk woensdag verslag uitbrengt aan de Kamer. Mogelijk komt er dan donderdag een debat en wordt daarna een informateur benoemd. Het is de tweede keer in de parlementaire geschiedenis dat de Kamer zelf de regie heeft in de kabinetsformatie.
Voor het eerst gebeurde dat bij de vorming van het tweede kabinet-Rutte. Daarvóór brachten de fractievoorzitters advies uit aan de koningin, die zelf een of meer informateurs en later een formateur benoemde.
