Dit artikel is voor alle zwevende kiezers (en dat zijn er miljoenen)
Dus jij weet, ook na het NOS-slotdebat van gisteravond, nog steeds niet op welke partij je moet stemmen?
Denk vooral niet dat je de enige bent. Twee derde van de 13 miljoen stemgerechtigden is nog zwevend: 8,5 miljoen Nederlanders dus.
"54 procent van de kiezers twijfelt tussen meerdere partijen en 12 procent weet het helemaal nog niet", zegt Peter Kanne van I&O Research. Een derde van de kiezers weet al wel zeker welk vakje ze vandaag aanvinken in het stemhokje.
Voor de miljoenen twijfelende Nederlanders is dit artikel. Hopelijk kun je na het lezen wél overtuigend je stem uitbrengen.
Voor het kiezen
Veel mensen hebben bepaalde thema's die zij belangrijk vinden. De een vindt onderwijs, immigratie en normen en waarden belangrijk. De ander zegt juist meer te hebben met klimaat en ontwikkelingshulp.
Maar hoe is het om juist iemand te horen die het tegenovergestelde denkt als jij? Dat kan je uitzoeken in het project voor het kiezen van NOS op 3:
Wat moet ik stemmen?
Het jongerenplatform van de NOS, Mashup, heeft van de zeven grootste partijen korte video's gemaakt. In dertig seconden leggen zij op hun eigen manier uit waar de partijen voor staan en wat ze belangrijk vinden.
Vorige maand kwam het Centraal Planbureau met de doorrekeningen van de verkiezingsprogramma's. Elf partijen deden mee aan de berekening. Alleen de PVV, Partij voor de Dieren en 50Plus hebben de verwachte resultaten van hun programma niet laten doorrekenen.
De belangrijkste conclusie van het CPB: nu de economie weer beter draait, willen partijen weer geld uitgeven. En alle partijen zeggen: wij maken de beste keuzes.
Dan de inhoud
Tijdens de campagne maakte de NOS verhalen over verschillende verkiezingskwesties met feiten en cijfers gevisualiseerd in grafieken. Alle verhalen in de reeks zijn verzameld op deze pagina.
Hieronder staat een aantal van die grafieken uitgelicht per thema.
De economie
Dankzij een sneller groeiende economie is voor het eerst in tien jaar een begrotingsoverschot. Dat is goed nieuws voor het huishoudboekje van het kabinet, maar merkt de kiezer dat ook in zijn of haar portemonnee?
- NOS
- NOS
- NOS
Eigen risico
Veel partijen willen af van deze maatregel die in 2008 is ingevoerd. De verplichte bijdrage voor gemaakte zorgkosten, is volgens het ministerie van Volksgezondheid onder meer bedoeld als prikkel om eerst na te denken voordat je naar het ziekenhuis of de apotheek gaat.
Het eigen risico is de afgelopen jaren fors gestegen. Door de hoge kosten mijden veel mensen de zorg, stellen sommige partijen. Daarom willen meerdere partijen het verplicht eigen risico verlagen of afschaffen.
- Independer, Zorgwijzer, Rijksoverheid
- CPB en partijprogramma's
- Vektis
Infrastructuur
Dat het economisch beter gaat, merken we ook op de weg en in het openbaar vervoer. De treinen zijn weer voller en ook groeit het aantal files. Wat willen de politieke partijen doen om ervoor te zorgen dat het niet vastloopt op de weg en het spoor?
Hoe dat de komende jaren gaat, hangt natuurlijk af van welke politieke partijen een kabinet gaan vormen. De ene partij wil meer investeren in wegen terwijl de andere juist wil investeren in het openbaar vervoer. Ook is er een aantal partijen dat het minder aantrekkelijk wil maken om de auto te pakken door per gereden kilometer een heffing in te voeren.
- PBL
De investeringen of bezuinigen per partij (het CDA liet plannen niet doorrekenen) - PBL
Plannen politieke partijen
Klimaat
Veel mensen klagen dat het in de campagne weinig over het klimaat gaat. En dat terwijl voor veel mensen klimaatverandering een onderwerp is waar ze zich zorgen over maken.
Een beperkt aantal politieke partijen heeft zijn plannen door het Planbureau voor de Leefomgeving laten doorrekenen op de klimaateffecten. Het gaat om maatregelen op gebied van mobiliteit, energie, landbouw en industrie.
Uit de doorrekening blijkt dat GroenLinks, D66 en ChristenUnie het meeste resultaat boeken, als je kijkt naar het terugdringen van broeikasgassen in 2030. Maar voor niks gaat de zon op: hoe meer broeikasgassen partijen willen verminderen, hoe meer het kost.
- PBL
Effect van politieke partijen op de uitstoot van broeikasgassen - Planbureau voor de Leefomgeving
De miljarden die politieke partijen per jaar willen uitgeven aan het verminderen van broeikasgassen
En natuurlijk: de klassiekers
Mocht je alsnog twijfelen en heb je nog geen gebruik gemaakt van de stemhulpmiddelen? Dan kan dat natuurlijk alsnog. Er zijn verschillende manieren: Het Kieskompas en de Stemwijzer zijn het bekendst. Voor jongeren is er de Jongerenkieswijzer.
En mocht je nog niet weten op welke partij je gaat stemmen, dan heb je tot vanavond om alle partijprogramma's door te nemen.
De stembureaus sluiten om 21.00 uur de deuren. Daarna begint het tellen van de stemmen...
