Doellijntechnologie Hawk-Eye kost tonnen, hoe werkt het?
Smekend liepen de spelers van PSV in de 82ste minuut in De Kuip naar scheidsrechter Bas Nijhuis. Hun keeper Jeroen Zoet had de bal toch nog nèt op de doellijn tegengehouden? De scheidsrechter schudde zijn hoofd en wees gedecideerd op zijn horloge: het 'haviksoog' had al gesproken.
Het horloge van Nijhuis trilde en dat betekent maar een ding: dat de bal over de doellijn was geweest. Het seintje is onderdeel van de doellijntechnologie Hawk-Eye in het Rotterdamse stadion.
"Deze situatie is een perfect voorbeeld waarom het systeem is ontwikkeld", zegt Dick van Egmond, scheidsrechtersbaas van de KNVB. "Het was voor het menselijk oog niet waarneembaar, echt giswerk."
Hoe werkt Hawk-Eye?
Zeven speciale camera's staan op vaste punten in De Kuip opgesteld. Daarmee wordt op elk moment van de wedstrijd een 360-gradenregistratie gemaakt van waar de bal precies is. Op de millimeter nauwkeurig is te zien of de bal volledig over de lijn is geweest.
Zodra dat het geval is, trilt het horloge van de scheidsrechter - zoals vanmiddag.
In de eredivisie wordt momenteel gebruik gemaakt van één Hawk-Eye opstelling. Het enige systeem staat de eerste helft van de competitie in de Amsterdam ArenA, de tweede helft in De Kuip in Rotterdam. Er zijn wel andere doellijntechnologieën op de markt, maar die worden in Nederland niet gebruikt.
Dat heeft voornamelijk te maken met de kosten: de aanschaf van een Hawk-Eye kost enkele tonnen. Daar komen jaarlijks nog eens tienduizenden euro's bij voor onderhoud. "De kosten zijn heel hoog en de opbrengst is over het algemeen niet zo groot", zegt Van Egmond.
Volgens hem zijn er jaarlijks, in 300 eredivisieduels, gemiddeld zo'n tien momenten waarbij scheidsrechters op zo'n systeem zouden zijn aangewezen. Dan maakt de stand in de wedstrijd ook nog uit of een Hawk-Eye echt verschil kan maken. Bij 4-0 zal het gebruik ervan geen wedstrijdbeslissende gevolgen hebben.
Maar wel als het om de winnende 2-1 gaat, zoals in Rotterdam vanmiddag. "Daarom is het zo bijzonder dat het in De Kuip vandaag de doorslag gaf", benadrukt Van Egmond.
Of er nog meer doellijntechnologiesystemen komen in Nederland, is nog maar de vraag. Clubs en de KNVB zijn in onderhandeling over de kosten en baten van zo'n investering. Het zou miljoenen kosten om de stadions van de 18 eredivisieclubs te voorzien van Hawk-Eye.
Videoscheids of 'haviksoog'?
Het zou zomaar kunnen dat de videoscheidsrechter de rol van het systeem overneemt. De KNVB experimenteert sinds vorig jaar met een scheidsrechter die vanaf buiten het stadion advies geeft bij doelpunten, kaarten en strafschoppen. Hij neemt zijn beslissingen op basis van videobeelden van de wedstrijd.
"Afhankelijk van deze proef nemen we een besluit over het aanschaffen van meer Hawk-Eyes", zegt Van Egmond van de KNVB. Hij sluit niet uit dat videoscheidsrechters een aanvulling zullen worden op de huidige doellijntechnologie.
