Kosovo: Servië bereidt aanval voor volgens 'Krim-model'

President Thaçi van Kosovo beschuldigt Servië ervan met behulp van Rusland een invasie voor te bereiden. Volgens hem probeert Servië een voorwendsel te creëren om Kosovo binnen te vallen en het noordelijke deel van het land te annexeren.

In een interview met persbureau Reuters spreekt Thaçi in dit verband van "het Krim-model", doelend op de Russische annexatie van de Krim. Daar werden de nationalistische gevoelens van de Russische meerderheid gevoed, wat leidde tot een opstand met vermoedelijke steun van het Russische leger en de Russische annexatie van het schiereiland.

Trein

De spanningen tussen Servië en Kosovo zijn de laatste dagen hoog opgelopen. Servië en Rusland hebben de onafhankelijkheid van Kosovo, in 2008 uitgeroepen, nooit erkend. Het was jarenlang een Servische provincie met een etnisch Albanese meerderheid. In 1998 brak een Albanese opstand uit, die uitliep op een complete oorlog die in 1999 door de NAVO werd beslecht ten nadele van Servië.

In het noorden van Kosovo wonen nog 50.000 etnische Serviërs, van wie velen weer aansluiting bij Servië willen. De meeste landen in de wereld erkennen Kosovo als staat, waaronder veel EU-lidstaten en de VS. De NAVO bewaakt de vrede in het gebied met 5000 militairen.

Zaterdag stuurde Servië een trein in de nationale kleuren en met het opschrift "Kosovo is Servië" naar Kosovo. De trein werd door een Kosovaarse antiterreureenheid bij de grens tegengehouden. Volgens Thaçi was de trein, "die werd geschonken door Rusland", bedoeld om Kosovo te provoceren en een aanleiding te vinden om Kosovo binnen te vallen.

Kettingreactie

Ook de ultranationalistische Servische president Nikolić heeft toespelingen gemaakt op een nieuwe Balkan-oorlog. Daags na het tegenhouden van de trein zei hij dat Kosovo met oorlog flirt. "Als ze Serviërs doden, dan zullen we het leger sturen. We zullen allemaal gaan, ik ook, en het zou niet mijn eerste keer zijn."

Thaçi zegt in reactie hierop tegen Reuters dat een annexatiepoging van Servië een kettingreactie teweeg kan brengen.

Rusland

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov riep de EU vandaag op te helpen om de situatie te de-escaleren. Maar hij zei ook dat Kosovo geen etnisch-Albanese troepen naar het grensgebied mag sturen.

NOS-correspondent Marcel van der Steen vindt het moeilijk in te schatten hoe reëel het oorlogsgevaar is. "Zo'n oorlogsscenario klinkt niet als onwaarschijnlijk, maar het kan ook te maken hebben met de Servische presidentsverkiezingen. Nikolić staat er in de peilingen slecht voor. Misschien is de oorlogsretoriek alleen bedoeld voor de kiezers. Tegen oorlog pleit bovendien dat Servië daarmee zijn kansen op aansluiting bij de EU zou vergooien."

Aan de andere kant houdt Van der Steen het voor mogelijk dat Servië gezien de veranderende verhoudingen in de wereld misschien niet meer zo graag bij de EU wil. Servië zoekt misschien eerder aansluiting bij Rusland - traditioneel beschermheer van de Servische belangen - en ziet mogelijk ook in de opstelling van de aankomende Amerikaanse president Trump reden om het hard te spelen.