Verwoesting in Aleppo
NOS NieuwsAangepast

Activisten brengen mensenrechtenschendingen Syrië in kaart

  • Joost Schellevis

    Techredacteur

  • Joost Schellevis

    Techredacteur

Mensenrechtenactivisten hebben sinds 2014 ruim 1700 mensenrechtenschendingen in Syrië in kaart gebracht. Het gaat onder meer om gebruik van illegale wapens en bombardementen waarbij burgers niet werden ontzien.

"Als je het nieuws kijkt, zie je vaak één specifiek incident", zegt Jeff Deutch, een van de onderzoekers achter de website Syrian Archive. "Wij willen alle incidenten samenbrengen en het grotere verhaal vertellen." De informatie kan worden gebruikt door mensenrechtenorganisaties en journalisten, maar het collectief hoopt ook dat het materiaal in de toekomst kan dienen als bewijs in rechtszaken.

Twee onderzoekers van de website zijn deze week op de hackersconferentie van de Chaos Computer Club (CCC) in Hamburg. Ze hopen hulp te krijgen bij het opschroeven van de beveiliging van hun systemen, en willen anderen inspireren om hun manier van werken ook bij andere gewapende conflicten te gebruiken.

De kaart van Syrian Archive

Van internet verdwenen

"We indexeren foto's en video's van mensenrechtenschendingen en zorgen ervoor dat die bewaard blijven", zegt Hadi Al-Khatib, een van de oprichters van de website en zelf afkomstig uit de Syrische hoofdstad Damascus. Het gebeurt namelijk nogal eens dat bewijs van mensenrechtenschendingen van internet verdwijnt, bijvoorbeeld omdat een site als Facebook de beelden aanstootgevend vindt.

De foto's en video's zijn onder meer afkomstig van sociale media, maar de website put ook uit een lijst van 200 journalisten en media uit Syrië die hebben bewezen betrouwbaar te zijn.

We zijn afhankelijk van user generated content, dus het is heel belangrijk om te verifiëren of de beelden echt kloppen.

Hadi Al-Khatib, Syrian Archive

Het Syrian Archive publiceert alleen video's en foto's als duidelijk is dat de beelden authentiek zijn. "We zijn afhankelijk van user generated content, dus het is heel belangrijk om te verifiëren of de beelden echt kloppen", aldus Al-Khatib.

Daarbij is niet alleen van belang om te weten of er niet is geknoeid met een filmpje of foto, maar ook wat de context is. "Er wordt veel valse informatie verspreid", zegt Al-Khatib. Zo doken onlangs beelden van martelingen op die werden gepresenteerd als nieuw, maar uit 2014 bleken te dateren.

Ook de locatie van een filmpje wordt nagetrokken, bijvoorbeeld aan de hand van satellietbeelden, om te bepalen of de beelden authentiek zijn.

Zo kon het collectief bijvoorbeeld aantonen dat een moskee waarvan Rusland ontkende dat hij was gebombardeerd, wel degelijk was aangevallen. Een satellietbeeld dat door de Russische overheid werd verspreid om aan te tonen dat de Russische luchtmacht niets te verwijten viel, was volgens de onderzoekers nep.

Volgens de onderzoekers heeft Rusland de sattelietbeelden met die van een andere moskee verwisseld

Syrische overheid

Tot nu toe loopt de Syrische overheid voorop als het gaat om het aantal mensenrechtenschendingen, zegt Al-Khatib. Maar ook IS is verantwoordelijk voor veel doden, evenals bombardementen door de Russen en de door de VS geleide coalitie die tegen IS strijdt.

Om te bepalen wie er achter een bepaalde schending zit, neemt de website het beeldmateriaal onder de loep. "Als een specifiek soort clustermunitie wordt gebruikt, weten we dat het Russische of Syrische leger erachter zit", aldus Al-Khatib. Overigens ontkent Rusland clusterbommen te gebruiken.

Ook wordt de communicatie van legervliegtuigen in de gaten gehouden. "Als we niet zeker weten wie er achter een mensenrechtenschending zit, zetten we dat er ook bij", zegt hij.

Syrië: wie deed wat, waar en wanneer?

Lastig op internet

Het is niet altijd even makkelijk om vanuit Syrië beelden te publiceren op internet. Vooral in IS-gebied is dat lastig. "Apparatuur om satellietinternet te gebruiken is verboden, je moet verplicht internetcafé's gebruiken", zegt Al-Khatib. Het gebruik daarvan wordt gecontroleerd door IS.

In andere delen van Syrië kan internet uit Turkije worden opgepikt. In delen van Syrië die onder het bewind van de Syrische regering vallen, is vaak beter internet beschikbaar.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl