Engelsen en Schotten ruziën verder over brexit
In het Verenigd Koninkrijk wordt verder geruzied over de wenselijkheid om de Europese Unie te verlaten. De Schotse premier Nicola Sturgeon dreigt opnieuw met een nieuw onafhankelijkheidsreferendum als er geen aparte brexit-deal voor Schotland komt. Haar Britse collega Theresa May liet meteen weten de noodzaak voor een nieuw referendum niet in te zien.
Sturgeon presenteerde vandaag haar visie op Schotlands rol in Europa. In tegenstelling tot de Engelsen koos een ruime meerderheid van de Schotten (62 procent) er deze zomer voor om in de EU blijven.
De Schotse premier wil dan ook per se onderdeel blijven van de interne markt om zo veel en makkelijk mogelijk handel te drijven met de EU-lidstaten. Inherent aan die interne markt is het vrije verkeer van personen. Sturgeon zegt dat de Schotten daar geen probleem mee hebben.
"Maar dat vrije verkeer van personen is nou net waar de Britse regering vanaf wil. Die wil op die manier de immigratie uit andere EU-landen terugdringen", zegt correspondent Tim de Wit. "Dat was volgens premier May de belangrijkste les van het brexit-referendum. Dat is voor haar ook een rode lijn in de onderhandelingen."
Zij denkt natuurlijk: hoe meer Londen de Schotse eisen negeert, hoe groter de kans dat meer Schotten zich aangetrokken zullen voelen tot de onafhankelijkheid.
Als Sturgeon haar zin krijgt met een aparte, zachte brexit-deal, dan moet er mogelijk weer grensbewaking komen tussen Engeland en Schotland. De kritiek van Britse politici is dan ook dat Sturgeon iets eist wat volgens Londen niet realistisch is. Zo zou ze een nieuw onafhankelijkheidsreferendum af willen dwingen, zeggen de Britten, een diep gekoesterde wens van Sturgeons Schotse nationalistische partij SNP.
"Het eisen van een onafhankelijkheidsreferendum is haar belangrijkste troefkaart om de Britse regering onder druk te zetten", zegt De Wit. "Kijk je naar de peilingen dan is op dit moment geen meerderheid voor onafhankelijkheid." Sturgeon zal de eis voor een aparte brexit-deal de komende tijd dan ook hoog op de agenda houden. De Wit: "Zij denkt natuurlijk: hoe meer Londen de Schotse eisen negeert, hoe groter de kans dat meer Schotten zich aangetrokken zullen voelen tot de onafhankelijkheid."
Sturgeon wil ook dat het Schotse parlement meer macht krijgt over immigratie, import en export. Zo zou het land in de EU of de Europese Economische Ruimte kunnen blijven. In die laatste variant is een land geen EU-lid, maar wel lid van de interne markt met vrij verkeer van onder meer personen, zoals bijvoorbeeld Noorwegen.
Het kantoor van May heeft gezegd de voorstellen van Sturgeon nader te bestuderen. Waarschijnlijk wordt er in januari over gesproken.
Eerder deze maand zei minister van Financiën Philip Hammond dat het niet realistisch is dat delen van het Verenigd Koninkrijk ieder hun eigen brexit-deal kunnen krijgen. Volgens May moeten de Schotten juist de EU verlaten als ze kiezen voor onafhankelijkheid.
De onafhankelijkheidsoptie moet op tafel blijven liggen. Brexit is een probleem dat niet door Schotland is gecreëerd.
De afgelopen maanden ruzieden de twee voortdurend over de inzet van de onderhandelingen en wie aan tafel mag zitten. De Schotten stapten zelfs naar de rechter om een plek af te dwingen.
"De onafhankelijkheidsoptie moet op tafel blijven liggen", zei Sturgeon. "Brexit is een probleem dat niet door Schotland is gecreëerd." Ze dreigde de afgelopen maanden al vaker met een nieuw referendum over Schotlands plek in het Verenigd Koninkrijk.
Twee jaar geleden werd een onafhankelijkheidsreferendum in Schotland gehouden. De meerderheid koos er toen voor om in het Verenigd Koninkrijk te blijven.
