Bhumibol was langst regerende vorst ter wereld

Bhumibol, die zeventig jaar koning was, was de langst regerende vorst ter wereld en de oudste koning die Thailand ooit heeft gehad. Eerder vandaag maakte het paleis bekend dat hij is overleden.

Onder zijn koningschap ontwikkelde Thailand zich van een militaire staat tot een redelijk stabiele parlementaire democratie, maar aan het eind van zijn leven namen de militairen de macht weer over. Ook stond de koning een bepaalde mate van kritiek toe, wat voorheen ondenkbaar was.

Hij bouwde bij het Thaise volk veel krediet op met speciale koninklijke projecten waarmee hij de leefomstandigheden van veel Thai verbeterde.

In Thailand was er veel respect voor de koning. Maar kritiek was ook nauwelijks mogelijk, want in Thailand is een wet van kracht waardoor mensen die majesteitsschennis plegen voor 3 tot 15 jaar achter de tralies kunnen verdwijnen.

Officieel had de Thaise koning weinig macht, maar in de praktijk kon Bhumibol via stille diplomatie veel invloed uitoefenen.

Zwitserland

Bhumibol werd op 9 juni 1946 tot koning benoemd, na de dood van zijn broer Ananda Mahidol. De kroning was pas vier jaar later, omdat hij eerst terug wilde naar Zwitserland, waar hij een groot deel van zijn jeugd doorbracht, om rechten en politiek te studeren als voorbereiding op het koningschap.

De Thaise koning werd in 1927 geboren in de Verenigde Staten waar zijn vader destijds studeerde. Na de dood van zijn vader, in 1929, vertrok het gezin naar Zwitserland. Zijn broer werd de nieuwe koning toen zijn kinderloze oom in 1935 aftrad. In 1946 werd de broer met een schotwond dood in zijn slaapkamer gevonden en was het Bhumibols beurt om het over te nemen.

Een week voor hij koning werd, trouwde Bhumibol met Sirikit, de dochter van de Thaise ambassadeur in Parijs die hij tijdens zijn periode in Europa had leren kennen. Op 5 mei 1950 werd hij in Bangkok gekroond. Hij kreeg de titel koning Rama IX.

Invloed

De eerste jaren van zijn koningschap had Bhumibol weinig macht. Hij speelde slechts een ceremoniële rol in het door militairen gedomineerde land. In 1957 kwam daar verandering in toen hij de militaire coup steunde waarmee generaal Sarit Dhanarajata aan de macht kwam. De generaal herstelde verschillende oude koninklijke ceremoniën die bij eerdere coups waren afgeschaft en Bhumibols verjaardag op 5 december werd uitgeroepen tot nationale feestdag.

Hoewel na de dood van generaal Sarit in 1963 nog vele staatsgrepen volgden, bleef Bhumibols status onveranderd. Zelden bemoeide hij zich direct met de politiek in zijn land, maar via stille diplomatie had hij wel veel invloed.

In 1992 greep hij direct in toen een burgeroorlog dreigde na de benoeming van generaal Suchinda tot premier. Er waren tegen de benoeming grote demonstraties in Bangkok. Daarbij vielen doden toen de demonstranten slaags raakten met het leger en de politie.

Bhumibol ontbood Suchinda en zijn democratische tegenstander Chamlong op zijn paleis voor een confrontatie die rechtstreeks op televisie werd uitgezonden. Vanwege het koninklijke protocol zaten beide mannen op hun knieën voor de koning. Bhumibol sprak ze vermanend toe en wees erop dat uit de strijd tussen hen alleen verliezers zouden komen, met als grootste verliezer de natie.

Zijn toespraak maakte veel indruk op de Thai en op de strijdende partijen. Niet lang daarna diende Suchinda zijn ontslag in. Voor zijn vertrek maakte hij door middel van een wetswijziging de weg vrij voor vrije verkiezingen. Die resulteerden in een democratisch gekozen regering.

Thaksin

Ook tijdens de staatsgreep van 2006 speelde Bhumibol een actieve rol. Het land verkeerde in een staat van grote politieke onrust onder premier Thaksin, die werd verdacht van en corruptie en nepotisme. Tijdens een reis van Thaksin naar New York pleegde het leger een staatsgreep en kondigde de staat van beleg af.

Door de staatsgreep van 19 september 2006 niet te veroordelen en de leiders van coup in zijn paleis te ontvangen, keurde Bhumibol de staatsgreep in wezen goed en maakte daarmee de weg vrij voor het afzetten van Thaksin.

Opium

Bhumibol heeft altijd zeer actief alle delen van zijn koninkrijk bezocht. Hij zette zich door middel van speciale koninklijke projecten in om de leefomstandigheden van met name Thaise boeren te verbeteren.

Het bekendst is zijn project om de opiumteelt in het noorden van het land te vervangen door andere gewassen, zoals koffie en thee. Bhumibol zorgde ervoor dat de boeren een inkomensgarantie kregen doordat de Thaise overheid een flink deel van de productie opkocht.

Een ander project waar hij zich voor inzette was het subsidiëren van waterbuffels voor boeren. De boeren bespaarden hiermee op de hoge onderhoudskosten van een tractor en tegelijkertijd werd een oude traditie in ere gehouden.

Jazz

In zijn vrije tijd speelde Bhumibol graag jazzmuziek. Hij speelde saxofoon, trompet, klarinet, gitaar en piano en heeft opgetreden met bekende jazz-musici als Benny Goodman, Stan Getz, Lionel Hampton en Benny Carter. Ook had hij een tijd lang een eigen jazzband in het paleis die op vrijdagavond live optredens verzorgde voor zijn eigen radiostation. Later in zijn leven werden het jam-sessies op vrijdagavond in zijn zomerpaleis in Hua Hin.

Daarnaast componeerde Bhumibol zelf ook muziek, zoals Candlelight Blues en Love at Sundown, dat ook door internationale jazz-muzikanten werden gespeeld.

Verder fotografeerde en schilderde hij graag en hield hij van zeilen. Hij ontwierp zelf ook zeilboten. Ook schreef hij twee boeken. Een van die boeken ging over het leven van zijn hond Thong Daeng en was een groot verkoop-succes.

Majesteitsschennis

In 2006 werd zijn 60-jarig jubileum uitgebreid gevierd in Thailand. Datzelfde jaar kreeg hij van VN-chef Kofi Annan de allereerste Human Development Lifetime Achievement Award uitgereikt.

Hoewel Bhumibol zeer gerespecteerd werd door de Thai, werd hij ook beschermd door een wet die mensen die majesteitsschennnis plegen voor drie tot vijftien jaar achter de tralies kan laten verdwijnen. Dat overkwam de Amerikaanse autohandelaar Joe Gordon die de koning beledigde door delen van de in Thailand verboden biogriafie The King Never Smiles in het Thais te vertalen en op internet te zetten.

Hij werd veroordeeld tot 2,5 jaar cel, maar kreeg onmiddellijk gratie van Bhumibol.

Volgens activisten werd de majesteitsschenniswet in toenemende mate gebruikt als instrument voor onderdrukking, in plaats van als bescherming van de monarchie. Het aantal vervolgingen is de afgelopen jaren drastisch toegenomen.

Gezondheid

De laatste jaren van zijn leven sukkelde koning Bhumibol met zijn gezondheid en verscheen hij nauwelijks meer in het openbaar. In september 2009 werd hij in het ziekenhuis opgenomen met een longinfectie. Door allerlei complicaties kon hij pas vier jaar later terugkeren naar zijn paleis.

Ook in 2014 werd hij diverse malen opgenomen en in december kon hij om gezondheidsredenen de viering van zijn verjaardag niet bijwonen. De laatste jaren van zijn leven woonde hij samen met koningin Sirikit in het Siriraj ziekenhuis in Bangkok, waar ze verbleven in een eigen koninklijke afdeling.