Wietteelt reguleren? Kijk eens naar Uruguay en Haarlem

Voor het eerst is er een Kamermeerderheid die de productie van wiet wil reguleren. D66 wil daarmee het "scheve gedoogbeleid" aanpakken waarbij de verkoop wel mag, maar de inkoop voor coffeeshops verboden is. De precieze details van de wet moeten nog worden uitgewerkt; de ervaringen in Uruguay en Haarlem kunnen daarbij helpen.

Wietclubs in Uruguay

Hoewel Uruguay al in 2013 de verkoop en teelt van marihuana legaliseerde, worstelt het land nog altijd met de implementatie van die wet. Wiet wordt daar aangeboden via apotheken en gebruikers mogen zelf kweken of lid worden van wietclubs. Minder mensen dan verwacht kozen er echter voor thuiskweek.

De officiële verkoop komt ook maar langzaam op gang: zo was pas vorig jaar bekend welke bedrijven de wiet mogen gaan kweken. De regering onderwierp potentiële leveranciers aan een uitgebreide inspectie, onder meer om te kijken of er geen banden waren met drugskartels. Het was aanvankelijk de bedoeling vijf producenten aan te wijzen, maar er bleven slechts twee over: International Cannabis Corp. en Symbiosis.

Daarnaast kwamen apothekers in opstand omdat ze niet als dealer wilden bekendstaan. De verwachting is daarom dat als de gereguleerde wiet eindelijk in de winkels komt, er misschien honderd verkooppunten zullen zijn, vooral in de hoofdstad Montevideo.

Haarlem als inspiratiebron

Een gebrek aan verkooppunten zal in Nederland geen probleem zijn; in Nederland zijn zo'n 600 coffeeshops in 100 gemeenten. Aan welke voorwaarden telers moeten voldoen, is nog niet bekend. Een adviesgroep van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten noemde vorig jaar het keurmerk van Haarlem als een mogelijke inspiratiebron.

De gemeente, politie en GGD maakten daar afspraken met coffeeshophouders: er geldt een soepeler sanctiebeleid voor de verkopers die strenge regels accepteren. Dat betekent dat de coffeeshops bijvoorbeeld doorgelicht worden op banden met de onderwereld, klanten met kleurcodes worden voorgelicht over wietsterkte, personeel training krijgt en de hygiëne op orde is. Volgens een woordvoerder van Haarlem was er veel belangstelling van andere gemeenten maar heeft alleen Hilversum het initiatief overgenomen.

In een reactie op het nieuwe wetsvoorstel zegt de woordvoerder dat een keurmerk ook mogelijk is voor de wietteelt. "Het lig er natuurlijk aan wat het Rijk vaststelt. Als er allerlei regels komen, dan is er wellicht geen keurmerk nodig. Gebeurt dat niet, dan kun je ook voor de teelt afspraken maken over bijvoorbeeld kwaliteit en veiligheid."

Rol voor gemeenten

D66 wijst erop dat de regulering van wietteelt veel voordelen heeft. Zo kunnen producenten worden aangesproken op slechte kwaliteit en zullen bestrijdingsmiddelen, schimmels of bacteriën dus verdwijnen. Ook zal er minder brandgevaar zijn door illegale kwekerijen en zal de politie werk uit handen worden genomen.

Volgens D66 is het het beste als gemeenten details invullen zoals hoeveel voorraad een coffeeshop mag hebben en wie wiet mag kopen. De partij pleit voor gesloten verpakkingen van maximaal vijf gram.

Het kabinet moet bepalen hoeveel er in totaal mag worden gekweekt, zodat er niet te veel of te weinig aanbod is. Tekorten zouden wiet te duur maken, bij overproductie neemt het risico op illegale export toe.