'TTIP-debat mag niet zo schimmig zijn als bij Oekraïne-referendum'

Het Amerikaanse handelsverdrag TTIP moet onderdeel worden van de verkiezingscampagnes in Nederland. Dat betoogde Harry Garretsen, hoogleraar economie aan de Rijksuniversiteit Groningen, gisteravond in het NOS-radioprogramma Met Het Oog Op Morgen. "Ik pleit er sterk voor om dit niet over te laten aan de hele scherpe voor- en tegenstanders, waarbij elke nuance verdwijnt. Maar neem het in het verkiezingsprogramma op."

De hoogleraar vindt het van belang dat het debat over het handelsverdrag tussen de EU en de Verenigde Staten in de openheid gevoerd wordt. "Anders krijgen we een herhaling van de schimmigheid die we hadden rond het Oekraïne-referendum."

Het TTIP-verdrag moet allerlei standaarden en procedures voor de productie van voedsel en goederen tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten samenvoegen. Het belangrijkste knelpunt in het verdrag zit hem in de verschillende standaarden in de continenten op het gebied van milieu en voedselveiligheid. "Denk aan genetisch gemanipuleerd voedsel", zegt Garretsen.

Wegduiken

De zogenoemde chloorkip, waar tv-persoonlijkheid Arjen Lubach mee kwam, noemt hij een heel krachtig beeld waar politici rekening mee moeten houden. "Dan kun je als econoom wel zeggen dat het een procentje meer groei en banen oplevert, maar daartegenover staat zo'n beeld."

"Politici, ook in Nederland, hebben de neiging om een beetje weg te duiken bij het onderwerp", zegt de hoogleraar. "Ze snappen ook wel dat meer economische integratie goed is, maar weten ook dat het lang niet meer alleen over de economie gaat, maar ook over andere fundamentele zaken. En dat debat wordt niet echt gevoerd."

Druk opvoeren

De onderhandelingen over het verdrag lopen al drie jaar. Gisteren zei de Duitse minister van Economische Zaken Gabriel dat het overleg in feite mislukt is. Volgens Garretsen wordt er nog wel degelijk gepraat. "Gabriel heeft er nog extra druk op willen zetten. Er zijn binnenkort in Duitsland verkiezingen. Dit was vooral bedoeld voor zijn eigen Duitse achterban."

De hoogleraar erkent dat het wel steeds moeilijker wordt om nog voor het einde van het jaar klaar te zijn. "Obama had het graag op de palmares willen bijschrijven. En of nu Clinton of Trump wint, het wordt onder een nieuwe Amerikaanse president een stuk minder waarschijnlijk om tot een deal met de EU te komen. Daar zit ook een gevoeligheid."

Volgens Garretsen kan Nederland een voorbeeld nemen aan andere Europese collega's. Hij zegt dat Duitsland en Frankrijk goed naar hun kritische achterban luisteren. "En in Nederland zouden we het ook niet onder het tapijt moeten vegen. We zouden globalisering, waar dit een onderdeel van is, veel meer tot een hoofdthema bij de verkiezingen moeten maken."