'Onrust bij Nederlanders na buitenlandse aanslagen niet negeren'
Grote evenementen gaan allemaal anders om met de terreurdreiging die in Nederland heerst. De officiële status daarvan is al sinds 2013 'substantieel', maar dit jaar is bezoekers aan het zomercarnaval in Rotterdam bijvoorbeeld gevraagd om hun rugzak thuis te laten.
"Aanslagen in onze buurlanden maken ook Nederlanders bang en onrustig. Dat moeten we niet negeren, daar moeten we juist op sturen", zegt Marnix Eysink Smeets, lector veiligheidsperceptie bij Hogeschool InHolland. "Iedereen weet dat er risico's zijn bij grote evenementen. Hoe krampachtiger we daar over doen, hoe onrustiger mensen worden."
De strategie van het Zomercarnaval bevalt hem. "Laten we elkaar geen mietje noemen en gewoon benoemen wat mensen onrustig maakt", zegt hij. "Veel mensen worden op dit moment onrustig als ze in een grote menigte mensen die ze niet kennen met een grote rugzak zien lopen. Benoem dat open en eerlijk."
Verschillende verzoeken
Het zou volgens hem helpen als evenementenorganisaties meer op één lijn gaan zitten in de verzoeken die ze hun bezoekers meegeven, omdat het afgeven van verschillende adviezen en verzoeken verwarrend kan werken. Het is immers niet zo dat er voor het ene evenement een grotere dreiging wordt gecommuniceerd dan voor het andere. Dus waarom geen rugzak naar het Zomercarnaval, maar wel naar andere grote evenementen?
"Evenementenorganisaties bepalen zelf, in goed overleg met de lokale overheid en beveiligingsbedrijven, wat ze aan extra maatregelen of verzoeken communiceren naar hun bezoekers", zegt Willem Westermann van de Vereniging van Evenementenmakers (VVEM), waarbij zo'n 130 organisaties zijn aangesloten.
Daar is geen landelijke richtlijn voor. Binnen de VVEM is er op dit moment ook geen vraag naar. "De te maken afwegingen verschillen per evenement. In het algemeen geldt dat als je een rugzak meeneemt, je vaker zal worden gecontroleerd. Dus als je geen zin hebt in vertraging, laat hem dan gewoon thuis."
Eenduidigheid
Voor bezoekers is het prettig als er meer eenduidigheid zou komen, zegt Eysink Smeets: "Daar maken we het onszelf gemakkelijker mee."
Syan Schaap, directeur van het Event Safety Institute onderschrijft dat. Hij zei na de aanslagen in Parijs dat het op bezoekers raar overkomt als de ene organisatie wel extra maatregelen communiceert en de andere niet. "Het zou fijn zijn als er vanuit de landelijke overheid een aantal concrete kaders komen over wat aandachtspunten moeten zijn voor evenementenorganisatoren en hoe daarover te communiceren."
Schijnveiligheid
Volgens massapsycholoog Hans van der Sande creëert een richtlijn schijnveiligheid. "In Nederland zijn we dol op protocollen. Maar een richtlijn hierover opstellen heeft geen zin. Niemand weet wat effectief is. Rugzakken verbieden klinkt heel mooi, maar zorgt ook weer voor enorm gedoe. Mensen moeten hun spullen toch ergens kwijt?"
Ook volgens Eysink Smeets heeft een alles afdekkend protocol geen zin. Maar bezoekers zijn volgens hem wel gebaat bij voorspelbaarheid en duidelijkheid. "Dat je als bezoeker snel snapt wat wel en niet handig is om te doen." Het kan daarbij volgens hem helpen als evenementenorganisatoren bij vergelijkbare omstandigheden in hun communicatie vergelijkbaar optreden.
'Gaat vooral om feest'
Over de aard van veiligheidsmaatregelen willen evenementenorganisatoren niet te veel kwijt. "Veiligheid is al jaren een thema", zegt een woordvoerder van de Amsterdamse Gay Pride. "Het gaat om het feest, dus laten we dat vooral blijven benadrukken."
Dat vindt ook Eysink Smeets. "Maar we moeten niet bang zijn het hierover te hebben, ook richting bezoekers. Mensen zijn niet dom. Veel deskundigen vinden dat er in Nederland minder over terreur moet worden gepraat omdat het niet aan de orde is. Daar ben ik het niet mee eens. We moeten er op een volwassen manier het gesprek over aan kunnen gaan als dat nodig is. Het erover hebben, betekent echt niet dat we ervan uitgaan dat er in Nederland een aanslag komt."
