Top Republikeinse Partij neemt afstand van Trump

De uitgesproken anti-islamitische reactie van Donald Trump op het bloedbad in een nachtclub in Orlando legt opnieuw bloot hoezeer de top van de Republikeinse Partij worstelt met de man die over een maand op de conventie in Cleveland waarschijnlijk tot presidentskandidaat wordt uitgeroepen.

Trump noemde de schietpartij van zondag een daad van de 'radicale islam' en riep president Obama op hetzelfde te doen, tot diens grote irritatie. Verder stelde hij dat Amerika zijn grenzen moet sluiten voor mensen die afkomstig zijn uit landen met een terreurgeschiedenis.

Straatvechter

Dat president Obama, Trumps Democratische tegenstrever Hillary Clinton en andere tegenstanders over zijn uitspraken vallen ligt voor de hand. Maar ook vanuit de top van zijn eigen Republikeinse Partij is er veel ongenoegen en kritiek.

Die partijtop staat tegenover de achterban, waarvan een meerderheid juist instemt met Trumps harde taal. Binnen de partij bestond de hoop dat Trump zijn toon zou matigen met de nominatie op zak en de conventie in zicht, maar het tegendeel is gebeurd.

Is de waardigheid van het presidentschap wel aan de politieke straatvechter Trump toe te vertrouwen? Daar worstelen de politici mee, dat deden ze al en dat is na Orlando alleen maar erger geworden. Vooral Trumps suggestie dat Obama in enige vorm begrip heeft voor de moordpartij, schiet vooraanstaande Republikeinen in het verkeerde keelgat, temeer omdat Trump er geen afstand van wil nemen.

De Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Paul Ryan, heeft onlangs met tegenzin zijn steun uitgesproken voor de kandidatuur van Trump. Maar "het uitsluiten van moslims is niet in ons belang", aldus Ryan. "Dit staat niet voor onze principes, niet alleen die van onze partij, maar die van ons land." Hij vindt dat immigranten een veiligheidscontrole moeten ondergaan, maar niet op hun religie beoordeeld moeten worden, zoals Trump bepleitte.

De voorzitter van de commissie voor Buitenlandse Zaken in de senaat, Bob Corker, hekelde de verdeeldheid die Trump zaait. "Normaal gesproken komen mensen juist samen op zo'n moment, dat is duidelijk niet gebeurd en dat is zeer teleurstellend." Corker prees Trump eerder juist voor zijn bereidheid om de boel eens flink op te schudden.

En de vooraanstaande senator Lindsey Graham uit South Carolina zegt dat hij met stomheid is geslagen als het om Trump gaat, doelend op diens suggesties dat Obama heimelijk sympathiseert met terroristen. "Hij lijkt te willen aangeven dat de president bij 'hen' hoort. Ik vind dat zeer aanstootgevend. Die hele gedachtengang is hondsbrutaal." Graham heeft zich overigens niet achter de kandidatuur van Trump geschaard.

Gematigde moslims

De Republikeinse afgevaardigde Adam Kinzinger, een voormalige luchtmachtofficier, had scherpe kritiek op de vastgoedmagnaat. "Met alle waardering voor de duidelijke taal van Trump, je bereikt niets door de mensen van je te vervreemden die je het meest nodig hebt, de gematigde moslims. Om deze strijd te winnen hebben we juist de mensen nodig die niet geradicaliseerd zijn, en dat is de grote meerderheid van de moslims."