Veel valkuilen voor Syrisch staakt-het-vuren
De tijdelijke gevechtspauze in Syrië is vannacht ingegaan. Het is niet alleen de bedoeling dat de onderlinge gevechten stoppen, maar ook dat alle partijen meewerken aan humanitaire hulpverlening in Syrië. Zowel de regering van president Assad als de rebellen hebben aangegeven dat ze de overeenkomst tussen de Verenigde Staten en Rusland zullen respecteren.
Uiteindelijk moet dit tijdelijke bestand, dat veertien dagen zal duren, ruimte maken voor "een politieke overgang via onderhandelingen", aldus de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Kerry. Maar de strijd tegen terrorisme gaat ondertussen gewoon door. En dat is ook meteen de grote valkuil.
Alleen ISIS en Jabhat al-Nusra zijn door vrijwel alle strijdende partijen bestempeld als terroristische organisaties. Maar wie verder tijdens de gevechtspauze als terrorist mag worden uitgeschakeld, wordt bepaald de lijst met "andere terroristische organisaties aangewezen door de VN-Veiligheidsraad", zoals de overeenkomst tussen de Russen en de VS meldt.
Er zijn bijna 160 'terroristische organisaties' aangemeld bij de Veiligheidsraad. Jordanië heeft de lijst samengesteld, maar niemand is het over de inhoud eens geworden. Rusland was meteen al kwaad omdat Hezbollah op de lijst was gezet, Iran was boos omdat de Iraanse Revolutionaire Garde erop stond en Turkije was teleurgesteld omdat vrijwel niemand de Koerdische milities in Syrië had aangemeld als een terroristische organisatie in Syrië.
Vooral het gematigde Syrische verzet maakt zich zorgen omdat hun gebieden in het noordwesten van Syrië op de Russische kaart zijn gezet als terroristische plekken van Jabhat al-Nusra. Dus onder het mom van een strijd tegen terrorisme zijn nog heel wat bombardementen te verwachten in de komende twee weken.
Niemand lijkt een langdurig staakt-het-vuren te verwachten. De VN-gezant Staffan de Mistura heeft aangegeven dat hij al heel blij is als er ruimte komt om delen van de Syrische bevolking van voedsel en medicijnen te voorzien.
De Verenigde Staten hebben al een plan-B mocht de gevechtspauze snel ten einde komen, alhoewel weinigen weten wat dat plan precies inhoudt. Sommige commentatoren hebben het over een opdeling van Syrië. Weer anderen menen dat de VS zo weinig invloed heeft dat er niks anders op zit dan gematigde rebellen extra te steunen met geld en wapens.
Succes
Er zijn door alle deelnemers veel voorwaarden gesteld aan de gevechtspauze. Het Syrische verzet zal terugvechten als het wordt aangevallen en doet alleen mee als de Russen stoppen met hun bombardementen.
Ook president Assad heeft zo zijn eisen. Hij wil dat Turkije de grenzen sluit tijdens de gevechtspauze, zodat de rebellen zich niet kunnen herbewapenen. Turkije zegt dat het zich niet zal houden aan de gevechtspauze als de nationale veiligheid in het geding komt (lees: Koerdische aanvallen vanuit Syrië). De kans op succes is kortom gering.
Het lijkt erop dat de gevechtspauze niet beoordeeld moet worden op het aantal dagen dat hij standhoudt, maar eerder op de hoeveelheid humanitaire hulp die bij de Syrische bevolking terechtkomt.
Bijna een half miljoen Syriërs leven in wijken en dorpen die volkomen omsingeld zijn, aldus de VN. Daar zou ernstige honger heersen. Nog eens vier miljoen mensen wonen in gebieden in Syrië die de VN als 'moeilijk te bereiken' omschrijft.
