Op weg naar staakt-het-vuren in Syrië: iedereen vecht met iedereen

Zeventien landen en vier internationale organisaties zetten vrijdag hun handtekening onder afspraken om een einde te maken aan de oorlog in Syrië. Deze week zou er een tijdelijke wapenstilstand moeten ingaan, zeiden onder meer Rusland, de Verenigde Staten en de Verenigde Naties. Daarna kunnen nieuwe vredesonderhandelingen beginnen, is het plan.

Maar wat volgde was een weekend vol gevechten, op alle fronten die het land inmiddels telt. Het eerste probleem van het vrijdag bereikte akkoord: de Syrische president Assad was er niet bij betrokken, net als alle andere groeperingen die in Syrië strijden om de macht. Het tweede grote probleem: eigenlijk ontbreekt de gezamenlijke vijand. In Syrië vecht zo'n beetje iedereen met iedereen, tegen iedereen.

Turkije versus de Koerden

De Turken begonnen het weekend met beschietingen op stellingen van de Koerden in het noorden van Syrië, waarbij twee strijders om het leven kwamen. De Turkse regering beschouwt de Koerdische milities als terroristen, gelieerd aan de PKK. Met die beweging is het land in een bloedig conflict verwikkeld in het zuidoosten van Turkije.

Turkije wil dat de Koerdische milities zich terugtrekken uit het grensgebied, maar de Koerden zijn weer bondgenoten van de Verenigde Staten in de strijd tegen Islamitische Staat (IS). Een strijd die volgens het vrijdag gesloten akkoord overigens gewoon doorgaat. Frankrijk heeft de Turken vandaag al opgeroepen om die oorlog prioriteit te geven.

De Syrische regering vindt de bombardementen overigens ook maar niks, en waarschuwt dat Turkije andere ' opstandelingen' in de kaart speelt.

Assad

Verder wil Turkije graag af van de Syrische president Bashar al-Assad. Het land vindt Saudi-Arabië aan zijn zijde, dat vrijdag aankondigde dat het eventueel grondtroepen in Turkije wil stationeren om te helpen in de strijd tegen IS.

Dat is dan weer tegen het zere been van Rusland, dat Assad wel graag in het zadel wil houden. Grondtroepen in Syrië zullen leiden tot "een volledige, lange oorlog", waarschuwde de Russische premier Medvedev vandaag. Rusland is al niet blij dat de Turken troepen verzamelen langs de grens met Syrië.

Als Turkije en Saudi-Arabië daadwerkelijk Syrië binnenvallen en doorstoten naar 'IS-hoofdstad' Raqqa, komen ze wellicht oog in oog te staan met de Russen, waarschuwde correspondent Sander van Hoorn gisteren in Met het Oog op Morgen. Dat zou oorlog betekenen tussen NAVO-lid Turkije en Rusland.

Een ander scenario is dat de Turken en Saudi's in botsing komen met Iraanse troepen, die in Syrië zijn om Assad te helpen. Ook dat betekent nog meer oorlog.

Rusland en de VS

Vandaag riep de Amerikaanse president Obama de Russen op om te stoppen met de bombardementen op gematigde rebellengroepen. De Verenigde Staten willen dat gematigde rebellen het Westen helpen om IS te verslaan, maar volgens Rusland zijn ook die groeperingen 'terroristen'.

Daar zijn ze in de VS dan weer not amused over. "Poetin wil onze partner helemaal niet zijn", zei senator John McCain vandaag. "Hij wil enkel het Assad-regime verstevigen."

Vele fronten

En dan zijn we er nog niet: volgens persbureau Reuters waren er dit weekend gevechten tussen de Koerden en verschillende groepen opstandelingen, bombardeerde Assad stellingen van opstandelingen bij Aleppo en gooiden de Russen hun bommen bij Damascus, Homs en Deraa.

De afspraken die vrijdag werden gesloten zijn erg wankel, waarschuwde correspondent Arjen van der Horst vrijdag al vanuit Washington. "Er is weinig voor nodig om dit akkoord uit elkaar te laten donderen."