'Vluchteling kijkt niet in de Staatscourant'

Weinig privacy, geluidsoverlast, discriminatie: de klachten over de grootschalige opvang voor vluchtelingen in Heumensoord liegen er niet om. De Nationale ombudsman en het College voor de Rechten van de Mens komen nu met kritiek op de gang van zaken in het kamp. Heumensoord hoeft niet onmiddellijk dicht, zeggen ze. "Als er maar aan die punten wordt gewerkt."

In het tentenkamp bij Nijmegen wonen zo'n 3000 mensen op beperkte ruimte. "De opvang is in heel korte tijd opgebouwd en niet alles is daar gelijk goed geregeld", zegt voorzitter Van Dooijeweert van het College. Volgens haar hebben staatssecretaris Dijkhoff en het COA dat in een gesprek ook erkend.

Onder meer de klachtenregeling voldoet niet. In hun rapport schrijven de ombudsman en het College dat het niet "in de belevingswereld van de asielzoeker ligt" om de klachtenregeling (in het Nederlands) te lezen op internet "of in de Staatscourant". Van Dooijeweert wil dat er nu snel een betere procedure komt. "Zo'n regeling moet je uitdelen en daarbij zeggen: als je een klacht hebt, moet je bij die en die zijn."

Ook moet personeel in de asielopvang meer aandacht hebben voor discriminatie, zegt Van Dooijeweert. Vooral homoseksuele asielzoekers hebben het in Heumensoord soms moeilijk. "Het personeel moet worden getraind om de eerste signalen van discriminatie te herkennen en leren hoe ze daarmee moeten omgaan. Die discriminatie vindt vooral plaats tussen asielzoekers onderling. Daarover moet je het gesprek aangaan. Dat kan, als er aandacht is voor de kwetsbare groepen in die grote menigte."

Heumensoord is de grootste opvanglocatie van Nederland. De problemen zijn er niet uniek. "We zijn op zeven andere locaties geweest en daar hebben we deels dezelfde problematiek herkend", zegt Van Dooijeweert. "Maar die is veel minder heftig, omdat het elders overzichtelijker is. Als je met 3000 mensen op één terrein zit, zijn zulke problemen lastig te beheersen."

De opvang in Heumensoord is nog iets meer dan honderd dagen open; na 1 juni wordt het tentenkamp afgebroken. Als het aan het College ligt, komt er daarna nooit meer zo'n grote opvanglocatie. "Dat moet worden voorkomen."