Russen hebben geen vertrouwen in uitkomst MH17-onderzoek
Als de Onderzoeksraad voor Veiligheid straks zijn bevindingen over de oorzaak van de MH17-ramp heeft gepresenteerd, is de kans niet erg groot dat heel Rusland zich ineens massaal achter de conclusies van de onderzoekers schaart. De Russen zijn het afgelopen jaar zwaar bestookt met allerlei mogelijke oorzaken van de tragedie.
Een greep uit de theorieën die, al dan niet uitgedragen door officiële instanties, het afgelopen jaar de kop opstaken in de Russische media: de Boeing van Malaysia Airlines zou doelbewust zijn neergeschoten door een Oekraïens gevechtsvliegtuig. Kiev zou daarmee de schuld in de schoenen van de pro-Russische separatisten hebben willen schuiven.
Toen dat verhaal nauwelijks houdbaar bleek, zou de MH17 met een Buk-luchtafweerraket uit de lucht zijn gehaald; een Oekraïense Buk welteverstaan, vanuit een gebied waar de Oekraïense strijdkrachten het voor het zeggen hadden. En dan is er nog het CIA-complot. De Amerikaanse inlichtingendienst zou een bom in het vliegtuig hebben geplaatst, alweer om de separatisten en de Russen zwart te maken.
De Russische pro-Kremlin-zender LifeNews heeft er alles aan gedaan om die 'alternatieven' zo veel mogelijk in zijn tv-uitzendingen uit te dragen. Hoofdredacteur Anatoli Soeleimanov hecht geen enkel geloof aan de theorie die in het Westen breed wordt gedragen: dat de separatisten vlucht MH17 hebben neergehaald met een uit Rusland aangevoerde Buk-raket.
Hij wijst erop dat iedereen er meteen van uitging dat er een Oekraïens militair transportvliegtuig was neergestort, nadat bekend was geworden dat er een vliegtuig was neergehaald in het Oost-Oekraïense oorlogsgebied.
"Het lukte ons maar niet om erachter te komen wie het vliegtuig had neergeschoten", zegt Suleimanov, "terwijl het voor de rebellen juist een eer zou zijn om dat toe te geven. Het zou immers om een Oekraïense Antonov 26 gaan. Voor mij is dat bewijs voor het feit dat de rebellen het niet hadden gedaan."
Niet objectief
Talloze Russische functionarissen hebben het afgelopen jaar hun twijfel uitgesproken over de kwaliteit van het onderzoek naar de ramp. De onderzoekers zouden te laat zijn gekomen en te weinig bewijsmateriaal hebben meegenomen. Ze zouden vooringenomen zijn en Russische invalshoeken niet serieus nemen.
Soeleimanov kan het daar alleen maar mee eens zijn: "Alleen al omdat in Europa de conclusies al zijn getrokken, kan het onderzoek van de Onderzoeksraad nooit objectief zijn geweest."
Sluitend bewijs
Op dinsdag presenteert de producent van de Buk-raketten, het Russische bedrijf Almaz Antei, de uitkomsten van een eigen onderzoek, waarbij de effecten van een Buk-raket op een "soortgelijk" vliegtuig als de Boeing 777 in het echt zijn bekeken.
De uitkomst zal waarschijnlijk weinig verbazing wekken: het kan geen Russische Buk zijn geweest, want het gaat om een type dat de Russische strijdkrachten al lang niet meer in hun arsenalen hebben.
Het lijkt niet zozeer een poging om sluitend bewijs te leveren voor de werkelijke gang van zaken, maar meer een streven om alles wat er door anderen wordt onderzocht zo ongeloofwaardig mogelijk te maken.
Vertrouwen
Nog afgezien van de vraag of de Onderzoeksraad wel antwoord zal geven op de vraag wie er verantwoordelijk is, willen de Russen op voorhand zeggen: heb maar geen vertrouwen in de uitkomst van dat onderzoek. Gezien het feit dat het overgrote deel van de Russische bevolking zich laat informeren door zenders als LifeNews is de kans groot dat die strategie succesvol zal zijn.
Volgens Soeleimanov is dat ook niet zo gek. "LifeNews is een zender voor de massa", legt hij uit. "Die massa bestaat voor 80 tot 85 procent uit mensen die zichzelf beschouwen als patriot en die president Poetin steunen. En het team waar wij hier mee werken, bestaat ook uit mensen die het volste vertrouwen hebben in één persoon: Vladimir Poetin."