Varoufakis weg na het Griekse 'nee', hoe nu verder?
Het overweldigende 'nee' van de Grieken in het referendum over het doorvoeren van hervormingen en bezuinigingen maakt een oplossing voor de Griekse schuldencrisis nog moeilijker. Europese regeringsleiders reageren gemengd, spoedoverleggen staan op de agenda. Ook voor de Grieken ziet het er niet rooskleurig uit. "Banken zijn zo goed als failliet en gevreesd wordt dat er een gebrek aan voedsel en medicijnen ontstaat. Dus haast is geboden", zegt EU-correspondent Gwen Ter Horst.
De grote vraag is wat er nu gaat gebeuren. De Griekse premier Tsipras is daar duidelijk over: hij wil een levensvatbaar akkoord met de geldschieters bereiken. Volgens hem kan Griekenland terug naar de onderhandelingstafel om het Griekse bankenstelsel te redden. Tsipras voelt zich door de uitslag gesteund door de Griekse bevolking.
Overigens zal zijn minister van Financiën Varoufakis niet meer bij toekomstige overleggen zijn. Hij is vanmorgen opgestapt, naar eigen zeggen omdat zijn aanwezigheid in de vergaderingen van de Eurogroep niet door alle ministers op prijs werd gesteld. Daarmee lijken de Grieken Europa tegemoet te willen komen.
Het is maar de vraag of de leiders van de eurozone daar ook zo over denken. "Dit is een hele slechte uitslag. Er werd wel rekening gehouden met een 'nee', maar dat die zo overweldigend was is een mokerslag. Veel politici zeiden al dat een 'nee' de situatie alleen maar lastiger maakt. Dat is nu gebeurd", zegt Ter Horst.
Gemengde reacties
De reacties op de uitslag zijn gemengd. Volgens premier Rutte wordt de situatie nog ingewikkelder dan hij al was. De Duitse vice-bondskanselier Gabriel verklaarde dat de Grieken hun laatste brug hebben opgeblazen. De Fransen blijven zich inzetten voor een compromis met Griekenland.
"Maar de EU-instellingen reageren voorzichtiger", zegt Ter Horst. Eurogroep-voorzitter Dijsselbloem noemde de uitslag betreurenswaardig. Voorzitter Juncker van de Europese Commissie stuurde een verklaring rond waarin staat dat hij met alle andere democratisch gekozen regeringsleiders gesprekken gaat voeren.
"Hiermee wil hij laten weten dat er geen contact is met Tsipras. Kennelijk steekt het hem dat de Grieken het alleenrecht opeisen op democratie door dit referendum." EU-president Tusk heeft nog niet inhoudelijk gereageerd.
Zowel in Griekenland als in Europa wordt vandaag crisisoverleg gevoerd. Tsipras is al op bezoek geweest bij de Griekse president om hem te vragen een bijeenkomst met alle politieke leiders van het land te organiseren. Om 10.00 uur vanochtend komen die bij elkaar.
"Als ze allemaal komen tenminste", zegt correspondent Conny Keessen vanuit Athene. "Dat is nog niet duidelijk. Er wordt gezegd dat Tsipras hen gaat informeren, maar hij gaat waarschijnlijk ook proberen steun te krijgen voor nieuwe gesprekken met Brussel."
Bellen, bellen, bellen
In andere Europese hoofdsteden staat de telefoon roodgloeiend. Sinds gisteravond bellen regeringsleiders en EU-instellingen in Brussel driftig met elkaar. "EC-voorzitter Juncker lijkt het voortouw te nemen", zegt Ter Horst. "Vanochtend overlegt hij met EU-president Tusk, president Draghi van de Europese Centrale Bank (ECB) en Eurogroepvoorzitter Dijsselbloem."
Bondskanselier Merkel reist af naar Parijs om met Hollande te overleggen. Ook de ECB overlegt vanmiddag over nieuwe noodkredieten voor Griekenland. De Griekse regering heeft daar om gevraagd na de uitslag van het referendum. De geldvoorraad raakt op en het is de vraag of ze het einde van de week halen. De kans dat de ECB de geldkraan weer wat opendraait nu de Grieken 'nee' hebben gestemd, lijkt minimaal.
De Eurogroep zegt in een verklaring morgen nieuwe voorstellen te verwachten van de Griekse regering.
Crisistop
De overleggen gaan vooraf aan de grote crisistop morgen. Eerst komt de Eurogroep onder leiding van Dijsselbloem bijeen om de gevolgen van het Griekse 'nee' te bespreken en de eurotop van de regeringsleiders voor te bereiden, die daarna volgt. Daar zal blijken of Europa bereid is om weer met de Grieken te onderhandelen.
