Wat valt er te kiezen voor de Grieken?
De Grieken kunnen zondag hun stem uitbrengen in een referendum dat bepalend lijkt voor de toekomst van het land. Een stem tegen is een stem tegen Europa, zei de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker eerder deze week.
Maar feitelijk legt de Griekse regering de vraag voor of de bevolking 'ja' of 'nee' wil zeggen tegen de voorstellen van de schuldeisers. De Griekse regering zegt dat het geen stem voor of tegen de euro is, maar voor of tegen een betere deal. Maar volgens Eurogroep-voorzitter Dijsselbloem klopt dat niet.
Het is dus voor mensen moeilijk om te beoordelen wat een 'ja' of 'nee' stem voor gevolgen heeft. Ze moeten een oordeel vellen over een complex pakket aan maatregelen; een pakket dat bovendien al van tafel is, nu afgelopen dinsdag de deadline van het vorige steunprogramma verliep.
Wat willen de schuldeisers:
De schuldeisers willen vooral dat Griekenland zich houdt aan eerdere afspraken en zichtbare bezuinigingen en hervormingen doorvoert. Pas dan krijgt het land meer geld.
Bij het pakket aan maatregelen horen ook zaken die de Griekse regering zelf heeft voorgesteld, zoals het aanpakken van belastingontduiking en corruptie.
Maar er staan ook zaken in waar de Griekse regering niets voor voelt en daarom geeft premier Tsipras de Griekse kiezer een negatief stemadvies.
Kernpunten uit het pakket:
* Btw voor restaurants en catering verhogen naar 23 procent en afschaffing van het btw-voordeel voor de Griekse eilanden.
* 1 procent bezuinigen op pensioenen in 2016. Het vroegpensioen (voor 67) wordt versneld afgebouwd. Toeslagen voor arme gepensioneerden worden afgeschaft.
* Minder subsidie op stookkosten.
* Minder uitzonderingen op inkomstenbelasting.
* Bezuinigen op defensie.
* Het op de korte termijn privatiseren van onder meer havens en luchthavens.
* Verhoging van bedrijfsbelasting van 26 naar 28 procent.
In ruil hiervoor zouden de Grieken geld hebben gekregen voor het betalen van schuldeisers en zouden ze in aanmerking zijn gekomen voor Europese investeringsprogramma's. Ook zou de looptijd van bestaande leningen zijn verlengd.
Waar is de Griekse regering tegen?
Volgens de Griekse regering helpen de afspraken de economie niet, en schuiven ze het risico van een Grexit alleen maar op de lange baan. Athene stelt verder dat er al heel veel is bezuinigd en dat de werkloosheid alleen maar is opgelopen.
De Grieken hebben steeds gevraagd om minder te spreken over bezuinigen en meer te praten over het terugdringen van hun schuldenlast. Al stond dat niet meer in de laatste brief die de Griekse premier Tsipras aan zijn schuldeisers stuurde. Die brief was bedoeld als een tegemoetkoming aan de Europese partners.
Tsipras haalt in de brief nog wel een streep door verhoging van de btw op de Griekse eilanden, en zegt minder en minder snel te willen snijden in de toeslag op pensioenen. Hij vraagt ook meer tijd voor het aanpakken van onder meer de subsidies op stookkosten.
Voorstellen die de Griekse regering indiende om de bedrijfsbelasting verder te verhogen werden eerder door het Internationaal Monetair Fonds afgewezen, omdat dat de economie zou schaden.
Grexit?
De uitkomst van het referendum zal waarschijnlijk bepalend zijn voor de toekomst van Griekenland. Tsipras en Varoufakis verbinden hun lot aan de volksraadpleging en zij zullen aftreden als de bevolking 'ja' zegt. Omdat begin deze maand de deadline verstreek, is het nog maar de vraag of het voorstel van de schuldeisers nog wel op tafel ligt.
Bij een 'nee' lijkt een faillissement van Griekenland onafwendbaar en komt een vertrek uit de eurozone (Grexit) dichterbij.