Campagneblog 7-3: 'Getrouwde homo's welkom bij ChristenUnie'

Goedenacht!

Vandaag was de dag dat PVV-leider Wilders een bezoek aan de dierenopvang in het water zag vallen wegens negatieve reacties en een geplande tegenbetoging. Verder werd het Jeugdjournaal-debat opgenomen, waarin we de lijsttrekkers gevoelige vragen van kinderen zagen beantwoorden en ze Torentje-prik speelden.

Ook kwamen de ouderen weer volop in het nieuws, na een onderzoek van het CBS en ondertekenden acht partijen het Regenboog Stembusakkoord. En wisselden PVV en VVD stuivertje aan de kop van de peilingen.

Morgenochtend om 07.00 uur is er weer een nieuw Campagneblog. Fijne nacht!

VVD'er Dijkhoff vindt peilingen 'tricky' en hoopt dat waarde Rutte wordt gezien

VVD-staatssecretaris Dijkhoff zit ook bij Pauw & Jinek. Hij zegt dat er bij de VVD geen sprake is van paniek nu een duidelijke tweestrijd tussen de VVD en de PVV nog is uitgebleven. Hij hoopt wel dat kiezers niet alleen stemmen vanwege een partijprogramma, maar ook kiezen op de meest geschiktste premierskandidaat. Volgens Dijkhoff is dat natuurlijk Rutte, want hij heeft de afgelopen jaren laten zien dat hij leiding kan geven aan een ingewikkeld kabinet. "Hij kan een club runnen en een formatie vormen. Dat zal ook deze keer niet gemakkelijk worden."

Gerust op een verkiezingsoverwinning is Dijkhoff nog niet, want peilingen zijn "tricky". Als je op voorsprong ligt, moet je niet lui worden, weet de staatssecretaris die als de wonderboy van de VVD wordt omschreven.

PvdA-nummer 2 Arib ziet dat de vermoeidheid zijn tol eist

De huidige Kamervoorzitter Arib ziet het bij haar partijleider Asscher, maar ook bij alle andere lijsttrekkers: iedereen heeft last van vermoeidheid. "Ze lopen met wallen onder hun ogen van 's morgens vroeg tot 's avonds laat rond. Het zijn gewoon mensen", zegt Arib bij Pauw & Jinek. Ze vindt het jammer dat Asscher, zoals hij zelf ook toegeeft, niet scherp genoeg was bij het Carrédebat. "Het is een hele beschaafde en nette man." Ze heeft er alle vertrouwen in dat haar partij meer zetels haalt dat de peilingen nu voorspellen.

Over de twee ex-PvdA-Kamerleden, Kuzu en Öztürk van Denk zegt zij: "Ik vind het geen verlies dat ze niet meer bij de partij zijn". Ze vindt dat Denk de kiezers niets te bieden heeft. "Wat zij agenderen zoals racisme en etnisch profileren, wordt door veel andere partijen, zoals de PvdA, op de agenda gezet. Zij betekenen daar helemaal niets in."

Segers: getrouwde homo's welkom bij ChristenUnie

Lijsttrekker Segers van de ChristenUnie zei in Nieuwsuur dat ook getrouwde homoseksuelen voor zijn partij de politiek in kunnen. Ze kunnen zich melden bij hun kiesvereniging en dan zal een commissie beoordelen of zij geschikt zijn. Die commissie mag wat hem betreft niet discrimineren op seksuele geaardheid. "Het gaat erom dat je een geloofwaardige vertegenwoordiger bent van de ChristenUnie."

Segers reageerde op een vraag van een homo die voorheen lid was van de ChristenUnie, maar vond dat het emancipatieproces bij de partij veel te langzaam ging. Hij dacht dat hij niet meer voor de ChristenUnie in de gemeenteraad zou kunnen nu hij getrouwd was met een man.

Nieuwsuur liet een fragment van het tv-programma Rambam zien waarin de lijstduwer van de ChristenUnie zei dat homoseksualiteit te genezen is. Segers betwijfelt dat. "Het is een geaardheid, iets dat je bent." Hij zei dat er in toenemende mate zo over wordt gedacht in zijn achterban en dat homoseksualiteit nooit een reden tot discriminatie mag zijn.

Loppersum vermoedt hoge opkomst en zet extra stemmentellers in

Door de hevige discussie over de gaswinning verwacht de Groningse gemeente Loppersum een extra hoge opkomst bij de verkiezingen. Dat zegt burgemeester Rodenboog tegen RTV Noord.

Hoe hoog het opkomstpercentage volgende week wordt, durft de burgemeester niet te zeggen. Bij de vorige verkiezingen lag het aantal stemmen iets boven het landelijk gemiddelde. "De discussie over het gas is voor ons wel reden om het aantal tellers op de grote bureaus in Loppersum en Middelstum te verdubbelen van vier naar acht."

Gisteren werd premier Rutte bij Pauw & Jinek in het nauw gedreven door boze Groningers in het publiek, die eisten dat de gaswinning helemaal moest worden stopgezet.

Louis van Gaal verdedigt aangevallen Rutte: puur effectbejag

Voetbaltrainer Louis van Gaal volgt het Nederlandse verkiezingsnieuws vanuit Engeland op de voet, vertelt hij in RTL Late Night. Hij is verbaasd over de opstelling van politici én journalisten. "Iedereen wil scoren", merkt Van Gaal op. Met afgrijzen heeft hij gisteravond gekeken naar het tv-programma Pauw & Jinek, waar boze Groningers hun woede uitten tegenover VVD-lijsttrekker Rutte.

"Dat vond ik heel erg. Je wordt als politicus in de verdediging gedrukt en dat is unfair. Je kunt nooit winnen." Puur effectbejag, concludeert Van Gaal.

Van Gaal, bekend om zijn ongeduld met journalisten, vond het optreden van Rutte fantastisch. "Ik denk niet dat ik het zelf zo kon oplossen".

Wilders en Roemer vallen elkaar aan op internet

PVV-leider Wilders heeft op Twitter een zeer kritisch filmpje over de islam geplaatst, waarin hij ook de SP aanvalt. Wilders noemt in de video een aantal gruwelijkheden die hij in verband brengt met het geloof, en schrijft daarbij: "SP-leider Roemer beweert: angst voor islam is u aangepraat."

De SP lanceert morgen op zijn beurt een nieuwe campagnesite waarop mensen kunnen bekijken wat de PVV in de Kamer gestemd heeft op het gebied van zorg, wonen, onderwijs, werk en belastingen. De titel daarbij is: "wat stemt Wilders, maar laat hij liever niet weten."

De Socialistische Partij zegt dat de PVV een links imago heeft, maar tegelijkertijd enorm rechts stemt.

​Roemer is zenuwachtig voor de verkiezingen

SP-leider Roemer is zenuwachtig voor 15 maart. "Je moet het zien als een belangrijke, grote wedstrijd", zei hij in de rubriek De Kinderstem in het radioprogramma Langs de Lijn en Omstreken. "Het is best spannend. Hoeveel zetels haal je?"

Roemer werd ondervraagd door twee meisjes van 12 jaar. Die wisten niet gelijk wat hij bedoelde met zetels, maar hadden inmiddels uitgevonden dat dat stoelen in de Tweede Kamer zijn.

De SP'er vertelde nog dat zijn twee dochters trots op hem waren, maar zei ook dat ze het wel laten horen als zijn haar niet goed zit. Ook zei hij dat je je niet vroeg genoeg in politiek kunt verdiepen, maar dat 18 jaar een prima leeftijd is om voor het eerst te gaan stemmen. En dat hij als hardrock-liefhebber een keer naar een concert van Kiss is geweest.

ChristenUnie: meer bereiken door minder Bijbel

Over een ruim halfuur zit ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers bij Nieuwsuur. Vooruitblikkend op de uitzending heeft het programma een portret gemaakt van de partij, die zich onder leiding van Segers steeds meer van de Bijbel losmaakt.

VVD aan kop in Peilingwijzer

Een nieuwe Peilingwijzer vandaag. De VVD gaat alleen aan kop met virtueel 24 tot 28 zetels. De PVV is verder gedaald en komt op 21 tot 25 zetels. In de Peilingwijzer wordt een gemiddelde van alle peilingen uitgedrukt. Het CDA staat daarin op 18 tot 20 zetels, net voor D66 met 17 tot 19.

Daarachter komt GroenLinks met 15 tot 17 zetels. De SP komt uit op 13 tot 15 zetels en daarmee staat het significant op een voorsprong op de PvdA, die tussen de 11 en 13 uitkomt.

Lees hier het complete artikel.

Asscher: ik wil vechten voor iedere stem

PvdA-leider Asscher werd bij De Wereld Draait Door aangesproken op het feit dat hij er maar niet in slaagt om de partij te laten stijgen in de peilingen.

Presentator Matthijs van Nieuwkerk vroeg of Asscher nog wel goed kan opstaan 's ochtends. "Meestal wel, maar na zondag even niet", zegt de PvdA-leider. Daarmee refereerde hij aan het Carré-debat en de manier hoe hij werd aangepakt door journaliste Diana Matroos. "Het was een klassiek moment dat je in de lift denkt: met die opmerking had ik haar wél versierd. De mensen die na mij kwamen, zoals Henk krol, ja dat was goed."

Opiniepeiler Maurice de Hond stelt dat de kiezer de PvdA afstraft voor het kabinetsbeleid van de afgelopen vier jaar. Asscher herhaalt dat hij trots is op het feit dat hij geregeerd heeft. Dat dit geen positief effect heeft in de peilingen, noemt hij "heel frustrerend". Toch maakt hij zich geen zorgen, omdat de peilingen niet alles zeggen en er nog veel zwevende kiezers zijn. Hij blijft strijdbaar: "Ik wil vechten voor iedere stem, voor iedere zetel".

Partijen ondertekenen Regenboog Stembusakkoord

We schreven vanmiddag al over het Regenboog Stembusakkoord: een akkoord met afspraken over de emancipatie van LHBTI-mensen, dat vandaag door de partijen ondertekend werd.

VVD-leider Rutte noemt het akkoord "een commitment". D66-lijsttrekker Pechtold zei bij de ondertekening vanmiddag dat hij wil dat de emancipatie op school in de klas ook standaard besproken wordt.

'De verkiezingen, zijn die over een maandje of twee?'

NOS Mashup ging op pad en vroeg jongeren wat zij weten van de verkiezingen. Kleine tip van de sluier: er is nog ruimte voor verbetering.

Wilders over afgelast bezoek dierenopvang

PVV-leider Wilders was van plan om donderdag op bezoek te gaan bij een dierenopvang in Zaandam. Het bezoek is afgezegd nadat twee medewerkers van het asiel onheus waren bejegend. Tot onvrede van de PVV-leider, die vertelt dat zijn demonstratie bij de Turkse ambassade wel doorgaat.

Ron Fresen: niemand durft nu te zeggen dat het met ouderen niet slecht gaat

Midden in de verkiezingscampagne - die voor een belangrijk deel over de lege portemonnee van de 65-plusser gaat - komt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) met een opvallend rapport. Ouderen hebben het financieel beter dan 20 jaar geleden, blijkt uit de cijfers.

Dit is voor meeste politieke partijen nu alleen geen aanleiding om hun koers te verleggen, zegt politiek verslaggever Ron Fresen. Want de ouderen zijn een belangrijk kiezerspubliek - altijd trouw naar de stembus en wel zo'n 35 zetels waard bij een gewone opkomst. "Het is verkiezingstijd, dus nu hoor je niemand zeggen: zie je wel, zo slecht gaat het nog niet met ouderen."

De CBS-cijfers onderschrijven is volgens Fresen "bloedlink". "Dus hoor je dus de meeste politieke partijen zeggen; "Ja, maar.... we moeten wel goed voor de ouderen blijven zorgen".

Stemmen op recordaantal stations

Reizigers kunnen 15 maart op een recordaantal stations hun stem uitbrengen. ProRail, NS en de gemeenten richten in meer dan zestig stations stemhokjes in.

Bij de vorige Kamerverkiezingen in 2012 kon er op meer dan veertig stations worden gestemd.

De stations zijn populair om te stemmen: op sommige stations kunnen forenzen ook vroeger in de ochtend stemmen dan op andere plekken.

​ChristenUnie brengt regionale boodschappen naar het Binnenhof

De campagne-estafette van de ChristenUnie is voltooid. Plaatselijke politici en vrijwilligers van de partij hebben allemaal een deel van de route van Groningen naar het Binnenhof afgelegd. Daar werden boodschappen over regionale thema’s overgedragen aan ChristenUnie-Kamerlid Schouten.

De tocht die te voet en op de fiets werd afgelegd, begon maandagochtend om 07.00 uur in Groningen en eindigde vanmiddag, een kleine 260 kilometer verderop op het Binnenhof.

In de estafettestok, die onderweg steeds werd doorgegeven, zaten steeds allerlei boodschappen over regionale kwesties, zoals de aardbevingen in Groningen en drugsgebruik in Oudewater. Het doel van de estafettetocht was om het regionale geluid te laten horen in Den Haag.

Vals spelen met 'Torentje-prik'

Bij de opnames van het Jeugdjournaal-debat moesten de lijsttrekkers tot slot een bijzonder spelletje ezeltje-prik spelen: Torentje-prik. Het was de bedoeling dat ze geblinddoekt een magneet op een bord met het Torentje plakten.

Dat lukte een aantal lijsttrekkers erg goed, maar niet iedereen. PvdA-lijsttrekker Asscher plakte zijn magneet ver buiten het Torentje. Hij zat zelfs buiten het geïmproviseerde dartbord.

De rest leek dat koste wat het kost te willen voorkomen. Sommige lijsttrekkers speelden vals door te voelen waar de andere magneten zaten, waardoor uiteindelijk bijna alle magneten op elkaar geplakt zaten.

Ook werd tijdens de uitzending nog een heuse mannequin challenge gedaan. Zaterdag om 19.00 uur zie je de hele uitzending.

Complimenten over het lef van Roemer en het dode konijn van Buma

In het Jeugdjournaal-debat veel spelletjes met de zes lijsttrekkers. Ook moesten ze elkaar een compliment geven. Wilders (PVV) prees Roemer (SP) om zijn lef. "Wat je ook van zijn ideeën vindt, hij staat er en hij staat er al jaren."

Toen was Roemer aan de beurt. Hij mocht een compliment aan Pechtold (D66) geven. "Hij is heel erg vasthoudend. Hij heeft veel ideeën in de politiek die niet de eerste keer lukken, maar hij houdt altijd vast. En als je volhoudt, krijg je uiteindelijk toch wel iets voor elkaar."

Konijn

Pechtold complimenteerde Buma (CDA), maar dat ging vooral over een konijn. "Politici laten niet vaak iets van zichzelf zien, maar heel lang twitterde Buma over zijn konijn. Nu is zijn konijn dood. We gunnen hem een nieuw konijn." Pechtold probeerde daar vooral mee te zeggen dat Buma zijn menselijke kant zo liet zien.

Buma uitte zijn bewondering voor Asscher (PvdA). "Hij is net begonnen als leider en meteen terecht gekomen in een verkiezingscampagne. Dat is een hele moeilijke baan, want je begint net. Maar dat doet hij ontzettend knap."

Wilders heeft humor

Rutte (VVD) is een hele aardige collega, vertelt Asscher. "Hij houdt rekening met je. Ik woon zelf in Amsterdam en wil graag samen met mijn kinderen eten. Toen zei Rutte: dan gaan we wel wat later vergaderen in Amsterdam. Dan houd je rekening met anderen en dat is echt aardig."

Het laatste compliment kwam van Rutte, voor Wilders. "Hij heeft humor, kan ontzettend lachen en maakt veel grappen. We zijn het heel vaak niet met elkaar eens en proberen elkaar dan onderuit te halen. Maar hij kan dan incasseren en ermee omgaan. Daarna krijg ik een sms'je: nou, je had me wel te pakken."

D66-Europarlementariër: wij zijn het meest kritisch over Europa

"Er steekt een voorzichtig liberaal briesje op in Europa." Tweede Kamerlid Kees Verhoeven is met de D66-bus op campagne in Brussel. "Mensen krijgen zo langzaamaan in de gaten waar ze aan toe zijn met Trump, met de Brexit, met de populisten. En dat ze toch beter af zijn met bestuurders die misschien iets saaier zijn, maar wel de ervaring hebben om Europa vooruit te helpen."

"Wij van D66 zijn het meest kritisch als het gaat om Europa", zegt Europarlementariër Sophie in ’t Veld die ook naar de campagnebijeenkomst op het Robert Schumanplein is gekomen. "Maar anders dan partijen die makkelijk willen scoren, willen wij Europa niet afschaffen, maar juist sterker en democratischer maken."

Voor de meegereisde vrijwilligers valt het niet mee om hun Nederlandstalige flyers aan passanten te slijten. Maar het gaat bij deze campagneactiviteit niet om het winnen van zieltjes, maar om te laten zien waar D66 voor staat. Demonstratief wordt midden op het plein een D66-vlag neergezet.

Pechtold: vroeger gebruikte ik weleens een grof woord

In de speciale Verkiezingsuitzending van het Jeugdjournaal spelen zes lijsttrekkers een aantal spelletjes. Ook bespreken ze de spelregels van de politiek, want in een debat kan het nog wel eens hard eraan toe gaan.

"We kunnen heel erg van mening verschillen, maar dan hoef je elkaar nog niet te haten", zegt Mark Rutte (VVD). Daar is Alexander Pechtold (D66) het mee eens. "In debat mag je gewoon discussiëren, maar op elkaars verjaardag sturen we nog gewoon een sms'je hoor."

Pechtold heeft wel spijt van hoe hij situaties in een debat heeft aangepakt. "Vroeger was ik iets onzorgvuldiger. Toen gebruikte ik wel eens een grof woord. Maar toen leerde ik dat iedereen dan aandacht heeft voor het grof woord en niet wat ik wilde zeggen, daarom probeer ik me nu te beperken."

Rutte kan goed sorry zeggen

En sorry zeggen kan hij daarna ook wel, zegt hij. "Maar Rutte kan dat beter." PVV-leider Wilders zegt dat hij nooit echt spijt heeft. "Soms ben je minder hard, soms ben je harder. Ik vind dat politici veel over elkaar mogen zeggen. Het moet geen tirade van scheldwoorden zijn, maar je moet kunnen zeggen wat je voelt."

Daarom denkt hij ook dat hij een goed voorbeeld voor kinderen is. "Maar dat zeg ik met een lach op mijn gezicht."

'Wilders dissen'

Ook Emile Roemer (SP), Sybrand Buma (CDA) en Lodewijk Asscher (PvdA) willen een goed voorbeeld zijn, ook voor hun eigen kinderen. "Ik probeer mijn best te doen", zegt Roemer. "Maar je staat in een arena en dan ben je heel erg bezig met een debat. Dan denk ik wel eens: oh, nu ga ik te hard. Of was ik maar eerder opgestaan."

Asscher vindt het ook heel belangrijk dat mensen respect voor elkaar hebben. "Mijn kinderen vinden dat ik heel erg mijn best moet doen. Dan zeggen ze; je moet Wilders echt vet dissen. Maar ik vind het belangrijk dat er een verschil is tussen beetje plagen en pesten. Pesten doen we niet." Dat vindt Buma ook. "Je moet goed met een ander omgaan", zegt hij.

En buitensluiten, doen ze dat wel? Want PVV mag niet meedoen in de regering, wordt opgemerkt. "Nee, we sluiten niet buiten. Het mooie van politiek is dat je met een aantal partijen in regering zit, maar dat er ook nog partijen in de oppositie nodig zijn. Zodat ze ons in de gaten kunnen houden. Dat vind ik een mooie verdeling", zegt Roemer.

Update: Wilders niet naar dierenasiel

Eerste bericht 13:35 uur, update 16.10 uur

De PVV-leider zou donderdag naar een dierenopvang in Zaandam gaan. Maar vanwege een verwachte tegendemonstratie van antifascisten heeft het asiel het bezoek gecanceld. De opvang maakt zich zorgen over de veiligheid van zijn medewerkers. Twee werknemers van de dierenopvang waren nageroepen met teksten als "werknemers van een PVV-bedrijf" en ook was een ambulance van de opvang beplakt met anti-PVV-stickers.

Wilders vindt het jammer dat zijn bezoek aan de opvang is afgelast. "De antifascisten zijn de fascisten van nu", zegt hij. De PVV-leider zegt dat hij van plan was om een katje uit te zoeken, omdat zijn huisdier anderhalf jaar geleden is doodgegaan." Hij laat weten dat hij dat nu een keer op een rustig moment gaat doen.

PVV-Kamerlid Graus, die zich vaak inzet voor dierenrechten, noemt het knettergek dat de bijeenkomst moest worden afgelast vanwege de komst van tegendemonstranten. "Het laatste wat we willen is dat de dieren de dupe worden van deze groepen. Het is te gek voor woorden. We wilden juist aandacht vragen voor dierenleed, daar komen nu zieke activisten tussen."

De gemeente laat weten dat de demonstratie van de antifascisten niet bij de gemeente was aangemeld, zoals wel verplicht is.

Campagnevlog #6 Gert-Jan Segers en naar de kapper

In onze campagnevlogs geven Vincent Rietbergen en Xander van der Wulp je een kijkje achter de schermen. Vandaag komt Gert-Jan Segers van de ChristenUnie op bezoek, heeft Joost een theorie over de mysterieuze verdwijning van SP-posters en bezoekt Xander de kapper van Jan Peter Balkenende.

50Plus-kandidaat Van Rooijen plaatst kanttekeningen bij CBS-conclusie

Vanochtend kwam het CBS met cijfers waaruit blijkt dat 65-plussers nu veel rijker zijn dan 65-plussers van twintig jaar geleden.

In het blog schreven we eerder al dat Martin van Rooijen, nummer 3 op de lijst van 50Plus, de CBS-cijfers wil nuanceren. "Mensen die al een tijd met pensioen zijn, zijn erop achteruitgegaan", zegt hij nu in een interview.

Lijsttrekkers acht partijen tekenen 'Regenboog Stembusakkoord'

Acht politieke partijen - VVD, PvdA, D66, SP, GroenLinks, 50Plus, PvdD, Artikel1 - hebben met COC Nederland het Regenboog Stembusakkoord ondertekend waarin zij afspraken vastleggen over de emancipatie van LHBTI-mensen.

Een van de belangrijkste beloften die de partijen doen is dat in artikel 1 van de Grondwet duidelijker wordt opgeschreven dat discriminatie op grond van iemands 'LHBTI-zijn' verboden is.

'Kinderen zijn goudeerlijk, ook als het ze niet bevalt'

Pechtold, Roemer, Asscher, Rutte, Buma en Wilders zijn bij de NOS voor de opnames van een speciale verkiezingsuitzending van het NOS Jeugdjournaal, die komende zaterdag wordt uitgezonden. De lijsttrekkers hebben er zin in, dat wordt duidelijk als ze het NOS-gebouw binnen lopen.

“Het is het leukste debat van de campagne”, zegt Emile Roemer (SP) tegen de NOS. “Hier worden de meest onverwachte vragen gesteld.”

Ook Lodewijk Asscher (PvdA) is enthousiast. “Met kinderen praten over politiek is hartstikke leuk. De sfeer zal vast heel leuk zijn. Kinderen zijn puur en stellen de vragen die volwassenen niet meer durven te stellen.”

Geert Wilders (PVV) is ook benieuwd naar de vragen van de kinderen. “Kinderen zijn goudeerlijk, ook als het ze niet bevalt. Dit is heel anders dan een normaal debat.”

En Alexander Pechtold (D66) heeft zich goed voorbereid, zegt hij. “Ik heb goed gekeken naar het Jeugdjournaal. Ik keek vroeger misschien wel liever naar het Jeugdjournaal dan naar het Journaal van 20.00 uur. Bij het Jeugdjournaal worden onderwerpen namelijk vanuit het perspectief van het kind behandeld, en dat is soms prettiger.”

De lijsttrekkers die zijn uitgenodigd vertegenwoordigen de grootste Kamerfracties.

Nog even over die andere afzegging

De organisatie achter het nationale islamdebat in Rotterdam is ontzettend teleurgesteld dat VNL-lijsttrekker Jan Roos niet meer mee wil doen. "We werden nogal door het nieuws overvallen, juist omdat Roos zelf met voorstel is gekomen om mee te doen. We vinden het heel jammer", zegt Marianne Vorthoren, de directrice van organisatie Spior.

Roos liet via Twitter weten niet meer mee te doen en noemde de moskee waarin het debat wordt gehouden een haatpaleis. "Die aantijgingen zijn helemaal niet waar. We hebben juist goede contacten met de joodse gemeenschap en voeren open en respectvolle gesprekken over homoseksualiteit", zegt Vorthoren.

De organisatie wilde tijdens het debat ook islam-kritische partijen een stem geven. "Nu blijven er steeds minder kritische partijen over. Maar dat heeft echt niet aan ons gelegen."

De organisatie is in overleg over een eventuele vervanging van Roos. Ze nemen vandaag nog contact op met Roos' campagneteam.

Dijkhoff wilde optreden Pauw & Jinek afzeggen

Klaas Dijkhoff heeft gisteravond overwogen zijn bezoek af te zeggen aan het programma Pauw & Jinek dat voor vanavond gepland staat. Politiek redacteur Peter Kee kreeg tijdens de uitzending, waarin Rutte met woedende Groningers werd geconfronteerd, een sms'je van VVD'er Dijkhoff, zo vertelde hij dinsdagmiddag op NPO Radio 1.

"Met zulk publiek heb je geen gasten meer nodig, ik kom niet", stond er in het sms'je. Uiteindelijk heeft de redactie Dijkhoff wel over de streep getrokken te komen, zegt Kee. "Na de uitzending was Rutte overigens niet boos en hij voelde zich ook niet genaaid", zegt Kee.

Buma verwacht overwinning bij verkiezingen

Ook Sybrand Buma van het CDA mag in Enschede een verkiezingsuitslag voorspellen. Hij verwacht dat zijn partij de grootste wordt. "Minimaal 28 zetels."

Usher op 1 voor Asscher

De PvdA-voorman was vanmorgen te gast bij Evers Staat Op. Hij nam zijn vijf lievelingsliedjes mee, onder meer eentje van De Dijk en van Claudia de Breij.

Ook Usher staat op zijn lijst. Tegen een verbaasde Edwin Evers legde Asscher uit dat dat te maken heeft met zijn vorige functie als wethouder Onderwijs in Amsterdam:

CDA ziet ander kiesstelsel wel zitten

In Enschede pleit Buma voor een ander kiesstelsel: met districten. Het CDA pleit als een van de weinigen voor zo'n systeem. Het zou deels landelijk, deels regionaal worden, met 75 zetels in de Kamer volgens huidige systeem en 75 districtskandidaten. Buma wil dit voorstel bespreken in de formatie.

Het CDA vindt dat er in de Kamer meer politici uit de regio moeten komen, nu komen er te veel uit de Randstad. "Volksvertegenwoordiger zijn is niet in Den Haag op de centen letten ,maar je gebied goed vertegenwoordigen", vindt Buma.

Appen met Marianne Thieme

Het NOS Jeugdjournaal stelt deze week de lijsttrekkers van de grootste politieke partijen voor, zodat kinderen ze beter leren kennen. Vandaag met Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren.

"We moeten de planeet beschermen. Ook voor jullie en straks voor jullie kinderen", zegt ze:

Buma: wat Turkije doet, is ondermijnend

De CDA-leider komt in Enschede terug op het nieuws van afgelopen vrijdag dat de Turkse minister van Buitenlandse Zaken naar Nederland komt om campagne te voeren voor het grondwetsreferendum. Buma noemt dat ondermijnend. "Wat Turkije doet, is via allerlei wegen mensen beïnvloeden om te stemmen voor een niet-democratisch systeem."

Het schiet hem in het verkeerde keelgat dat president Erdogan spreekt over Turkse staatsburgers in Nederland. "Wij moeten zeggen: je moet in Nederland onze mensen niet aanspreken op hun Turks zijn. Wij willen dat die honderdduizenden mensen in Nederland een toekomst hebben."

Stemmen in Australië wordt iets makkelijker

Nederlanders in Australië die hun stempapieren nog niet hebben ontvangen, krijgen hulp van de ambassade om hun stem alsnog uit te brengen. Stemmers in Australië moeten hun stembiljet eigenlijk opsturen naar de ambassade in Canberra. Omdat de Australische post er maximaal zes werkdagen over doet om binnenlandse post te bezorgen, moeten brieven uiterlijk morgen op de bus worden gedaan.

Probleem is dat niet iedereen zijn stembiljet al binnen heeft.

Kort geding

Nu is bedacht dat de biljetten ook in Sydney bij het Nederlandse consulaat kunnen worden ingeleverd, tot 14 maart 17.00 uur. Of andere ambassades procedures eveneens hebben aangepast, is niet duidelijk.

De aanpassing in Australië komt voor een kort geding dat vanmiddag in Den Haag dient. Kandidaat-Kamerlid Eelco Keij (D66) eist dat alle stembiljetten die een poststempel hebben van 15 maart (de dag van de verkiezingen) worden geaccepteerd.

Roos weigert deelname islamdebat

VNL-lijsttrekker Jan Roos wil niet meer meedoen aan het nationale islamdebat in Rotterdam. Dat staat voor vrijdag op de agenda.

Tegen De Telegraaf noemt Roos de moskee waarin het debat wordt gehouden een haatpaleis. "Ik hoopte eindelijk eens op een normale manier in gesprek te kunnen gaan met elkaar, maar nu blijkt deze moskee ook een plek waar imams staan te gillen over dat homoseksualiteit een ziekte is."

De regionale islamkoepel Spior, die het debat organiseert, wil met het debat bereiken dat politieke partijen "kleur bekennen op hun visie over de islam in Nederland". De organisatie was niet bereikbaar voor commentaar.

Sybrand Buma (CDA) live op NPO Politiek, Thieme in Zeeland

50Plus over CBS-cijfers: gemiddelde oudere bestaat niet

Vanochtend maakte het CBS bekend dat 65-plussers van nu qua inkomen en vermogen er aanzienlijk beter voor staan dan 65-plussers twintig jaar geleden. Martin van Rooijen, nummer 3 op de lijst van 50Plus, betwist de cijfers van het CBS niet, maar zegt wel dat er een nuance nodig is.

"De gemiddelde oudere bestaat niet en daar gaat het fout", zegt Van Rooijen in het NOS Radio 1 Journaal. Het CBS kijkt namelijk naar de gemiddelden van de 65-plussers van nú, legt Van Rooijen uit. "Ze kijken niet naar de mensen die tien jaar geleden 65 werden. Die hebben al tien tot vijftien jaar een klein pensioentje dat niet geïndexeerd wordt en krijgen geen belastingverlagingen."

De nieuwe gepensioneerden hebben een hoger startpensioen, zegt hij. "Ook hebben steeds meer vrouwen een pensioen, dat trekt het gemiddelde omhoog. Maar het gaat niet alleen om de nieuwe gepensioneerden, het gaat ook om de oudere." Maar hoe dan ook, de grafieken van het CBS kloppen wel, zegt Van Rooijen. "Die gebruikt Henk Krol al weken, en nu staan ze opeens in alle kranten."

Terugkijken: Gert-Jan Segers (ChristenUnie) bij Lijsttrekker Live

Boze Groninger: geen medelijden met Rutte

"Het was een heet avondje, maar het zijn ook hete tijden als je in Groningen woont." Dick Kleijer legde gisteravond bij Pauw & Jinek premier Rutte het vuur na aan de schenen. Hij was een van de boze Groningers die de VVD-leider aanspraken op de schade die in de provincie zijn ontstaan door de gaswinning.

Tegen RTV Noord reageert Kleijer laconiek op zijn optreden. "Moeten wij dan medelijden hebben met premier Rutte? Mensen zijn geraakt door wat hen overkomt en willen dat blijkbaar uiten."

NOS op 3 houdt debat met jongste kandidaat-Kamerleden

Leuk, al die debatten op televisie, maar wel een beetje eenrichtingsverkeer. NOS op 3 pakt het daarom anders aan, want morgen kan je vanaf 12.00 uur zélf de vragen bedenken voor kandidaat-Kamerleden tijdens ons Facebook Live-debat. Deelnemers zijn de zes jongste kandidaten van VVD, CDA, GroenLinks, D66, SP en PvdA:

Wilders bij Powned: Nederlandse pers watjes

In vergelijking met Britse en Amerikaanse collega's zijn Nederlandse journalisten maar watjes, vindt PVV-leider Geert Wilders. Hij zei dat in het tv-programma Rutger & Maxim op Campagne. Wilders: "Zij zijn vaak harder. Ook wel leuker, hoor."

Wie hoor en zie je waar vandaag?

De lijsttrekkers zijn niet van radio en tv weg te slaan. Een overzicht:

- CDA-leider Buma is in Enschede en doet mee aan de rubriek Van Torentje naar Torentje: vanaf 11.30 uur te zien op NPO Politiek.

- Marianne Thieme (Partij voor de Dieren) zit bij BNR, bij het programma Ask me anything: 14.00 uur.

- Pechtold, Roemer, Asscher, Rutte, Buma en Wilders zijn bij de NOS voor de opnames van een speciale verkiezingsuitzending van het NOS Jeugdjournaal, die komende zaterdag wordt uitgezonden. De lijsttrekkers die zijn uitgenodigd vertegenwoordigen de grootste Kamerfracties.

- GroenLinks-lijsttrekker Klaver is te vinden bij de Coen en Sandershow van 538: ergens tussen 16.00-19.00 uur.

- Thieme zit ook bij EenVandaag: 18.15 uur NPO 1.

- ChristenUnie-leider Segers is te gast bij Nieuwsuur: 22.00 uur op NPO 2.

- PvdA-Kamervoorzitter Arib en VVD-staatssecretaris Dijkhoff, beiden ook kandidaat-Kamerleden, zitten bij Pauw & Jinek: 23.00 uur op NPO 1.

Heb je nog vragen aan Segers (ChristenUnie): stel ze nu!

Pechtold optimistisch over integratie

Segers wil niet bij voorbaat in rol van gedoger

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers wil liever onderdeel zijn van de coalitie dan het beleid van een nieuwe regering steunen als gedoogpartij. "Ik mag hopen dat we gaan zoeken naar een solide meerderheid", zei hij in het NOS Radio 1 Journaal.

De ChristenUnie heeft het kabinet Rutte-II de afgelopen jaren verschillende keren aan een meerderheid geholpen. "Noodgedwongen zijn we in die rol gekomen", zegt Segers. "Als je een levensvatbare coalitie wilt met een ambitieus programma, dan heb je een meerderheid in Eerste en Tweede Kamer nodig."

Met het oog op de peilingen ziet Segers dat er kansen liggen voor zijn partij. "Op cruciale onderdelen kunnen we de Kamer ter linker en ter rechter aan meerderheden helpen."

Ook Roemer en Asscher vroeg op

Van de Leest heeft vanmorgen wel de wekker gezet

De lijsttrekker van de Piratenpartij zou eigenlijk gisteren aanschuiven op 3FM in het ochtendprogramma van dj Domien Verschuuren. Maar ze had zich verslapen. Vanmorgen kreeg ze, tegen de verwachting in, een herkansing.

"Heel eerlijk gezegd, was ik niet meer van plan jullie uit te nodigen", zei Verschuuren. "Maar ik vind het toch heel charmant dat jij nu hier voor de deur staat."

Gert-Jan Segers is de NOS-ochtendgast op radio en Facebook

De leider van de ChristenUnie wordt tussen 8.30 en 9.00 uur geïnterviewd in het NOS Radio 1 Journaal en beantwoordt vanaf 9.15 uur vragen op de Facebookpagina van de NOS. Vragen aan Segers kan je daar stellen en ook via de Radio 1-app.

Vullings: met 20 zetels ben je in buurt van Torentje

Politiek verslaggever Joost Vullings blikt terug op gisteravond. Premier Rutte kwam in de uitzending van Pauw & Jinek onder vuur te liggen van boze Groningers die last hebben van aardbeving door de gaswinning. "Het werd voor Rutte een stroeve avond. Hij kwam om premiersbonus op te halen, maar werd een malus. De woede van de mensen was intens, dat is lastig als bestuurder. Rutte probeerde het beleid uit te leggen. Maar als je huis op instorten staat, is al het beleid te laat."

De vraag is dan: is die premiersbonus er wel? Vullings: "Enigszins wel in de vorm van veel zendtijd voor Rutte, zo zat hij vorig jaar bijvoorbeeld in Zomergasten. Maar om nou te zeggen dat de premiersbonus nu dik verzilverd wordt. De VVD leidt nog wel in de peilingen, maar verliest toch flink wat zetels." In de Peilingwijzer staat de VVD op 25 zetels, 16 minder dan nu.

En dan is er nog Buma van het CDA, die een plek heeft opgeëist bij het premiersdebat van EenVandaag. Die claim is onterecht, vindt Vullings, want in de peilingen zijn PVV en VVD de grootste. "Door het debat te claimen, maakt het CDA van Buma op een handige manier een premierskandidaat. Hij wint in de peilingen wel een paar zetels, maar bij lange na niet alle die de VVD kwijtraakt." Maar, zegt Vullings, met rond de twintig zetels ben tegenwoordig al een beetje in de buurt van het Torentje.

Rijke ouderen, arme ouderen: dit is het gemiddelde

Zitten de ouderen er nou warmpjes bij of niet? Daarover is in de campagne veel te doen, want er zijn inmiddels in Nederland meer dan 3 miljoen 65-plussers. Het Centraal Bureau voor de Statistiek wijdt vandaag een analyse aan de inkomens- en vermogenssituatie van deze snel groeiende groep mensen.

Daaruit blijkt dat het met de koopkracht van gepensioneerden de afgelopen jaren niet goed ging. Maar een doorsnee 65-plus-huishouden is er de afgelopen 20 jaar juist meer dan gemiddeld op vooruitgegaan.

Hoe dat zit, legt ons data-team uit:

Gisteravond gemist: Rutte, Buma en Marijnissen

Uit de kranten: Van Agt verwacht lange formatie en Roemer wil zekerheid terug

De voorpagina's van de landelijke ochtendkranten worden voor de verandering eens niet gedomineerd door verkiezingsnieuws. Alleen het AD opent op de campagne, met de nasleep van het Carrédebat en de kritiek die RTL-presentator Diana Matroos kreeg op haar interviews met de lijsttrekkers. Ze herkent zich daar niet in.

In De Telegraaf zeggen enkele oud-politici dat de vorming van een nieuw kabinet na de verkiezingen best eens erg lang kan duren. Onder anderen oud-premier Dries van Agt en oud-vice-premier Wouter Bos spreken die verwachting uit. "Je hebt geen voorspellende gaven nodig om te zien dat het weer heel moeilijk kan worden", zegt Van Agt. Bos wijst erop dat met de huidige stand in de peilingen minstens vier partijen nodig zijn om tot een meerderheidscoalitie te komen.

En SP-leider Emile Roemer staat met een groot interview in de Volkskrant. Zijn eerste prioriteit na 15 maart is ervoor zorgen dat mensen het vertrouwen en de zekerheid terugkrijgen. Hij wil daarom dat de lonen omhooggaan en dat er een nationaal zorgfonds komt.

Goedemorgen!

De verkiezingsdag komt steeds dichterbij. Nog iets meer dan een week en dan mogen miljoenen Nederlanders hun stem uitbrengen op een van de 28 partijen die meedoen met de Tweede Kamerverkiezingen. Maar voordat we het over vandaag gaan hebben, eerst nog even over gisteren:

Er werd volop nagepraat over het Carrédebat van zondag. Er was natuurlijk de vreugde bij het kamp van Jesse Klaver (GroenLinks), die het debat nipt won. Maar ook werd teruggeblikt op de toon en verdedigde journaliste Diana Matroos zich voor haar kritische vragen.

Verder waren de politici gisteren weer bij allerlei programma's te zien. Bij Omroep Max liet Wilders weten dat hij op een blauwe maandag nog in een augurkenfabriek heeft gewerkt. Rutte zei bij NPO Radio 2 dat hij Uptown Funk een lekker nummer vindt en Asscher vertelde dat hij sowieso aanblijft als PvdA-leider. Op het einde van de dag kreeg Rutte het nog zwaar bij Pauw & Jinek tegenover boze Groningers, die eisen dat de gaswinning naar nul gaat.

Al het andere campagnenieuws van maandag kun je teruglezen in het Campagneblog van gisteren.