Chili wijst opnieuw grondwetsvoorstel af, zowel links als rechts lukt het niet
In Chili is voor de tweede keer een voorstel voor een nieuwe grondwet verworpen. In een referendum stemden 54,6 procent van de Chileense kiezers tegen en 45,4 procent stemde voor. Ruim een jaar geleden werd het eerste voorstel voor een nieuwe grondwet met 62 procent van de stemmen afgewezen.
Dat er een nieuwe grondwet moet komen, daar zijn de Chilenen het over eens. In 2020 werd daartoe in een referendum besloten, na massale protesten in het land. De huidige grondwet stamt nog uit de tijd van dictator Pinochet (1973-1990).
Het probleem is dat de meningen verschillen over hoe de nieuwe grondwet eruit moet zien.
Progressief voorstel
Het eerste voorstel voor een nieuwe grondwet was uiterst progressief en geschreven door een overwegend links comité met vertegenwoordigers gekozen door de Chilenen zelf. Juist omdat het vertrouwen in de politiek zo laag is, werd er gekozen voor een gemengd gezelschap; zo waren er plekken voor mensen van sociale organisaties en voor nazaten van de oorspronkelijke bewoners.
Deze grondwetgevende raad schreef toen een voorstel met vergaande voorstellen rond sociale, inheemse en milieu- en genderrechten.
Critici voerden toen campagne tegen het wetsvoorstel. Ze vonden het veel te links en de rol van de staat zou onder die grondwet veel te groot worden. Ook stemden veel mensen tegen het voorstel vanwege de rol van links in het comité. De opstellers zouden amper de samenwerking met rechts hebben opgezocht, hadden weinig politieke ervaring en te activistische ideeën, luidde de kritiek.
Dit weekend stemden de Chilenen ook tegen het nieuwste voorstel voor een grondwet, deze keer geschreven door een overwegend rechts comité. Ook dat viel niet in de smaak. "Liever slecht, dan nog erger", zeiden tegenstanders. In het tweede voorstel stonden strikte regels rond immigratie en abortus centraal.
Linksom of rechtsom lijkt het dus niet te lukken om een nieuwe grondwet aan te nemen. De vraag is nu of in Chili een middenweg kan worden gevonden die een meerderheid van de kiezers tevreden stelt. President Gabriel Boric zei afgelopen zomer al niet voor een derde keer een nieuwe grondwet te willen laten schrijven.
