Het nieuwe schooljaar is amper een maand bezig, maar studenten zien de online lessen nu al niet meer zitten. Daarom demonstreren studenten vanmiddag onder de leus 'Wij willen naar school' in Amsterdam en online met #wijwillennaarschool.
"We horen van veel studenten dat hun motivatie door het online studeren weg is en dat ze zich afvragen waar ze nog collegegeld voor betalen", zegt Lyle Muns, voorzitter van studentenvakbond LSVb en mede-initiatiefnemer van het protest.
Muns schat dat nu zo'n 60 tot 80 procent van de lessen online is, afhankelijk van de opleiding. "Dat is bij hoorcolleges niet zo'n probleem, maar bij werkgroepen wel. Daarbij wil je dat studenten met elkaar discussiëren, maar dat gebeurt online veel minder", zegt Muns.
Samen met studentenorganisatie ISO hoopt de LSVb dat onderwijsinstellingen meer fysieke locaties gaan zoeken, zodat de studenten toch op anderhalve meter les kunnen krijgen of kunnen studeren. "De Radboud Universiteit geeft bijvoorbeeld les in theaters en de UvA liet studenten laatst een tentamen maken in de RAI", zegt de LSVb-voorzitter.
Vragen stellen? Laat maar
Hbo-student Bestuurskunde Charifa Soulami (23) gaat vanwege de coronamaatregelen niet demonstreren, maar staat wel achter de boodschap. Ze vindt dat de kwaliteit van haar lessen achteruitgaat. "Als je docent zijn of haar scherm deelt voor een presentatie ziet die het bijvoorbeeld niet zo gauw als iemand z'n hand opsteekt. Dan denk je: laat maar. De drempel om verdiepende vragen te stellen is ontzettend hoog."
En Soulami mist nog meer. "Voor mijn minor lesgeven moet ik ook gespreksvaardigheden leren, waar veel non-verbale communicatie bij hoort. Die leer ik nu niet."
Ik heb al meer dan 100 belletjes gedaan en mails en brieven gestuurd.
Voor Cedric Maris (20), wo-student Rechten, zijn de lessen nu volledig online. "De hoorcolleges van voorgaande jaren zijn online gegooid, met soms een notitie waar wetteksten zijn veranderd. Het is erg passief, je bent vooral ontvanger."
Toch ziet hij ook wel voordelen. "Ik kan zelf plannen wanneer ik hoorcolleges terugkijk. En ik kan de sloomste docent op dubbele snelheid zetten of moeilijke informatie juist nog een keer afspelen."
Ongeldige diploma's
Studenten krijgen niet alleen online les, maar moeten ook online tentamens maken. En dat gaat niet altijd goed, bleek vorige week. Bij tientallen rechtenstudenten van de Erasmus Universiteit in Rotterdam zijn tentamens ongeldig verklaard door falend online toezicht. Voor zeker vijftien studenten betekende dat zelfs het intrekken van hun diploma.
De universiteit maakte gebruik van proctoring. Daarbij kan meegekeken worden via de webcam, microfoon en soms webbrowser zodat studenten niet kunnen spieken. Maar dat systeem haperde.
NOS op 3 maakte eerder dit verhaal over de werkwijze en risico's van proctoring:
Niet alleen online onderwijs is een probleem, ook het vinden van stages is lastig. Mbo-student Kemal Buyukcifci (19) doet een ict-opleiding en moet eigenlijk al sinds 1 september stage lopen. Dat is nog niet gelukt en dus loopt hij nu vertraging op.
"Ik heb al meer dan 100 belletjes gedaan en mails en brieven gestuurd. Ik krijg telkens dezelfde reactie terug: 'door corona nemen wij helaas geen werknemers meer aan'. Normaal zou je denken dat er veel werk in de ict is, maar zelfs ik kan nu geen stage vinden."
Vertraging
Studentenorganisatie ISO bracht afgelopen juni voor hbo- en wo-opleidingen in kaart hoeveel meer studenten vertraging opliepen ten opzichte van vorige jaren. Uit een representatief onderzoek bleken dat er 54.000 meer dan 2018 te zijn.
Hoeveel studenten in de afgelopen maand zijn gestopt met hun studie is onbekend, maar studentenbonden zijn bang dat het er veel meer zijn dan normaal. "Ik denk dat je het echte uitvallen van studenten pas in januari kunt zien", zegt ISO-voorzitter Dahran Coban. "Dan krijgen studenten nog een halfjaar van hun collegegeld terug. En ik denk dat we ook problemen op de nog langere termijn gaan zien. Bijvoorbeeld in cijfers van hoeveel studenten hun studie succesvol afronden."
Continu overleg
"Wij zien ook dat het aantal besmettingen toeneemt", zegt Coban. "Maar we vinden onderwijs dermate belangrijk dat daar niet in gekort moet worden. Wij blijven dus overleggen met het ministerie van Onderwijs over hoe er meer fysieke lessen kunnen komen", zegt de ISO-voorzitter.
Van Engelshoven wil creatieve oplossingen
Minister Van Engelshoven zegt in een reactie op het protest dat ze begrip heeft voor de wens van studenten om meer 'fysieke lessen' te krijgen. Ze praat er met gemeenten, onderwijsinstellingen en studenten over om meer plekken te zoeken waar studenten daarvoor terecht kunnen. De minister herhaalde haar eerdere oproep om 'creatief' te zijn op dit punt.
Maar Van Engelshoven wijst er ook op dat het lastig is, omdat gemeenten zich ook in andere zalen aan de coronamaatregelen moeten houden: "De anderhalve meter in het hoger onderwijs staat, die is echt noodzakelijk."
Eerder zei de minister dat het collegegeld compenseren geen optie is. Dinsdag bieden studenten haar een petitie daarover aan, die meer dan 50.000 keer is ondertekend. NOS op 3 legt in deze beeldslider op Insta uit waar jouw collegegeld in coronatijd naartoe gaat:
