Iris de Graaf, Maxime de Vries en Jeroen Gortworst
NOS Stories
Iris de Graaf, Maxime de Vries en Jeroen Gortworst
NOS Stories
Zonder dat je het wil in een filmpje op een pornosite belanden. Het Expertisebureau Online Kindermisbruik (EOKM) krijgt steeds vaker meldingen van mensen die intiem beeld van zichzelf op een pornosite tegenkomen. "We kregen vorig jaar honderden meldingen van intieme beelden die ongevraagd op pornosites belanden", aldus EOKM.
Dat laatste is nog een bescheiden schatting, denkt directeur Arda Gerkens. Ze maakt zich er zorgen over. "Dit gaat alleen over beeldmateriaal waarvan mensen wéten dat het online staat."
Hoe krijg je jezelf van een pornosite?
Het expertisecentrum komt vaker Snapchat-achtige video's tegen op pornosites. "We zien een toename in dat soort amateurvideo's op pornosites. Ook beelden waarvan mensen vermoedelijk niet eens weten dat ze zijn verspreid, of niet weten dat hun intieme handelingen überhaupt zijn vastgelegd," zegt Gerkens.
Stel, je staat ongewild op een pornosite, hoe krijg je jouw video er dan vanaf? Om daarachter te komen voerde NOS Stories een experiment uit. We creëerden een fictief account op twaalf grote pornosites, waaronder PornHub, xVideos, xHamster en IShotMySelf. We maakten zelf een video, waarin voeten te zien zijn, en plaatste deze op de twaalf sites.
Wat doe je als je opeens een foto of video van jezelf tegenkomt op een pornosite? NOS Stories zocht uit wat je dan moet doen aan de hand van een experiment:
Veel goedbezochte pornosites, zoals PornHub en xHamster, hebben een Digital Millennium Copyright Act-formulier. Als je dat invult, verklaar je dat jij het auteurs- of portretrecht van het beeldmateriaal hebt, en dat dat zonder jouw toestemming is geüpload. Op alle plekken waar we de video hebben geüpload, deden we zo'n verwijderverzoek.
"Maar er zijn een hoop sites waarmee geen contact te leggen valt. Er is geen mailadres, je krijgt na weken pas een reactie of helemaal niet. Het laten verwijderen van zo'n video wordt dan heel lastig", zegt Gerkens. "En dat brengt grote risico's met zich mee. Video's worden in korte tijd gedownload door een willekeurige gebruiker en online gezet op een ander platform." Dweilen met de kraan open dus.
De resultaten
Twee dagen na het indienen van de verwijderverzoeken stonden nog vijf van de twaalf video's online, en de views bleven oplopen (tot 800 in totaal). Drie dagen na ons tweede verwijderverzoek, stonden nog twee video's online. Toen de video's ook daarna nog vijf dagen bleven staan, hebben we ze zelf verwijderd.
De gevolgen
Iemand die weet hoe vervelend het is als je intieme video ineens op een pornosite staat, is Nikki Lee Janssen (27). Haar video belandde twee jaar geleden zonder toestemming online. "Ik kreeg opeens een melding dat iemand in mijn Dropbox was geweest. Een halfuur later vertelde een vriend dat ik op Dumpert stond. In de video stond ik in mijn lingerie en zei ik: 'Ik wacht op je, baby'. Niet een video die voor anderen bedoeld was", vertelt Nikki.
Uit wanhoop mailde ze Peter R. de Vries, die haar doorverwees naar zijn zoon, advocaat Royce de Vries. "Hij stuurde twee sommatiebrieven, en anderhalve dag later was het filmpje eraf. Ik huurde ook een privédetective in die checkte of het filmpje ondertussen nergens anders opdook." Een deel van die kosten heeft ze uiteindelijk teruggekregen van Dumpert.
Nikki: "Omdat je afhankelijk bent van het platform om je video te laten verwijderen, schakelde ik meteen een advocaat in. Je kunt ook bij gratis organisaties als HelpWanted aan de bel trekken." Daar kunnen jongeren onder de 25 terecht over online seksueel misbruik.
Wie is verantwoordelijk?
Wie draagt verantwoordelijkheid voor de video's die zonder toestemming online belanden? Is dat de uploader, in ons geval een fictief account, of de website waar het op terecht komt?
Pornosites zeggen in hun voorwaarden dat de uploader verantwoordelijk is voor de video, en zijzelf niet. Degene die het online zet moet ook toestemming hebben van degene die gefilmd is. In de voorwaarden staat ook dat de uploader geen wet mag overtreden. Er mag bijvoorbeeld geen kinderporno worden geüpload. Maar hoe de sites dat controleren, is niet duidelijk.
Advocaten zeggen juist dat websites wel verantwoordelijk zijn. Je bent te zien op hun platform, soms dus zonder dat jij daarvoor hebt gekozen. Het platform verdient dan geld aan jou. Je hebt geen deal met ze gesloten en dus zou je ze kunnen aanklagen.
Op dit moment ligt er een wetsvoorstel om het, zonder toestemming, filmen en verspreiden van seksueel beeldmateriaal strafbaar te maken. De verwachting is dat het voorstel nog dit jaar in de Tweede en Eerste Kamer kan worden behandeld, laat het Ministerie van Justitie weten.
