Een scoopie nemen, oftewel een schepje met pre-workoutpoeder, is voor fanatieke sportschoolbezoekers niets vreemds. Dit soort middelen wordt steeds populairder volgens marktonderzoeker Euromonitor, vooral onder jonge sporters.
Vanochtend schreven we over illegale middelen die online te verkrijgen zijn, maar ook bij sommige legale poeders zet het RIVM vraagtekens.
"Zo'n pre-workoutsupplement geeft je een trap onder je kont wanneer je eigenlijk geen zin hebt om naar de sportschool te gaan", vertelt sporter Nino van Ipenburg. "Vrienden van me raadden me een aantal jaar geleden zo'n poeder aan toen ik fanatieker ging sporten."
Nino gebruikte ook de illegale poeders waar DMAA in zat. Hij belandde in het ziekenhuis met een hartslag waar je u tegen zegt. In de video hieronder duikt NOS op 3 in de wereld van de sportsupplementen.
Die potten met poeders koop je online of in de sportpoederzaak. De etiketten zijn vaak felgekleurd met namen erop als No Xplode, C4 en The Curse. De poeders zelf hebben een zoete geur en smaak. Je mengt ze met water en neemt ze een half uur voordat je gaat sporten.
Er zitten verschillende stoffen in, de meeste hebben als eigenschap dat ze energie geven. Het gaat om cafeïne, creatine, beta-alanine en citruline. "Je huid gaat er van tintelen en je krijgt een pomp, een stoot energie in je lijf", volgens Nino.
Dat is niet zo gek als je bedenkt dat in sommige potten net zoveel cafeïne zit als in zeven koppen espresso. Van de andere stoffen is niet wetenschappelijk aangetoond dat ze ook echt werken, behalve van creatine: dat geeft je extra explosieve spierkracht bij het trainen.
Er zitten stoffen in de potten die niet op de etiketten staan
Maar wat er precies in de potten zit en in welke hoeveelheden is niet altijd duidelijk. Bij het RIVM testen ze regelmatig verschillende supplementen en de etiketten blijken niet altijd te kloppen. "Inmiddels ben ik wel sceptisch over de etiketten", zegt RIVM-onderzoeker Bastiaan Venhuis. "Soms zitten er stoffen in de potten die niet op de etiketten staan, of de aangegeven hoeveelheden kloppen niet."
Een van de stoffen die Venhuis aantreft is DMAA, een afgeschreven geneesmiddel uit de jaren dertig, toen bedoeld om mensen van een verstopte neus af te helpen. "Daar zijn inmiddels betere middelen voor, maar de stof is verwant aan amfetamine en heeft een oppeppende werking."
Dat was de reden dat producenten DMAA in hun poeders stopten. Totdat het gevaarlijke bijeffecten bleek te hebben en het in 2012 verboden werd. Volgens Venhuis is het link spul. "Er is een aantal doden gekoppeld aan het gebruik van DMAA, al is het lastig om de link tussen het middel en het overlijden helemaal hard te maken. Maar gebruik is zeker niet zonder risico."
Scoopie
Joel Beukers ontwikkelde zijn eigen pre-workoutpoeder, nadat hij tegen de lamp liep met het gebruik van DMAA tijdens een rugbywedstrijd. Inmiddels is hij een van de uithangborden van de pre-workouthype. De man die er zijn handelsmerk van maakte om onder luid geschreeuw een scoopie te nemen. Zonder water, zittend in een gouden sportauto. De video's die hij maakt worden goed bekeken op YouTube.
"Ik speelde op hoog niveau rugby en nam wel eens een pre-workoutpoeder met DMAA erin", vertelt hij in zijn sportloods met gouden toestellen en twee sportauto's in dezelfde kleur. "Bij een dopingcontrole liep ik tegen de lamp en dat was voor mij het moment om zelf schone supplementen op de markt te brengen."
Hij laat zijn poeders maken bij een producent die alleen met grondstoffen werkt uit de Benelux. "Ik laat eens in de zo veel tijd testen door de dopingautoriteit of er geen verkeerde stoffen inzitten."
In lang niet alle pre-workoutpoeders zitten dus verboden middelen, maar de peppoeders zijn nog steeds te krijgen, blijkt uit onderzoek van NOS op 3 en studenten van de Universiteit van Amsterdam. Verschillende buitenlandse webshops bieden het aan, maar ook Nederlandse sport-influencers.
Dat dit gevaarlijk kan zijn, merkte Nino toen hij meerdere scoops met DMAA had genomen. "Ik had een extreem hoge hartslag, ook nog lang nadat ik klaar was met sporten. Ik belandde uiteindelijk in het ziekenhuis en let sindsdien wel op met wat ik doe."
Het RIVM maakt zich zorgen om de middelen die in de poeders zitten. "We rapporteren de foutieve etiketten, maar het is een kat-en-muis-spel waarbij de producenten steeds een ander stofje zoeken, als er een verboden wordt."