Hij zit in je eigen laptop of computer: een videokaart. Zonder zo'n grafische kaart kan je geen video's kijken of games spelen. Maar ook voor de wetenschap is zo'n kaart essentieel. Wetenschappers die onderzoek doen naar zelfrijdende auto's, robotica en virtual reality hebben videokaarten hard nodig.
En die kaarten worden al een tijdje steeds duurder en moeilijker te krijgen. Vooral de afgelopen maanden, en dat lijkt vooral te komen door cryptominers. Zij kopen veel videokaarten om digitale munten binnen te halen. Wetenschappelijk onderzoek wordt daardoor duurder en kan vertraagd worden.
In deze video leggen we het uit:
Steeds meer mensen 'minen' digitale munten, vooral als de munten lekker veel waard zijn. Zoals afgelopen december toen de Bitcoin-koers op 20.000 dollar stond. Maar hoe meer mensen gaan minen, hoe meer videokaarten nodig zijn.
Hier leggen we je uit wat minen is:
Om zo'n munt te krijgen, moet je computer ingewikkelde berekeningen oplossen en dat vraagt veel rekenkracht. Op videokaarten zit een chip die de berekeningen voor cryptomining goed aankan. Miners bouwen hele stellingen met videokaarten die allemaal kunnen werken aan het binnenhalen van munten.
Gevolg: videokaarten zijn over heel de wereld duurder en schaarser. Een kaart waar je in mei nog 800 euro voor moest neerleggen, kost nu al snel zo'n 1200 euro. Het kan weken duren voordat kaarten geleverd worden en veel populaire kaarten zijn zelfs uitverkocht op grote websites.
Tot grote frustratie van gamers die hun eigen pc bouwen en nu geen betaalbare kaart meer kunnen vinden. Hoofdredacteur van gamer.nl Lucas May herkent het: "Gamers zijn er een beetje zuur over. We hebben een keer een artikel gemaakt over hoe je je game-pc gebruikt om te minen waar we veel boze reacties op kregen."
Behalve gamers zijn ook wetenschappers de dupe. Zij gebruiken videokaarten vooral voor 'deep learning'. Daarmee kan de computer data analyseren en daar zelf patronen in leren herkennen. Zo zien zelfrijdende auto's dankzij software het verschil tussen een vogel en iemand die oversteekt.
"Wij zijn groot gebruiker van videokaarten", zegt professor Wiro Niessen. Hij is hoofd van de medische onderzoeksgroep BIGR. Daar doen ze met 'deep learning' onderzoek om dementie en tumoren automatisch en beter op te sporen. "Tot voor kort kregen we via een programma van fabrikant Nvidia per onderzoeker een gratis kaart voor research. Dat is nu tijdelijk opgeschort."
Niessen maakt zich daarom wel een beetje zorgen: "Als een onderzoek niet vordert, wordt het duurder. En we krijgen maar een beperkt budget."
Kunnen fabrikanten dan niet gewoon meer videokaarten maken? Omdat de cryptomarkt nogal schommelt durven ze dat niet aan, uit angst dat ze met de kaarten blijven zitten.
Eerder zeiden fabrikanten als Nvidia dat ze vooral verkopers aanraden om gamers voorrang te geven. Door bijvoorbeeld maar twee videokaarten per persoon te verkopen. Winkels verkopen nu ook al kaarten in bundels, samen met andere onderdelen voor een gaming pc, zoals een processor en een kast. Zo zouden ze alleen voor gamers interessant zijn.
