Bitcoinjagers veroorzaken explosieve stijging energieverbruik

Weinig steeg in 2017 zo in waarde als de bitcoin. De cryptomunt is nu grofweg vijftien keer zoveel waard als aan het begin van dit jaar. De enorme waardestijging zorgt voor goudkoorts én voor een explosieve stijging van het energieverbruik door het bitcoinnetwerk.

Dat komt doordat er steeds meer 'miners' bij komen: mensen of bedrijven die speciale computers inzetten voor ingewikkelde berekeningen die veilige bitcointransacties mogelijk maken. Wie als eerste de volgende ingewikkelde berekening oplost, ontvangt als beloning nu 12,5 bitcoin, op dit moment zo'n 150.000 euro. Wereldwijd gebeurt dat ongeveer elke tien minuten.

Dat is niet allemaal winst, het kost namelijk ook veel geld om te minen. Zo heb je bijvoorbeeld de juiste computers nodig. Die zijn al te koop vanaf enkele duizenden euro's, maar voor grotere rekenkracht zijn veel grotere investeringen nodig. Het liefst zet je een zo sterk mogelijke computer in: hoe sneller de berekeningen, hoe groter de kans om als eerste de oplossing te vinden en de beloning binnen te slepen.

Daarnaast vreten deze computers stroom. En die elektriciteit moet wel betaald worden. Daarom zitten de grote miners het liefst in landen waar de stroom goedkoop is, zoals China en IJsland. Hallen en velden vol computers zijn daar op bitcoinjacht.

Door de grote koersstijging van de afgelopen tijd zoeken meer mensen hun geluk in het minen. Een hogere prijs betekent immers een hogere beloning, en meer winst. Zelfs in Nederland, waar de stroomprijs toch een stuk hoger is dan in China.

Dat merkt ook Ethereumminer, een bedrijf dat steeds meer miningcomputers in Nederland verkoopt. "Je ziet dat het minen veel meer mainstream is geworden. Je buurman is het bij wijze van spreken al aan het doen", aldus een woordvoerder.

'Hier moet iets veranderen'

Maar die groeiende populariteit heeft ook een keerzijde: het energieverbruik neemt er alleen maar door toe. Hoe meer computers er binnen het netwerk aan het rekenen zijn, des te ingewikkelder de berekening en des te meer stroom er nodig is.

Het totale energieverbruik is op dit moment al evenveel als dat van een land als Denemarken. En het blijft groeien zolang de koers stijgt. "De situatie is onhoudbaar", zegt universitair hoofddocent Harald Vranken van de Open Universiteit.

"Iedereen springt er nu in. Op dit moment wordt een duizendste van het wereldwijde elektriciteitsverbruik ingezet voor bitcoinberekeningen. Als dit elk jaar een factor vijf toeneemt... reken maar uit. Hier moet iets gaan veranderen."

Een uitweg?

Zelf ziet Vranken twee mogelijke oplossingen. Zo kan het dat het vanzelf minder aantrekkelijk wordt om te minen. "De bitcoin is gebaseerd op vrije marktwerking. Mensen minen omdat ze er geld aan kunnen verdienen. Als ze zoveel kosten maken voor stroomverbruik, zal het aantal mensen dat zich hiermee bezighoudt afnemen."

Het bitcoinalgoritme is zo gemaakt dat de moeilijkheidsgraad van de berekeningen dan omlaag gaat. Waardoor er weer minder rekenkracht nodig is om een oplossing te vinden. En het elektriciteitsverbruik dus weer omlaag gaat. Maar heel veel dalen kan het niet, want dan wordt het toch weer aantrekkelijk.

Een andere optie is misschien het algoritme aanpassen. Vranken: "Dan zou je iets moeten bedenken dat net zo veilig is, maar minder stroom kost. Er is al een aantal alternatieven bedacht, die moeten zich nu gaan bewijzen."