Het is de afgelopen dagen een veel besproken onderwerp: seksuele intimidatie. Met de hashtag #metoo delen vrouwen hun eigen ervaringen op het gebied van seksueel ongewenst gedrag.
Officieel is seksuele intimidatie alles, van iemand heel intens aanstaren of seksueel getinte opmerkingen maken tot aanranding of zelfs verkrachting. Die laatste twee kunnen natuurlijk echt niet, dat is ook juridisch strafbaar. Maar hoe zit het met de andere zaken? Een collega bij de schouder pakken? Iemands haar aanraken op de dansvloer? Dat enorme grijze gebied, waarin iedereen dingen anders ervaart. Waar ligt die grens?
Dit bespraken we vanmiddag tijdens een Facebook live-sessie met adviseur seksueel grensoverschrijdend gedrag Anouk Visser en seksuoloog Peter Leusink.
Hoe komt het nou dat mensen zich schuldig maken aan seksuele intimidatie?
Peter denkt dat het een kleine groep is die met een belaste rugzak opgescheept zit. "Een slechte gezinssituatie, psychiatrische problemen en schoolproblemen kunnen oorzaken zijn dat mensen zich schuldig maken aan seksuele intimidatie." Maar volgens Peter gaat het veel verder dan dat. "Bij het grijze gebied is het vooral jezelf afvragen waar de grenzen zitten en aftasten, maar dat hebben we nooit geleerd." Dat komt, volgens Peter, doordat we niet over seks praten zoals het zou moeten.
Volgens Anouk richten we ons nog te veel op voorlichting. "Wat we nog niet voldoende doen, is ons richten op de wensen, de grenzen ontdekken en leren nee te zeggen. Dat zijn de vaardigheden die je nodig hebt om dat sociaal onhandige eruit te halen. Zo kunnen meisjes en jongens beter aanvoelen wat ze wel willen en wat ze liever niet hebben.
Kan #metoo een verschil maken in de samenleving?
Openheid is volgens Anouk het belangrijkste. "Er is meer nodig dan alleen een hashtag, maar juist dat mensen durven te praten en hun verhalen delen, is al een enorme stap vooruit. Dat mensen eerst niets durfden te zeggen en nu wel, is een goede beweging."
Peter denkt dat de hashtag een verschil kan maken in de samenleving. "Er wordt iets op gang gebracht, wat je niet meer terug kan draaien. Het bewijs dat het in alle lagen van de samenleving zit en dat iedereen het herkent, is groot. We gaan met elkaar in gesprek en dat maakt deze hashtag belangrijk."
Wat kan je doen als je seksuele intimidatie ziet gebeuren?
Volgens Peter is optreden het belangrijkst. "Met name als man is het goed als je diegene ondersteunt. Je kunt het beste eerst op het slachtoffer afstappen en hulp aanbieden. Ook als de dader zich misschien uit de voeten zal maken, steun altijd het slachtoffer."
Niet alleen het slachtoffer helpen, maar ook je mond opentrekken helpt. "Dat is natuurlijk wel afhankelijk van de situatie. Is het veilig genoeg? Breng je jezelf niet in gevaar? Maar als het kan: trek je mond open. We zien het toch te vaak gebeuren", zegt Anouk.
Hoe komt het dan dat mannen niet doorhebben dat hun acties niet worden gewaardeerd?
Mannen zijn veel te opgewonden, denkt Peter. "Ze begrijpen de signalen niet zo goed." Maar Peter denkt ook dat het aantal mannen dat betast wordt, onderschat wordt. "Mannen schamen zich nóg meer dan vrouwen om zich hier over uit te spreken." Peter hoopt dat mannen ook de gelegenheid krijgen om hierover te praten.
Wat zijn de oplossingen voor dit probleem?
Duidelijk zijn. "Nee zeggen. Blijven herhalen", zegt Peter. Maar hij voegt eraan toe: "Mocht het niet helpen, zoek dan hulp in je omgeving."
Anouk denkt dat het probleem aangepakt kan worden door een 'tweesporenbeleid'. "Het probleem moet niet alleen door de vrouw opgelost worden, maar de verantwoordelijkheid ligt ook bij degene die seksueel intimideert. En dat kan opgelost worden, door continu te zeggen dat het niet oké is, als je over de grens gaat."