Jasper Piersma
redacteur NOS op 3
Jasper Piersma
redacteur NOS op 3
Stop met twitteren, en kom bij ons onderhandelen. Dat zegt de Zwitserse president Doris Leuthard tegen Noord-Korea en de Verenigde Staten. Het land biedt aan te bemiddelen in het conflict tussen de twee landen.
"Het is nu echt tijd om rond de tafel te gaan. De wereldmachten China en de VS moeten hun verantwoordelijkheid nemen", zegt Leuthard. Donald Trump en Kim Jong-un hebben nog niet gereageerd op haar voorstel.
Het zou niet voor het eerst zijn dat de Zwitsers te hulp schieten. Het land heeft een lange geschiedenis als onderhandelaar in conflicten:
Sinds 2000 trad Zwitserland meer dan twintig keer op als bemiddelaar. Vijftien landen zaten de afgelopen jaren aan de Zwitserse tafel.
En geregeld met succes. Zo liet terreurbeweging Boko Haram vorig jaar 21 ontvoerde schoolmeisjes gaan na maandenlange onderhandelingen met de Zwitserse regering. Ook waren de Zwitsers betrokken bij het handen schudden tussen de rebellen van FARC en de Colombiaanse regering en bij verschillende conflicten in Afrika.
Maar een goed gesprek onder leiding van de Zwitsers lost niet alles op. Voor sommige conflicten bleek zelfs op neutrale grond geen oplossing te vinden, of het liep naar verloop van tijd alsnog fout. Cyprus is bijvoorbeeld nog steeds verdeeld in een Turks en Grieks deel en ook in Israël en de Palestijnse gebieden is het verre van rustig.
Maar waarom is Zwitserland eigenlijk neutraal? Daarvoor moeten we 500 jaar terug in de geschiedenis, toen de Zwitsers tijdens de slag van Marignano tegen de Fransen een grote nederlaag leden. Dat moest nooit meer gebeuren, zei Zwitserland daarna. Het land besloot voortaan elk conflict uit de weg te gaan.
Dat betekent natuurlijk niet dat dat andersom ook gebeurt. Napoleon Bonaparte valt in 1798 Zwitserland binnen en doopt het om tot een onderdeel van zijn Franse rijk. Daarmee komt de neutraliteit van het land even op pauze te staan.
Pas als Napoleon weer verdreven is, krijgt Zwitserland die status terug. Toch wordt die pas in 1815 op de Conferentie van Wenen ook officieel erkend door andere landen.
De neutraliteit vinden de meeste Zwitsers geweldig, zegt journalist Caroline de Gruyter, die jarenlang in Zwitserland woonde. "De status van good guy is een dankbare rol, die ervoor zorgt dat veel landen naar je toe willen komen. En dat levert uiteraard ook veel geld op."
Want de komst van onderhandelende landen brengt ook geld in het laatje van bijvoorbeeld de horeca en taxichauffeurs. "Het is niet gek dat bij conflicten de Zwitsers ertussen springen om zich op te werpen als bemiddelaar. Het is ook een soort industrie." Niet voor niets profileert Genève, waar ook De Gruyter heeft gewoond, zich als het belangrijkste centrum voor internationaal bestuur.
Volgens De Gruyter proberen ook Oostenrijk en Noorwegen zich als bemiddelaar naar voren te schuiven, maar is het Zwitserland dat dankzij zijn neutrale imago het vaakst landen aan de onderhandelingstafel krijgt.
