Binnen een paar maanden werd ze een internetsensatie: het 7-jarige Syrische meisje Bana Alabed. Vanuit het bestookte Oost-Aleppo twittert ze over haar leven en geeft ze de inwoners een stem en een gezicht. Ze praat over vallende bommen en haar gewonde vader, maar ook over haar wisselende melkgebit. Door de Washington Post werd ze 'de Anne Frank van deze tijd' gedoopt. Inmiddels heeft ze meer dan 300.000 volgers.
Maar hoe kan een 7-jarig meisje uit Syrië in het Engels twitteren? Hoe kan dat überhaupt vanuit een wijk zonder elektriciteit? En wie zegt dat de berichten niet vanuit een ander deel van Syrië of uit Turkije zijn verstuurd? Bana werd onderwerp van de propagandastrijd in het door burgeroorlog verscheurde land. De Syrische president Assad noemde haar account "een spel" en "propaganda".
Hoe meer aandacht voor Bana, hoe meer tegenstand online. Er zijn meerdere nep-accounts onder haar naam die proberen haar in diskrediet brengen. Op internet wordt volop gespeculeerd over de echtheid van haar Twitter-account @AlabedBana.
Onderzoekscollectief Bellingcat boog zich over die vraag, besloot het account te factchecken en nu zijn hun bevindingen gepubliceerd. Dat onderzoek is geschreven door onderzoeker en voormalig Brits militair Nick Waters en beeldanalist Timmi Allen. De populairste theorieën die over het account rondgaan zijn onder de loep genomen.
De conclusie van Waters en Allen: Bana Alabed is een echt 7-jarig meisje dat in Oost-Aleppo woont. Haar Twitter- en Periscope-accounts worden beheerd door haar moeder Fatemah die journalist is. De video's die worden gepost, zijn stelselmatig op dezelfde locatie gefilmd. Tot slot concludeert Bellingcat dat Bana en haar moeder voortdurend worden aangevallen door critici die bewust leugens en valse informatie verspreiden met als doel de echtheid van hun accounts in twijfel te trekken.
Bellingcat keek in het onderzoek onder meer naar de hoeken, tot op de graad nauwkeurig, waar vanuit was gefilmd en gefotografeerd en vergeleek die met satellietbeelden. Die beelden komen overeen met waar Bana en haar moeder claimen te wonen.
Volgens Bellingcat gaan de tweets van het account @AlabedBana óver Bana en worden ze niet geschreven dóór haar. En dat wordt ook duidelijk gemaakt doordat veel van de tweets 'Fatemah' hebben als afzender en in de bio van het account staat: "ik en mijn moeder twitteren live vanuit Oost-Aleppo".
De theorie dat Bana onmogelijk kan twitteren door een gebrek aan elektriciteit en internet in een kapotgeschoten wijk is volgens Bellingcat onjuist. Op het huis waar Bana woont, liggen zonnepanelen die gebruikt worden voor het opladen van telefoons. Dat is te zien in enkele Periscope-video's en een reportage van een documentairemaker. Een beetje 3G en een zwakke wifi-verbinding zouden genoeg zijn voor af en toe internet.
De pogingen om Bana in diskrediet te brengen zijn bespottelijk.
Bellingcat vindt de pogingen om Bana in diskrediet te brengen bespottelijk. Vaak worden door critici nepaccounts aangehaald als bewijs dat Bana bijvoorbeeld jihadistisch zou zijn. Een poging om met metadata aan te tonen dat haar account uit het Verenigd Koninkrijk zou komen, is vals. Het screenshot van de metadata komt van het Twitter-account die dat zelf claimde.
Waar Bana nu precies is, is onduidelijk. Op 4 december was haar account tijdelijk gewist. In haar laatste tweet op die dag zegt haar moeder dat ze elk moment door het leger kunnen worden opgepakt. Bellingcat wachtte om die reden met het publiceren van het onderzoek om de situatie van de familie niet verder in gevaar te brengen.
Het account is weer opgestart en Bana twittert weer over het dagelijks leven in Oost-Aleppo. Maar de laatste tweet, gisteren verstuurd door moeder Fatemah, is weinig opbeurend.
Er zijn inmiddels grootscheepse evacuaties uit het gebied op gang gekomen via een humanitaire corridor. Het Rode Kruis noemt de afspraken over de evacuatie een doorbraak. Het is niet duidelijk of Bana en haar familie kunnen worden geëvacueerd.
