De strijd om de Iraakse stad Mosul is in volle gang. Maar wat gebeurt er nu precies en wie vechten allemaal mee tegen Islamitische Staat? Midden-Oosten-verslaggever Jan Eikelboom legde het eerder vandaag live op Facebook uit. Dit is een selectie van de vragen die door jullie werden gesteld.
Twee jaar geleden nam IS in één dag, met maar 400 man, Mosul in. Vandaag zijn 50.000 strijders van allerlei groepen aan een offensief begonnen om de stad te heroveren.
Hoe belangrijk is dit offensief tegen Islamitische staat in Mosul?
"Dit offensief is cruciaal voor Irak. Als deze slag wordt gewonnen, waar men van uitgaat, dan is Islamitische Staat verslagen in Irak. Maar dat betekent niet dat IS helemaal verslagen is, want ze zitten nog stevig in Syrië.
Zelfs als ze ook daar worden weggejaagd is IS nog niet verslagen, zeggen deskundigen. Dan zullen ze doorgaan als de terreurorganisatie die ze waren. Ze zullen hun pijlen dan meer gaan richten op aanslagen in bijvoorbeeld Europa."
Is het niet beter om IS gewoon zijn gang te laten gaan, in plaats van de strijders te verjagen waarna ze zich in Europa kunnen verspreiden?
"Het probleem is dat als je ze hun gang laat gaan, ze juist een bedreiging vormen voor Europa. De hoop is nu dat IS minder sterk wordt en minder aanslagen zal plegen in Europa, juist door in het Kalifaat met ze af te rekenen.
De aanslagen in Europa hebben de laatste jaren aangetoond dat het ook geen optie is om ze daar te laten zitten, want daarmee zijn we ook nog niet veilig. Er is nu álles aan gelegen om ze een kopje kleiner te maken."
Er zitten ook nog burgers in Mosul, kunnen die enigszins geholpen worden?
"Daar maken hulporganisaties zich enorme zorgen over. De VN zei dat dit mogelijk de grootste humanitaire catastrofe van dit moment wordt in de wereld. Er zijn allerlei risico's: de burgers kunnen bijvoorbeeld bekneld raken bij gevechten. Er wordt gevreesd voor een enorme vluchtelingenstroom.
Er is de afgelopen maanden gewerkt aan vluchtelingenkampen, maar daar is maar plek voor 65.000 vluchtelingen. Dus de VN heeft een noodkreet laten uitgaan: er moet meer geld komen, want het zou mis kunnen gaan. En: als je vastzit tussen strijdende partijen wil je wel weg, maar de vraag is: kun je dat ook?"
Er strijden heel veel partijen mee tegen IS, hoe voorkomen ze dat ze op elkaar schieten?
"Er zijn inderdaad veel verschillende groepen en die hebben allemaal verschillende aanvalsposities. Het is een groot front met honderden kilometers frontlijn, dus iedere groep heeft in principe zijn eigen stuk. Ze zijn vaak te herkennen aan de vlaggen die ze bij zich dragen: Koerdisch, sjiitisch, regeringsvlaggen, noem maar op.
Maar inderdaad bestaat de mogelijkheid dat als er ín de stad wordt gevochten, die verschillende groepen tegenover elkaar komen te staan."
Wat is het doel na de verovering van Mosul, gaan ze dan verder naar Raqqa, de zelfbenoemde hoofdstad van het Kalifaat in Syrië?
"Voor het Westen is Raqqa absoluut het volgende doel, ook voor de groepen in Syrië. Zolang IS in Raqqa zit, bestaat het Kalifaat nog. Maar dat geldt niet voor de groepen die nu aan het vechten zijn bij Mosul, dat zijn met name Iraakse partijen. Voor hen is het het belangrijkst dat IS uit Irak wordt verdreven.
Hierna gaat de oorlog gewoon door in Syrië. Daar vechten weer andere partijen. Koerdische groepen, het Vrije Syrische Leger, het leger van Assad, de Amerikanen, de hele coalitie gaat daar met de strijd door. Raqqa is absoluut het volgende belangrijke doelwit."
Wat gebeurt er met IS-strijders als die gepakt worden? Worden die berecht?
"In een ideale wereld worden strijders wel berecht, maar een oorlog is geen ideale wereld. Er zullen ongetwijfeld IS-strijders worden opgepakt en berecht, maar ik denk dat heel veel strijders zich niet laten pakken. Die vechten zich liever dood.
Ik denk dat heel veel strijdende groepen weinig genade hebben met IS-strijders, en dat er uiteindelijk niet zo heel veel gevangen worden genomen."
Hoe gaan eventuele vluchtelingen uit Mosul druk zetten op de opvang in de regio?
"De regio zit al bomvol vluchtelingen. In Libanon bijvoorbeeld wonen in totaal 3 miljoen mensen; daar kwamen een miljoen vluchtelingen bij. Eén op de vier inwoners is daar vluchteling. En in de Turkse grensstad Kilis woonden oorspronkelijk 80.000 mensen; daar zijn 120.000 vluchtelingen bijgekomen. Dat is twee keer zo veel als er in heel Nederland bijkwamen.
Hulporganisaties hebben de alarmbel geluid. Want als de stroom zo groot wordt als gevreesd, in het uiterste scenario meer dan een miljoen vluchtelingen, kunnen ze dat gewoon niet aan. En vluchten naar Europa is moeilijk, want de grenzen zijn dicht. Waarschijnlijk worden mensen dus opgevangen in de regio noord-Irak, maar daar zitten al honderdduizenden mensen."