Zo gek worden van slurpen, smakken, slikken of kauwen, dat je het liefst iemand wil vermoorden. De kans bestaat dat je dan lijdt aan misofonie: haat voor geluid. Honderden mensen hebben zich de afgelopen jaren met klachten gemeld bij het AMC in Amsterdam en zijn ervoor behandeld. Er is inmiddels zelfs een wachtlijst. Waar komt misofonie vandaan?
Damiaan Denys is de psychiater die misofonie als een psychiatrische aandoening ontdekt heeft. Hij benadrukt dat het niet gaat om geluiden waar 'wel meer mensen' zich aan kunnen storen, zoals een slijptol, krassende nagels over een schoolbord of gillende schoolkinderen.
"We moeten echt een belangrijk onderscheid maken tussen wat nog hoort bij de normale, vervelende irritatie en mensen die echt ziek zijn", zegt Denys. "Mensen die lijden aan misofonie kunnen soms niet meer werken of hebben geen relatie meer. Ze vermijden contact echt extreem. Dat maakt dat ze onder de categorie vallen van psychisch zieke mensen."
Misofonen worden niet boos op iedereen die in hun ogen te overdreven smakken of slurpen. Baby's en demente mensen krijgen in principe niet te maken met een woede-uitbarsting van een misofoon. "Er zit bij misofonen een redenering bij op basis van een hoog moreel gehalte: iemand anders mag bepaald gedrag, zoals smakken, niet uitoefenen. Dat veroorzaakt die agressie", zegt Denys. "Maar een baby of dement iemand kan niet verantwoordelijk worden gehouden voor het geluid."
Smakkende ouders een trigger
Waar misofonie vandaan komt, is nog niet helemaal duidelijk. Wel zien de onderzoekers dat misofonie heel vroeg ontstaat: vaak bij kinderen tussen de 10 en 12 jaar. "Ze vertellen over thuissituaties waarbij ze aan tafel zitten en een van de ouders enorm smakt of slurpt. Ze kunnen het niet verdragen, maar mogen niet van tafel. Dat is een trigger", vertelt Denys. "Er is waarschijnlijk een genetische achtergrond, het komt bijvoorbeeld vaak voor in families. En er wordt ook gezocht naar een biologische verklaring."
Dat biologische aspect is onderzocht. "We hebben een test gedaan waar mensen moesten luisteren naar hoge en lage tonen. Toen bleek al dat mensen met misofonie ook met eenvoudige tonen al op een andere manier luisteren."
Misofonie is nog geen officiële aandoening, maar als het aan de onderzoekers ligt, duurt dat niet lang meer. Denys: "Je moet heel veel bewijs aanvoeren om de wetenschappelijke gemeenschap daarvan te overtuigen. We hebben een eerste studie gedaan waarin we de aandoening gedefinieerd hebben. We gaan de groep van 500 mensen die behandeld zijn goed beschrijven. Nu maar hopen dat misofonie langzaam erkend wordt."