"Ooit gaat de dam breken." Dat zegt koning Abdullah van Jordanië over vluchtelingen in zijn land. Het land loopt over, zegt hij. Dat het er veel zijn, merk je in het hele land, en niet alleen in de vluchtelingenkampen.
Je kent ze misschien al wel, de beelden van eindeloze rijen tenten. Vluchtelingenkampen zo groot als steden, zoals Zataari, waar vorig jaar meer dan 80.000 mensen woonden.
De oorlog in Syrië duurt al jaren, dus lang niet meer alle vluchtelingen zitten nog in zulke kampen. "Sterker nog, het grootste deel zit inmiddels in dorpen en steden", zegt onze correspondent in het Midden-Oosten, Sander van Hoorn. "Die proberen daar huizen te huren en werk te vinden."
Dat is het grootste probleem in Jordanië nu. En dat is ook waarom koning Abdullah nu aan de bel trekt, vlak voor een grote donorconferentie over hulp in de regio. "De vluchtelingen concurreren vooral aan de onderkant van de arbeids- en huizenmarkt, wat ook weer een voedingsbodem kan zijn voor radicalisering. Daar maken ze zich in Jordanië en ook in Libanon zorgen over."
Jordanië heeft zo'n 6,5 miljoen inwoners, en neemt meer dan 600.000 vluchtelingen op. Let wel, dit gaat om geregistreerde vluchtelingen. De Jordaanse regering spreekt zelf van zo'n 1,4 miljoen ongeregistreerde vluchtelingen. Ter vergelijking: in Nederland zaten vorig jaar ruim 47.000 mensen in de opvang.
"In Nederland spelen dat soort problemen ook, maar in de regio zijn veel meer vluchtelingen, en ze zitten er al veel langer", zegt Sander. "Het draagvlak neemt daar ook af, de bevolking mort. Het is niet voor niks dat 15.000 tot 20.000 Syriërs aan de grens met Jordanië vastzitten. Die mogen niet naar binnen."
De tijd van alleen maar opvangkampen is dus voorbij in de regio. "Hulporganisaties zijn erachter dat als je iets regelt voor vluchtelingen, je vooral de lokale bevolking niet moet vergeten. Anders zit je met allemaal projecten in een dorp voor vluchtelingen, terwijl dat dorpje verpietert."
Vluchtelingen tussen de lokale bevolking, dat levert wrijving op. Maar anders dan in Nederland, waar vluchtelingen meteen opvallen. "Hier zie je het minder omdat het buurlanden zijn. Mensen lijken op elkaar, klinken hetzelfde en delen een cultuur."
De wrijving ontstaat in de regio eerder omdat het voor vluchtelingen soms makkelijker is om een baan te vinden, juist omdat ze zo lijken op de lokale bevolking. "Het is voor een Syrische arts makkelijker om in Nederland aan het werk te gaan, dan in Libanon of Jordanië."