Anouchka van Miltenburg (VVD) heeft vanmiddag bekendgemaakt op te stappen als voorzitter van de Tweede Kamer. We leggen politiek verslaggever Wilma Borgman vijf vragen voor over het aftreden.
1. Waarom stapt ze op?
Ze stapt nu op omdat ze naar eigen zeggen het voorzitterschap "niet wil belasten" met de discussie over haar handelen. Het is dus die discussie die haar nu de das om doet, niet haar functioneren. Want ze zegt zelf dat ze naar eer en geweten handelde toen ze de vertrouwelijke brief vernietigde, in plaats van die met de onderzoekscommissie te delen die de deal onderzocht.
Van Miltenburg lag onder vuur vanwege haar rol bij de zogenaamde Teevendeal. Ze zou er aanstaande dinsdag 37 Kamervragen over beantwoorden; haar antwoorden verschenen vlak voor de persconferentie op de site van de Kamer. Vandaag leek het erop dat ook de steun binnen haar eigen partij was afgebrokkeld.
2. Wat wordt haar verweten?
Er was lange tijd onduidelijkheid over het bedrag dat crimineel Cees H. van Justitie had gekregen bij een deal die hij sloot met Fred Teeven. Van Miltenburg haalde tot tweemaal toe een vertrouwelijke, aan haar gerichte brief daarover door de papierversnipperaar.
In die brief stond het exacte bedrag dat crimineel Cees H. had ontvangen en details over de overboeking. De commissie-Oosting, die de Teevendeal onderzocht, concludeerde dat de informatie uit die brief met hen gedeeld had moeten worden.
3. Hoe gaat de Tweede Kamer verder zonder voorzitter?
De Kamervoorzitter leidt de debatten en zorgt dat alle Kamerleden de stukken krijgen die ze nodig hebben. Er is een vaste poule met ondervoorzitters die de voorzitter kunnen vervangen als dat nodig is.
De eerste ondervoorzitter is op dit moment Khadija Arib (PvdA). Voorlopig zal zij dus de taken van Van Miltenburg overnemen, totdat er een nieuwe voorzitter wordt gekozen. Het is al duidelijk wat Van Miltenburg zelf doet.
4. Hoe werkt die verkiezing?
De Kamerleden bepalen eerst waar de voorzitter aan moet voldoen. Daarna kiest de tijdelijke voorzitter een datum voor de verkiezing en mogen Kamerleden zich kandidaat stellen voor de baan. Uiteindelijk stemt de Kamer over wie er voorzitter wordt.
Maar voordat die verkiezing plaatsvindt, komt er eerst nog een aantal lastige debatten aan over de Teevendeal. Premier Rutte, minister Van der Steur van Veiligheid en Justitie en zijn staatssecretaris, Klaas Dijkhoff (allen VVD), worden door de Kamer aan de tand gevoeld.
5. Wie gaat haar opvolgen?
Het is nu nog te vroeg om daar wat over te zeggen. Er moet eerst bepaald worden wanneer er een nieuwe Kamervoorzitter gekozen wordt. Meestal is dit iemand uit de grootste partij in de Kamer - in dit geval de VVD - maar het is ook voorgekomen dat iemand uit een kleinere fractie voorzitter werd.
Het is trouwens voor het eerst sinds ruim een eeuw dat er een Kamervoorzitter tussentijds opstapt. In 1912 was dat Frederik van Bylandt. Hij moest aftreden omdat hij volgens een krant "net zoveel verstand had van een parlement te presideren als een kat van de Verelendungstheorie".
