Hamas en Israël schenden beide 'onmiskenbaar' het humanitair oorlogsrecht
Op de vierde dag na de terreuraanslagen van Hamas bereiden de inwoners van de Gazastrook zich voor op meer raketaanvallen van Israël. Het Israëlische ministerie van Defensie heeft de opdracht gegeven "alle beperkingen" los te laten. Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch veroordeelt de terroristische acties van Hamas, maar wijst ook op de mensenrechtenschendingen van Israëlische kant.
Alle landen ter wereld hebben afspraken gemaakt over wat wel en niet is geoorloofd in oorlogstijd. Deze afspraken liggen vast in het internationaal humanitair oorlogsrecht, waarvoor de basis al in 1864 is gelegd. De nadruk in deze afspraken ligt op de bescherming van burgers tegen massaal geweld.
Sari Bashi doceerde jarenlang internationaal recht aan de universiteiten van Yale en Tel Aviv en is tegenwoordig programmadirecteur Israël/Palestina bij Human Rights Watch. De aanvallen die Hamas zaterdag uitvoerde op Israël gaan volgens haar alle perken van het oorlogsrecht te buiten.
"Hamas viel Israël binnen en opende de aanval op burgers en burgerdoelen. Ze gijzelden mensen, waaronder kinderen, ouderen, moeders en baby's en staken huizen in brand. Er zijn 260 lichamen gevonden op een muziekfestival. Er zijn honderd lichamen gevonden in een kibboets vlak bij de grens met Gaza. Het zijn onmiskenbare schendingen van het internationaal oorlogsrecht."
Nieuwsuur-verslaggever Zainab Hammoud sprak in het zuiden van Libanon met Mahmoud Taha, politiek leider van Hamas in die regio. Hij zegt dat Hamas geen onderscheid maakt tussen burgers en militairen.
Israël slaat hard terug en kondigde vandaag aan over te gaan op een volledig offensief. "Ze zullen spijt krijgen van dit moment. Gaza zal niet terugkeren naar wat het was", aldus minister van Defensie Yoav Gallant. Gisteren gaf Gallant al opdracht om de Gazastrook volledig af te sluiten. Dat betekent dat de elektriciteit wordt afgesloten en Israël geen voedsel en brandstof meer toelaat.
"Er wonen 2,2 miljoen mensen in de Gazastrook, waarvan het merendeel kinderen", zegt Bashi. "Als je het water en de elektriciteit afsluit, bestraf je onschuldige burgers." Ook de Israëlische raketaanvallen zijn in strijd met het oorlogsrecht. "Als je een dichtbevolkt gebied bombardeert, sterven daarbij burgers en kinderen. Er zijn geen schuilkelders in Gaza en ze kunnen het gebied niet verlaten. Ze kunnen alleen hopen dat de volgende raket niet op hun huis valt."
Bashi legt uit dat het schenden van het oorlogsrecht van de ene partij geen vrijbrief betekent voor de andere partij dit ook te doen. Israël beschuldigt Hamas ervan hun strijders en wapens onder te brengen in scholen en appartementencomplexen. "Als Hamas dat inderdaad doet, is dat een schending van het oorlogsrecht, maar dit betekent niet dat het gerechtvaardigd is deze plekken te bombarderen."
Stopzetten militaire steun
De enige manier om ervoor te zorgen dat de strijdende partijen het oorlogsrecht respecteren, is internationale druk, denkt Bashi. "De VS steunt Israël jaarlijks met 3,8 miljard dollar aan wapens. Dus zolang Israël die wapens gebruikt voor hun onrechtmatige aanvallen, heeft de VS de plicht deze militaire steun stop te zetten."
Daarnaast heeft de Europese Unie de plicht om de blokkade van de Gazastrook te veroordelen, vindt Bashi. "En ze mogen de noodhulp aan de Palestijnen niet stopzetten." Maandag kondigde de Europese Commissie aan de noodhulp aan de Palestijnen op te schorten, maar een dag later trokken ze dat weer in. EU-buitenlandschef Josep Borrell schreef op X dat het bevriezen van hulp het hele Palestijnse volk zou straffen.
Ook in de Tweede Kamer is brede steun voor Israël, maar Kamerleden stellen ook de vraag hoe ver Israël mag gaan in het recht op zelfverdediging. De Kamer wil dat Nederland Israël houdt aan het humanitair oorlogsrecht.
