Al ging het er tijdens de verkiezingscampagne amper over, in de formatie zal het energie -en klimaatbeleid volop in de schijnwerpers staan. De reden is simpel: Nederland is gebonden aan internationale afspraken. En om daaraan te voldoen moet er nog heel veel gebeuren.
Nederland zit midden in een energietransitie, de overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energie. Volgens deskundigen is de vraag niet zozeer óf er een versnelling van die transitie komt, maar hoeveel sneller die transitie zal moeten gaan. Dat is aan het volgende kabinet.
Klimaatwet
Het nieuwe kabinet zal allereerst plannen moeten maken voor de periode tot 2030. Europa en ook Nederland willen dan een CO2-reductie hebben behaald van veertig procent (ten opzichte van 1990). De vijf partijen die de Klimaatwet steunen (PvdA, GroenLinks, D66, SP en ChristenUnie) willen in 2030 al een reductie van 55 procent.
Hoe hoog een volgend kabinet de lat ook legt, de maatregelen die nodig zijn zal niemand ontgaan. Zo is er een nieuw debat te verwachten over hoe het gebruik van de auto kan worden ontmoedigd.
Ook het al dan niet versneld sluiten van kolencentrales zal aan de orde komen. En ondergrondse CO2-opslag, dat onder land niet doorgaat na protesten van bewoners. Dus zal de vraag aan de orde komen of het voor de kust onder de Noordzee wel kan.
Verkopen
Volgens oud VVD-milieuminister Ed Nijpels is dat laatste onvermijdelijk. "Ik denk dat het super zou zijn als het volgende kabinet de ontbrekende financiering op tafel legt om te zorgen dat we in ieder geval dat experiment aangaan. Dat is niet alleen voor Nederland van belang maar voor de hele wereld."
"Overigens kunnen we daar ook aan verdienen, want de technologie die je voor die opslag nodig hebt, kunnen we ook mooi verkopen aan ander landen", denkt Nijpels.
Nijpels houdt toezicht op het Energieakkoord. Daarin staan welke maatregelen tot 2020 nodig zijn om minder broeikasgassen uit te stoten.
"Je kunt natuurlijk scherpere keuzes maken. Maar het minimale is een reductie van 40 procent in 2040. Volgend jaar gaat de EU kijken wat aanvullend nodig is om aan het Klimaatakkoord van Parijs te voldoen. Er ligt daar eigenlijk alleen maar een verscherping voor de hand. Des te noodzakelijker is het om de komende maanden scherpere afspraken te maken."
Verlanglijstje
Een volgend kabinet zal ook moeten beslissen wat er op gebied van wetgeving moet veranderen om de energietransitie te versnellen. Het samenwerkingsverband van provincies, gemeenten en waterschappen stuurt morgen een verlanglijstje naar de informateur met daarin een oproep aan het kabinet belemmerende wetgeving af te schaffen.
Zo zou de wet die bepaalt dat elk huis een aardgasaansluiting moet hebben van tafel moeten. Waterschappen maken inmiddels van poep en plas biogas waarmee ze energie opwekken. Dat zouden ze op veel grotere schaal kunnen doen. Maar wetgeving staat dat in de weg: waterschappen zijn geen energiebedrijven en mogen dus niet verdienen aan energie die ze opwekken.
