Het kabinet heeft geen meerderheid in de Eerste Kamer en is daarom afhankelijk van de steun van oppositiepartijen. De VVD is ontevreden over deze situatie. Senator Loek Hermans probeerde de afgelopen week steun te verwerven voor een staatscommissie die het parlementaire stelsel onderzoekt.
In Nieuwsuur reageren Eerste Kamerleden Marleen Barth (PvdA), Elco Brinkman (CDA), Roel Kuiper (ChristenUnie) en Roger van Boxtel (D66). Politiek verslaggever Dominique van der Heyde geeft duiding in de studio.
Doublure
Vorig jaar waarschuwde VVD-senator Loek Hermans al dat de Eerste Kamer niet te veel 'Tweede Kamertje moest gaan spelen'. "De Eerste Kamer moet geen doublure worden van Tweede Kamer. Dat vertraagt de besluitvorming in Nederland", zei Hermans toen.
Staatscommissie
Sinds de verkiezingen van 2012 is de situatie in de Eerste Kamer sterk veranderd. Het kabinet onderhandelt in de Tweede Kamer met de constructieve oppositiepartijen D66, ChristenUnie en SGP om ervoor te zorgen dat wetsvoorstellen op een meerderheid kunnen rekenen in de Eerste Kamer.
Sindsdien sloot het kabinet vele akkoorden met de 'constructieve oppositie' en de VVD is daar niet blij mee. De staatscommissie waar de VVD voorstander van is, zou onderzoek moeten doen naar het functioneren van het gehele parlementaire stelsel.
Steun
Maar niet alle partijen staan te springen. Zo vindt Elco Brinkman (CDA) dat het probleem niet bij de instituties ligt, maar bij de vele onderwerpen die de politiek behandelt. En Marleen Barth (PvdA) besteedt haar tijd liever niet aan staatscommissies, maar aan het oplossen van de werkloosheid.
Roger van Boxtel (D66) vindt het goed om naar de inrichting van het staatsbestel te kijken, maar benadrukt dat "het geen gelegenheidsargumentatie moet worden om zo'n ongemak als het ontbreken van steun in de Eerste Kamer op te lossen". Volgens de ChristenUnie is de analyse van de VVD nog te dun om daadwerkelijk een staatscommissie in het leven te roepen. Senator Roel Kuiper zegt: "Het ligt niet aan de Eerste Kamer, maar aan de formatie. Daar heeft men niet goed opgelet."
Veranderd
Want is er echt iets veranderd in de werkwijze van senatoren? "Het valt reuze mee en er zijn maar een paar wetsvoorstellen tegengehouden", zegt CDA'er Brinkman. Van Boxtel (D66) merkt wel verschil. "Op onderdelen waar echt afspraken zijn gemaakt met het kabinet voel je je min of meer gebonden aan de partijlijn, maar de wereld kan tussentijds ook weer veranderen, dus je houdt de vrijheid om je eigen toetsing te maken. Er zijn ook genoeg onderwerpen waar geen akkoord over is gesloten, daar voelen we ons volledig vrij."
Verkiezingen
In het voorjaar van 2015 wordt een nieuwe Eerste Kamer gekozen. De vraag is of de coalitie en de constructieve oppositiepartijen dan samen een meerderheid halen. Zo niet, dan zou het kabinet er misschien goed aan doen om wetsvoorstellen direct naar de Eerste Kamer te sturen, zonder daar eerst over te onderhandelen in de Tweede Kamer, vinden Elco Brinkman en Roel Kuiper.
Vragen en/of opmerkingen? Mail: Marloes.Lemsom@Nieuwsuur.nl