Nederland en Aruba hebben een hoog oplopend conflict over het financiële huishoudboekje van Aruba. Vanwege de forse staatsschuld van het eiland, twijfelt minister Ronald Plasterk (Koninkrijksrelaties) aan de Arubaanse begroting. Mike Eman, premier van Aruba, reageert vanuit de tent waarin hij in hongerstaking is.
Vernederd
De Arubaanse premier Eman ging vrijdag in hongerstaking uit frustratie over een besluit van de Rijksministerraad. Hij is woedend op Nederland omdat de gouverneur op Aruba de begroting voor dit jaar niet mag tekenen. De Arubaanse premier zegt dat zijn land wordt gegijzeld, verkracht en vernederd door Nederland.
Minister Plasterk respecteert de hongerstaking van Eman, "het is een volwassen man", maar noemt de actie onwenselijk. "Ik hoop dat hij inziet dat dit niet de manier is om dit op te lossen. Iedereen moet rustig en redelijk worden", zei Plasterk gisteren.
Stabiliteit
Het gaat financieel niet goed met Aruba. De staatsschuld is verdubbeld en minister Plasterkt zegt dat zonder ingrijpen de stabiliteit in gevaar komt. Volgens Plasterk gaat Aruba zelf over de begroting, maar is de stabiliteit van het land een verantwoordelijkheid van het koninkrijk en dus van Den Haag.
"Als er nu niet wordt ingegrepen, vraagt men zich in de toekomst af of iedereen heeft zitten slapen toen Aruba afstevende op de randen van de rotsen." Volgens de minister stijgt de schuld van Aruba steeds verder. Hij noemt de situatie urgent.
Onderzoek
Aruba is volgens Plasterk teruggekomen op de afspraak waarbij onafhankelijke onderzoekers binnen twee weken zouden uitzoeken wat de effecten zijn van de Arubaanse begroting. Dat onderzoek moest uitwijzen of Aruba zich houdt aan het advies van het Internationaal Monetair Fonds.
Begrotingspolitiek
De relatie tussen Aruba en Nederland waren de laatste jaren zeer goed. Geheel anders dan met Curaçao en Sint-Maarten. Die eilanden staan onder toezicht van het College Financieel Toezicht en Nederland kan ingrijpen in geval van slecht bestuur en slecht financieel beleid. Met Aruba, sinds 1986 in bezit van een status aparte, is die afspraak niet gemaakt. Eman: "Onze autonomie wordt verkracht. Eigen begrotingspolitiek is het meest dierbare wat Aruba heeft. Dat Den Haag eenzijdig ingrijpt, is ongrondwettig en ontoelaatbaar."
Opheldering
Oppositiepartijen CDA en D66 vroegen vandaag om opheldering van het kabinet over de ruzie. Minister Plasterk en premier Rutte zeggen dat aan het besluit van de Rijksministerraad "een lang proces" vooraf is gegaan: begin juli waren er afspraken gemaakt, die Aruba vorige week eenzijdig naast zich neerlegde.
Onbeheersbaar
De begroting van Aruba is volgens het Nederlandse kabinet niet realistisch. "Er is sprake van telkens grote tekorten, met een oplopende staatsschuld, ook in de eigen ramingen van Aruba, die zonder afdoende actie nu snel onbeheersbaar kan worden."
Wassila Hachchi (D66) en Madeleine van Toorenburg (CDA) noemen de hongerstaking van premier Eman 'schadelijk voor het internationaal aanzien voor Nederland en het koninkrijk'. D66 wil dat de Raad van State gaat bemiddelen in de ruzie.
Vragen of opmerkingen? Mail: Bas.Haan@Nieuwsuur.nl