Reactie IGZ:
De inspectie heeft kennis genomen van het rapport en is op de hoogte van de daar gepresenteerde resultaten. Zelf heeft zij in 2013 en begin 2014 onderzoek gedaan naar 'Terugdringen separeren'. Aan de hand van dossiers en informatie van de zorgverantwoordelijke, heeft de inspectie zich een oordeel gevormd over de proportionaliteit, subsidiariteit, doelmatigheid en kwaliteit van de toegepaste separaties. Hierbij vormden de normen zoals geformuleerd in 2011 ten aanzien van separeren het uitgangspunt:
1. separatie is geregistreerd via Argus, 2. al het mogelijke is geprobeerd om separatie te voorkomen, 3. separatie is geen eenzame opsluiting, 4. er vindt tijdig consultatie plaats, eveneens het uitgangspunt bij overige vrijheidsbeperkende interventies.
Het onderzoek bevindt zich in een afrondende fase. Na de zomer zal de inspectie hierover rapporteren. In dit rapport zal de inspectie aangeven wat haar bevindingen zijn, wat haar oordeel is en welke maatregelen zij treft op dit gebied.
Eind 2011 pleitte de inspectie in haar rapport: 'Terugdringen separeren stagneert, normen vereist rondom insluiting psychiatrische patiënten' voor: "separeervrije zorg, tenzij dit op individueel niveau aantoonbaar niet mogelijk is gebleken ondanks alle mogelijke inspanningen" (dus: een specifieke patiënt betreffende, met redenen voor deze situatie omkleed). De hieruit volgende normen resulteerden in een toetsingskader. Dit kader is in december 2012 vastgesteld. Vanaf dat moment is de inspectie bezoeken gaan afleggen. Zoals gezegd rapporteren wij hier binnenkort over. Het grootste deel van onze informatieverzameling vond in 2013 plaats.
Als de IGZ constateert dat instellingen zich niet aan de gestelde normen houden, zoals de consultatienorm, treedt de IGZ handhavend op. Dit hebben wij al eerder gedaan tijdens ons onderzoek. Daarvoor verwijs ik naar de opnamekliniek Dijk en Duin.
Reactie GGZ Nederland:
In haar reactie stelt GGZ Nederland dat zij zich het onvoldoende inzetten van externe consultatie aantrekt: "Als we met elkaar afpreken dat dit de richtlijn wordt dan moet je het eigenlijk gewoon doen. Dan heb je jezelf en elkaar daar aan te houden, dan kan ik niet anders dan het boetekleed aantrekken namens de hele branche, en zeggen dat we daar blijkbaar steken hebben laten liggen," aldus voorzitter Jacobine Geel.
Verder stel ze: "GGZ Nederland wil heel graag dit soort informatie hebben om te weten waar we op moeten sturen, want het is ons vaste voornemen om het aantal separaties terug te dringen. We zien ook dat dat gebeurd is in de afgelopen zes jaar, met 50 procent, maar er zijn nog wel knelpunten waar we echt heel goed naar moeten kijken en op moeten sturen. Eén van die knelpunten is met name de langdurige opsluiting. Het geeft aan waar we nog niet in staat zijn om heel lastige patiëntengroepen, met meervoudige problematiek, zo te behandelen en bejegenen zodat we die opsluiting kunnen voorkomen of op zijn minst heel erg terug dringen. Dat is een grote opgave voor de komende tijd."